Janina Misiewicz

-

lekarz

Sołwyczegodzk (Rosja)

Władysław - Zofia z domu Budkiewicz

Początkowo odbierała nauki w domu, a następnie kształciła się w Państwowym Gimnazjum Żeńskim w Nowgorodzie, gdzie w roku 1912 uzyskała świadectwo dojrzałości. W 1912 podjęła studia w Żeńskim Instytucie Medycznym w Petersburgu, gdzie 18 marca 1918 otrzymała dyplom lekarza z odznaczeniem. W czasie studiów była aktywną działaczką Koła Studentów Polskich. Pracę rozpoczęła jako lekarz bakteriolog w Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych w Nowgorodzie, Nowej Ładodze i w Orłowskich Kluczach pod Petersburgiem. W stacjach epidemiologicznych jej uwaga była skoncentrowana nad wykryciem epidemii cholery azjatyckiej. Była też lekarzem w uzdrowisku Staraja Rusa. Pracowała jako asystent wolontariusz w Zakładzie Mikrobiologii kierowanym przez prof. D. Zabołotnego oraz w Zakładzie Anatomii Patologicznej. Była lekarzem szkolnym w Nowogrodzie oraz w Oddziale Duru Plamistego Szpitala Epidemiologicznego w Riazaniu (1919-1920), gdzie sama przeszła ciężki dur plamisty. W marcu 1920 uzyskała zezwolenie na wyjazd do Polski. Objęła stanowisko lekarza Szpitala Powszechnego w Tarnowie. W 1921 została asystentem w Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Warszawskiego kierowanej przez profesora Kazimierza Rzętkowskiego, następnie przez profesora Witolda Orłowskiego. Ponadto była lekarzem szkolnym, przyjmowała pacjentów w Poradni Przeciwgruźliczej oraz wykładała w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa. W 1923 obroniła rozprawę doktorską pod tytułem "Odczyn Botelho w diagnostyce nowotworów złośliwych". Praca ta została bardzo wysoko oceniona, w nagrodę otrzymała stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w celu dalszego kontynuowania studiów w Instytucie Pasteura w Paryżu. W latach 1927-1928 kształciła się we Francji w Klinice Bezancona i w Szpitalu Laenneca pod kierownictwem prof. E. Rista. W drodze powrotnej poznała ośrodki naukowe w Austrii i Szwajcarii, gdzie podobnie jak we Francji głównie interesowała się radiodiagnostyką płuc i gruźlicą. Po powrocie do kraju została lekarzem Miejskiej Poradni Przeciwgruźliczej w Warszawie przy ulicy Puławskiej, oraz asystentem w Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Warszawskiego u prof. Witolda Orłowskiego. Obok obowiązków lekarza klinicznego zajmowała się również pracą dydaktyczną prowadząc zajęcia ze studentami z zakresu chorób wewnętrznych i ftyzjatrii oraz z lekarzami z fizjopatologii i ftyzjatrii. W Klinice zorganizowała Poradnię Przeciwgruźliczą. W Klinice Chorób Wewnętrznych UW dr Misiewicz zajmowała się głównie skazami krwotocznymi, ogłaszając w tym zakresie swoje obserwacje kliniczne. Pracowała nad krzepliwością krwi, krwiotwórczością, zagadnieniem ciśnienia żylnego, wydzielaniem pepsyny, kwasu solnego w chorobie wrzodowej, pH moczu i leczeniem zapalenia miedniczek nerkowych za pomocą zakwaszania. W 1934 była inicjatorem i założycielem Polskiego Towarzystwa Badań Naukowych nad Gruźlicą. W roku 1935 zdała egzamin na stanowisko ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych i dyrektora Szpitala Sanatorium Gruźliczego Św. Józefa w Mieni pod Warszawą, funkcję tę piastowała do kwietnia 1939. Kierując tą placówką w 1937 wyjechała do Włoch, gdzie pogłębiała wiedzę w Instytucie Forlaniego w Rzymie. W kwietniu 1939 otrzymała stanowisko ordynatora Oddziału Gruźlicy i Chorób Wewnętrznych w Szpitalu Wolskim.

We wrześniu 1939 po zmobilizowaniu dyrektora Szpitala Wolskiego dr Mariana Piaseckiego przejęła obowiązki dyrektora placówki. 25 września 1939 dyrektor Szpitala dr Janina Misiewicz zanotowała w swoim dzienniku:

"Jak dotychczas, dzień dzisiejszy jest najcięższym dniem oblężenia. Od świtu nieustanne bombardowanie artyleryjskie i naloty samolotów. Większa część chorych została przeniesiona na najniższy poziom do sutereny. Na teren szpitala spadło 9 bomb. Po południu otoczył szpital wieniec pożarów. Chirurdzy pracowali bez przerwy. Od południa zaczęto znosić ofiary nalotów i bombardowania. Ogółem przyjęto 103 osoby. Dużo ciężko rannych i umierających. Liczba rannych znacznie przekracza możliwą liczbę łóżek. Chorzy leżą wszędzie, trudno chodzić. Rannych przywożono przez całą noc. Jęki nie ustawały".

Prezydent Warszawy Stefan Starzyński, będący równocześnie Cywilnym Komisarzem przy Dowództwie Obrony Stolicy odznaczył dr Misiewicz Krzyżem Walecznych.

W czasie okupacji wicedyrektor Szpitala Wolskiego oraz ordynator Oddziału Gruźliczego i Wewnętrznego, które były azylem dla osób ukrywających się przed aresztowaniem i Żydów. Jedna z głównych organizatorek tajnego nauczania lekarzy i studentów. Przez cały ten czas przeszkoliła ponad 200 studentów z zakresu wykładanych przez siebie przedmiotów, ftyzjatrii, chorób zakaźnych i chorób wewnętrznych. Dr Misiewicz zorganizowała i prowadziła wraz z dr Chodkowską na terenie ambulatorium szpitalnego szkolenie sanitarne, szkoląc dla potrzeb przyszłego powstania ponad 2 tysiące sanitariuszek AK. Część tych szkoleń odbywało się pod szyldem szkoleń OPL za wiedzą Wydziału Szpitalnictwa. Po zgonie Bronisława Pietraszkiewicza "Lota" - dowódcy akcji "Kutschera" - została aresztowana przez Gestapo i uwięziona na Pawiaku wraz z dr Mieczysławem Ropkiem i dr Janem Wójcikiewiczem. Spotkałby ich zapewne dramatyczny los, gdyby nie wcześniej przygotowana wersja zeznań i interwencja dyrektora dr Mariana Piaseckiego, poparta ogromnym okupem, który zapłacił z własnej kieszeni.

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - III Obwód "Waligóra" (Wola) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - Szpital Wolski ul. Płocka 26

Wola. 5.08.1944 w grupie personelu, chorych i rannych wypędzona przez Niemców ze Szpitala Wolskiego. W hali fabrycznej na Moczydle odważyła się podejść do dowodzącego mordem esesmana i prosić go, aby przerwał egzekucję ludzi nie stanowiących już dla nikogo zagrożenia. Historię tamtego zdarzenia tak opisała dr Izabela Szenkowa:

"Dzięki niezwykłej umiejętności opanowania się, zimnej krwi i zdolnościom dyplomatycznym wygrywała w tym dramatycznym okresie walkę o życie innych. Po rozstrzelaniu 600 mężczyzn my, zebrani w hali na Moczydle, oczekiwaliśmy na swoją kolej. Rozmowa dr Misiewicz z kierującym mordem esesmanem spowodowała przerwanie egzekucji. Ona również wyjednała u Niemców uwolnienie rannych oraz personel Szpitala Wolskiego uzasadniając, że ludność Jelonek zaofiarowała im schronienie. Hitlerowiec po pewnym namyśle zgodził się. Na pożegnanie powiedział do dr Misiewicz następujące słowa: "Podziwiam was, że z takim oddaniem dbacie o chorych i poszkodowanych, a nigdy o siebie" - i zasalutował".

Ewakuowana wraz z częścią Szpitala Wolskiego do Olszanki w Puszczy Mariańskiej za Skierniewicami. Krążyła pomiędzy Podkową Leśną, Pszczelinem a Olszanką - trzema filiami ewakuowanego Szpitala Wolskiego - łącząc te odległe miejsca w całość. Czuwała nad wszystkimi, motywując do kształcenia się, do prowadzenia zajęć dydaktycznych dla studentów. 18 stycznia 1945 wyruszyła pieszo z Olszanki do opuszczonej przez Niemców Warszawy, aby dostarczyć władzom Wydziału Lekarskiego listy studentów tajnego nauczania, a także uzyskane przez nich oceny ćwiczeń, praktyk i egzaminów. W lutym 1945 r. powróciła do Szpitala Wolskiego na ulicę Płocką 26. Najpierw zadbała o niezbędny remont kilku pomieszczeń, a następnie o odbudowę szpitala. Równocześnie dokonała jego reorganizacji.

Od 1946 była organizatorem i kierownikiem kursów przeciwgruźliczych dla lekarzy z całego kraju. Od 1947 prowadziła wykłady z ftyzjatrii dla studentów Wydziału Lekarskiego UW. Opracowała programy kształcenia specjalistycznego lekarzy, pisała prace z zakresu oświaty sanitarnej. W lutym 1948 uzyskała habilitacje na podstawie pracy pod tytułem "Badania nad odmą doświadczalną płucną u królików, wpływ odmy na przebieg zakażenia gruźliczego". Została kierownikiem oddziału Państwowego Instytutu Przeciwgruźliczego, a w lutym 1950 objęła stanowisko dyrektora tego Instytutu. W 1951 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego Akademii Medycznej w Warszawie oraz stanowisko kierownika pierwszej w Polsce Katedry Ftyzjatrii z lokalizacją w Szpitalu Wolskim. Nadano jej wówczas zaszczytny przydomek "ambasadora polskiej ftyzjatrii". Brała udział w zjazdach przeciwgruźliczych w Anglii, Francji, Danii, Norwegii, Szwecji, Czechosłowacji i ZSRR. Prezes Polskiego Towarzystwa Badań Naukowych nad Gruźlicą; reprezentowała Polskę w Międzynarodowej Unii Przeciwgruźliczej. W latach 1950-1955 była specjalistą krajowym w zakresie ftyzjatrii, redaktorem "Gruźlicy" oraz przewodniczącą Polskiego Towarzystwa Ftyzjatrycznego. Opublikowała 71 prac naukowych.

Krzyż Walecznych (dwukrotnie: 1939 i 1944), Krzyż Kawalerski Orderu Polonia Restituta, Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta.

Warszawa, pochowana w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Na jej grobie znajduje się płaskorzeźba ze znakiem Krzyża Lotaryńskiego autorstwa prof. Ludwiki Nitschowej.

W.Jaroszewicz, Gruźlica, tom XXVIII, sierpień 1959; Z. Woźniewski, Historia Szpitala Wolskiego w Warszawie 1877-1944, Warszawa 1991; Szpital Dobrej Woli, praca zbiorowa, Czytelnik, Warszawa 1990; S.Bayer, Służba zdrowia w walce z okupantem 1939-1944, Wydawnictwo MON, Warszawa 1985; B.Wardzianka, H.Kołodziejska-Wertheim, Raporty lekarza dyżurnego z filii Szpitala Wolskiego w Pszczelinie (29.10.1944-24.03.1945), Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa 2000;