Jan Marceli Zaorski

"Jan"

naczelny chirurg

major rezerwy Korpusu Sanitarnego

Kraków

Bronisław - Ludmiła z domu Miśkiewicz

W 1906 r. zdał maturę w gimnazjum klasycznym we Lwowie. W 1912 r. ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Zaraz po studiach został mianowany młodym asystentem w klinice prof. Ludwika Rydygiera. W 1913 r. odbył kurs radiologii w Berlinie i kurs urologii w Hamburgu.

We wrześniu 1914 r. został powołany do wojska austriackiego, w którym służył jako chirurg szpitala polowego; następnie był dowódcą szpitala cholerycznego i adiutantem szefa sanitarnego XI Korpusu. Od 24.12.1914 r. służył w Legionach Polskich; w okresie 24.12.1914-1.04.1916 był dowódcą szpitala polowego I Brygady Legionów Polskich, a od 1.04.1916 r. do 24.12.1916 r. ordynatorem szpitala polowego w Lublinie, gdzie poznał Marię Jaczewską, z którą wziął ślub we wrześniu tego roku. Od 24.12.1916 r. do 1.04.1917 r. był ordynatorem szpitala legionowego w Piotrkowie, a w okresie 1.04.1917 r. do stycznia 1918 r. - lekarzem batalionowym w 5. pułku piechoty Legionów Polskich. Podczas wojny polsko-bolszewickiej od 1.04.1919 r. do 1.04.1920 r. był dowódcą Szpitala Polowego Nr 905.

W okresie 1.11.1917-1.06.1918 r. pracował jako lekarz powiatowy w Aleksandrowie Kujawskim, a od 1.08.1918 r. do 18.11.1918 r. jako lekarz powiatowy w Płocku, gdzie urodziła mu się córka. Prowadził też prywatną praktykę. W 1920 r. przeniósł się do Warszawy. Został mianowany starszym asystentem II Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Warszawskiego, której kierownikiem był prof. Zygmunt Radliński. W latach 1920-1931 odbył wyjazdy naukowe do Berlina, Brna, Wiednia, Zurychu, Paryża, Rzymu oraz Bere Sur Mer. W 1931 r. habilitowany z chirurgii na Uniwersytecie Warszawskim. W okresie od 7.12.1930 r. do 1.08.1944 r. był ordynatorem Oddziału Chirurgicznego Warszawskiego Szpitala dla Dzieci przy ul. Kopernika 43, prowadził przy Oddziale punkt krwiodawstwa (w latach okupacji niemieckiej każdy dawca miał książeczkę krwiodawcy, zaopatrzoną w fotografię, z dobrze widoczną grupą krwi i datami przetoczeń; książeczka zawierała wkładkę, na której w języku niemieckim, była adnotacja iż posiadacz jej jest krwiodawcą, należy mu udzielić wszelkiej pomocy, zawierała też podpis urzędowego lekarza i pieczęć z niemiecką "gapą” - były to doskonałe, wielokrotnie sprawdzone w łapankach legitymacje). Od 1.02.1931 r. do lata 1940 r. był dyrektorem i ordynatorem Szpitala ss. Elżbietanek w Warszawie. Zorganizował w nim pierwszy w Warszawie ośrodek krwiodawstwa. W latach 1934-1939 był współredaktorem i wydawcą pisma "Chirurg Polski”. Paroletni sekretarz, członek zarządu i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Chirurgów. Członek Sądu Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej, członek Towarzystwa Higienicznego, członek Towarzystw Pediatrycznego, Ortopedycznego i Walki z Gruźlicą. Prowadził Szkołę Masażu Leczniczego przy ul. Smolnej 30. W październiku 1939 r. podjął pracę w Szpitalu ss. Elżbietanek i w Szpitalu dla Dzieci. Latem 1940 r. objął ordynaturę Oddziału Chirurgicznego Szpitala Czerwonego Krzyża dokąd przeniósł się wraz z asystentami ze Szpitala ss. Elżbietanek.

Z chwilą wybuchu II wojny światowej miał objąć dowództwo pociągu sanitarnego (szpitalnego) - jako główny chirurg. Poszukując pociągu dotarł do Tarnopola. Po wkroczeniu wojsk sowieckich przedostał się, po cywilnemu, do Lublina skąd w październiku 1939 r. powrócił do Warszawy

Jesienią 1940 r. otrzymał od tajnej Rady Wydziału Lekarskiego UW zadanie zorganizowania studiów medycznych. 4.03.1941 r. została otwarta Prywatna Szkoła Zawodowa Dr. J. Zaorskiego dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego w Warszawie. Do wiosny 1944 r. "Szkoła Zaorskiego" miała ok. 1990 słuchaczy. 4.10.1943 r. wraz z synem Andrzejem został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku. Zwolnieni 2.12.1943 r. - dzięki staraniom żony i wielu osób. Powrócił do pracy jako dyrektor Szkoły, w której pracował do wybuchu Powstania. Niewielkie zyski z prowadzenia Szkoły przekazywał, za pośrednictwem syna, na zakup broni dla jego oddziału.

Warszawa ul. Warecka 9

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Szpital Powstańczy nr 1 - gmach PKO (Jasna - Świętokrzyska) - naczelny chirurg.

Śródmieście Północ

Jego syn Andrzej, żołnierz NSZ, walczył w szeregach 1. kompanii "Warszawianka" zgrupowania AK "Chrobry II".

Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną

W 1946 r. został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Zakładu Chirurgii Operacyjnej i Anatomii Topograficznej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1947 r. mianowany przez Ministra Zdrowia Konsultantem chirurgii województwa warszawskiego. Od 1949 r. członek korespondent Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, zaś od 1951 r. członek zwyczajny TNW. W 1951 r. został profesorem zwyczajnym i objął kierownictwo III Kliniki Chirurgicznej UW. Doktoryzował 11 osób. Wprowadził w kierowanej przez siebie Klinice nowoczesne znieczulenie śródtchawicze. W stworzonym przez siebie Zakładzie Chirurgii Doświadczalnej prowadził doświadczalne operacje na psach w dziedzinie chirurgii naczyniowej i serca.

Warszawa.