Jan Romocki

"Bonawentura"

dowódca drużyny

Kolumna: 183 Miejsce: 43

Oficer rezerwy piechoty Wojska Polskiego: podporucznik (14.08.1944)

Warszawa

Paweł - Jadwiga z Niklewiczów

Uczył się w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Ziemi Mazowieckiej w Warszawie, które ukończył już na tajnych kompletach, uzyskując wiosną 1943 r. świadectwo dojrzałości. Od września 1943 r. do maja 1944 r. elew II turnusu (klasa b - "Barbara") Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agrykola", którą ukończył z 17 lokatą, uzyskując stopień plutonowego podchorążego.

Działalność konspiracyjną rozpoczął w 1941 r. w ramach samokształceniowej organizacji "Pet" ("Przyszłość"). Do organizacji wprowadzony przez swojego starszego brata, Andrzeja "Morro", będącego wówczas przywódcą grupy mokotowskiej "Petu". Od jesieni 1941 r., gdy "Pet" włączył się w prace Organizacji Małego Sabotażu "Wawer", brał udział w akcjach sabotażowych na terenie stolicy. Pod koniec 1942 r. - po włączeniu "Petu" do Szarych Szeregów, został członkiem drużyny "Sad 400" ("Sabotaż i Dywersja") Hufca Południe warszawskich Grup Szturmowych (GS) Szarych Szeregów, podporządkowanych Kierownictwu Dywersji ("Kedyw") Komendy Głównej Armii Krajowej. W ramach GS przeszedł podstawowe szkolenie wojskowe i dywersyjne. W sierpniu 1943 r. uczestniczył w wystawieniu akcji odbicia więźniów pod Jaktorowem. Latem 1943 r. wszedł w skład drużyny "Sad 300", a po utworzeniu 1.09.1943 r. batalionu "Zośka" został mianowany dowódcą 4. drużyny w II plutonie "Alek", 2. kompani "Rudy" (dowódca Władysław Cieplak "Giewont"). Przejście z "Sadu" do "Alka" spowodowane było tym, że nie chciał bezpośrednio podlegać swojemu bratu, który w tym okresie dowodził plutonem "Sad". Na początku 1944 r., gdy "Morro" był już p.o. dowódcy kompanii, Janek powrócił do I plutonu "Sad", zabierając ze sobą swoją 4. drużynę, która w "Sadzie" stała się 1. drużyną. Ten stan organizacyjny utrzymał się już do wybuchu Powstania, powodując, że I pluton "Sad" był najsilniejszym pododdziałem batalionu "Zośka". W kwietniu 1944 r. uczestniczył w trzydniowych ćwiczeniach terenowych, kończących Zastępczy Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agricola". W nocy 4/5.04.1944 r. wziął udział w akcji wysadzenia mostu kolejowego na rzece Wisłok koło wsi Tryńcza. Rozkazem z 25.05.1944 r. awansowany do stopnia plutonowego podchorążego, a 1.08.1944 r. mianowany podharcmistrzem.

Warszawa, ul. Mochnackiego 3. Mieszkanie to w latach okupacji było wykorzystywane jako skrzynka kontaktowa warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów, następnie 2. kompanii batalionu "Zośka". W lokalu znajdowała się też skrytka podłogowa.

Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy" - I pluton "Sad" - 1. drużyna - dowódca.

Wola - getto - Muranów - Stawki - Stare Miasto. Od godziny "W" brał udział we wszystkich akcjach bojowych 2. kompanii "Rudy". Na szczególne wyróżnienie zasłużył 4.08.1944 r, gdy na pozycje plutonu "Sad" ulicą Ostroroga w kierunku skrzyżowania ul. Obozowej z Młynarską wjechała niemiecka kolumna samochodowa. Janek zdecydowanie poderwał strzelców i grenadierów swojej drużyny. Niemieckie samochody obrzucono granatami i ostrzelano z broni ręcznej rozbijając wrogi oddział. W starciu zdobyto: 4 samochody ciężarowe, broń, amunicję oraz kilkunastu jeńców (w tym oficera). W walce tej (tracąc rannych i poległych) wzięły też udział czaty batalionów "Parasol" i "Wigry". 12.08.1944 r. o godz. 16:20 z Remizy Tramwajowej na Muranowie ruszyło natarcie plutonów "Alek" i "Sad" dowodzone przez Andrzeja "Morro", mające na celu odbicie z rąk niemieckich szkoły i magazynów na Stawkach. 1. drużyna "Bonawentury" w walce osiągnęła teren magazynów, jednak on sam padł ciężko ranny podczas próby zniszczenia granatem niemieckiego czołgu.

Krzyż Walecznych - za udział w rozbiciu niemieckiej kolumny samochodowej dnia 4.08.1944 r. Krzyż Virtuti Militari V klasy (21.08.1944) - "za wyjątkową odwagę osobistą wykazaną w walkach i za bohaterskie, pełne poświęcenia prowadzenie natarcia na nieprzyjaciela w rejonie Powązek".

4.08.1944 r. - lekko ranny podczas starcia z niemiecką kolumną samochodową w rejonie ul. Ostroroga - Obozowa. 12.08.1944 r. - ciężko ranny w brzuch w czasie ataku na magazyny przy ul. Stawki.

Poległ w czasie bombardowania, w powstańczym szpitalu batalionu "Zośka" przy ul. Miodowej 23 na Starym Mieście. Ekshumowany w marcu 1945 r. i 13-go tego miesiąca pochowany wraz bratem ciotecznym, Stanisławem Leopoldem "Rafałem" na powązkowskiej "Działce" - czyli późniejszych Kwaterach Wojennych Batalionu AK "Zośka". Według pamiętników matki - Jadwigi Romockiej - był to "pierwszy powstańczy pogrzeb na Działce"

Muzeum Powstania Warszawskiego, P/ 7236