Data urodzenia:
1907-08-17
Funkcja:
dowódca kompanii
Stopień:
porucznik rezerwy piechoty
Miejsce urodzenia:
Nadole - Busko Zdrój
Imiona rodziców:
Wojciech - Władysława
Wykształcenie:
Absolwent wyższych studiów ekonomicznych.
Przebieg służby wojskowej do 1939 r.:
Elew Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 10 w Gródku Jagiellońskim koło Lwowa - specjalność ciężkie karabiny maszynowe.
Udział w wojnie obronnej 1939:
We wrześniu 1939 r. zmobilizowany do Samodzielnego Batalionu Ciężkich Karabinów Maszynowych i Broni Towarzyszącej (SBCKM i BrT), który po wydzieleniu z 30. pułku piechoty Strzelców Kaniowskich włączony został do 20. Dywizji Piechoty w Armii "Modlin". 13 września objął dowodzenie 3. kompanią po śmierci jej dowódcy w bitwie pod Wieliszewem. Wraz z oddziałem przeszedł szlak bojowy od Modlina do Warszawy. Po kapitulacji stolicy nie poszedł do niewoli.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od października 1939 r. - oficer pionu wojskowego Federacji Organizacji Narodowo-Katolickich "Unia" dowodzonej przez por. rez. Cypriana Odorkiewicza ps. "Krybar". Wraz z "Unią" w 1942 r. wszedł w skład Okręgu Warszawskiego AK. Przydział w lipcu 1944 r. - Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" - VIII zgrupowanie "Krybar" - 3. kompania - dowódca kompanii.
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Według planów dowodzona przez Jana Piotrowskiego „Lewara" 3. kompania miała obsadzić w Śródmieściu kwartał zamknięty między ulicami: Mazowiecka, Traugutta, Krakowskim Przedmieściem i Świętokrzyską oraz zdobyć Komendę Policji przy Krakowskim Przedmieściu 1. Przed godziną ”W„ na miejsce koncentracji dotarło zaledwie kilkunastu żołnierzy ze składu konspiracyjnego. W tej sytuacji por. ”Lewar„ nie mógł wykonać powierzonych mu zadań i w ciągu kolejnych dni odtworzył swój oddział z żołnierzy innych oddziałów oraz licznie napływających ochotników. Opracował plan zdobycia Komendy Policji i kościoła św. Krzyża, zrealizowany z powodzeniem dopiero 23 sierpnia 1944 r. przy użyciu jego kompanii oraz oddziałów szturmowych wydzielonych z I Obwodu Śródmieście.
Oddział:
Armia Krajowa - I Obwód Śródmieście - VIII zgrupowanie "Krybar" - 3. kompania - dowódca; następnie w zgrupowaniu "Harnaś" - kompania "Lewara" - dowódca.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Odniesione rany:
Ranny 4 września 1944 r. Przeniesiony do szpitala polowego przy ul. Konopczyńskiego 3/5, w którym przebywał do zajęcia Powiśla przez Niemców (6.09.1944).
Losy po Powstaniu:
Wyjechał z Warszawy z rannymi. Przez obóz przejściowy w Pruszkowie (Dulag 121) trafił do Suchedniowa.
Losy po wojnie:
W sierpniu 1945 r. został pełnomocnikiem rządu lubelskiego w Obwodzie Lęborskim - piastując do 11.11.1946 r. urząd starosty w Lęborku. Autor wspomnień "Jak zdobyć kościół św. Krzyża i Komendę Policji" (Warszawa, 1994).
Miejsce śmierci:
Warszawa
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, ilustracje: zbiory Muzeum Powstania Warszawskiego, fotografia z Powązek Wojskowych z 1965 r. udostępniona przez p. Marka Gębskiego
Literatura:
Jan Piotrowski, "Jak zdobyć kościół św. Krzyża i Komendę Policji", Warszawa 1994, Maciej Kledzik,Zgrupowanie AK mjr. "Bartkiewicza", Warszawa 2002.
