Jadwiga Maria Janiszowska

"Morawska"

łączniczka

strzelec

"Morawska", "Wisia"

Częstochowa

Stefan - Janina z domu Szymańska

Uczennica Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Plater w Sosnowcu. Do wybuchu wojny ukończyła II klasę gimnazjalną. W czasie okupacji kontynuowała naukę w ramach tajnych kompletów.

Do konspiracji wstąpiła jesienią 1942 r. Przyjęła ps. "Wisia". W lutym 1943 zaprzysiężona w AK. Przeszła szkolenie wojskowe oraz sanitarne. Uczestniczyła w akcji „N”

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - punkt sanitarny ul. Natolińska 4, następnie odcinek bojowy "Bogumił" - wytwórnia uzbrojenia

Śródmieście Południe

Niewola niemiecka - jeniec Stalagu X-B Sandbostel, następnie przeniesiona z grupą kobiet-jeńców do Stalagu VI C Oberlangen, z którego została wyzwolona 12 kwietnia 1945 r. przez kombinowany patrol rozpoznawczy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po wyzwoleniu wyjechała do Włoch, gdzie wstąpiła do II Korpusu. Jako ochotniczka ukończyła kurs Pomocniczej Służby Kobiet. W 1946 r. zdała maturę w Gimnazjum i Liceum PSK przy II Korpusie. Po likwidacji polskich formacji zbrojnych na Zachodzie znalazła się w Anglii, gdzie przez dwa lata studiowała w Londynie architekturę.

224197

W 1948 roku powróciła do kraju. Za działalność antykomunistyczną prześladowana przez władze. Aresztowana 30.06.1952, więziona na Rakowieckiej przeszła ciężkie śledztwo z udziałem Różańskiego, skazana w dniu 7.11.1952r. z art. 86§2 KKWP przez sąd pod przewodnictwem Stefana Michnika na łączną karę śmierci i utratę praw publicznych i obywatelskich na zawsze. Po wyroku więziona na Mokotowie. W kwietniu 1953 karę śmierci zamieniono na dożywotnie więzienie. Od czerwca 1953 do czerwca 1955 więziona w Inowrocławiu, potem w Fordonie. Po amnestii z 1956 r. wyrok zamieniono na 12 lat więzienia. Więzienie opuściła 20.12.1958 roku.

Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki)

Ojciec Jadwigi był nauczycielem matematyki w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Matka Jadwigi Janiszowskiej nie pracowała zawodowo. Siostry Jadwigi również uczyły się W Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Emilii Plater w Sosnowcu: Barbara - matura w 1939 r. oraz Janina - w 1939r. ukończyła I kl. licealną. Po wybuchu wojny rodzina przeniosła się z wcielonego do III Rzeszy Sosnowca do Warszawy. Stefan Janiszowski włączył się tajne nauczanie w liceum im. Władysława IV w Warszawie . Jadwiga uczestniczyła w tajnych kompletach w ramach tzw. Kursów przygotowawczych do liceów zawodowych II stopnia do kl. III i IV w gimnazjum im. królowej Jadwigi w Warszawie, a w 1944 skończyła I kl. licealną. W okupacyjnej Warszawie w ramach akcji "N" rozprowadzała sporządzone w języku niemieckim ulotki propagandowe, które wrzucała do zaparkowanych w Al. Ujazdowskich aut wojskowych, mieszkań volksdeutschów lub wtykała niezauważenie w tramwajowym tłoku żołnierzom niemieckim.) W czasie Powstania Warszawskiego w ramach Wojskowej Służby Kobiet pracowała w Śródmieściu Południowym przy produkcji butelek zapalających z benzyną i ich dystrybucji, a pod koniec Powstania przy sortowaniu broni i amunicji ze zrzutów - I Obwód "Radwan" (Śródmieście). W 1948 r. wróciła do kraju. Pomimo zdanego egzaminu nie przyjęto jej na studia (tzw. element niepewny), utrudniano podjęcie pracy. W 1951 r. wstąpiła do antykomunistycznej organizacji podziemnej „Kraj” dowodzonej przez Zenona Sobotę Tomaszewskiego ps. „Jana” i przyjęła ps. „Ewa”. Łączniczka i kurierka na trasie Zabrze - Lublin - Warszawa, przewodniczka ds. kontaktów z dowództwem. Uczestniczka akcji dywersyjnych (m. in. wykolejenie pod Płochocinem pociągu „Błękitni” Moskwa-Berlin z ładunkiem sprzętu wojskowego, rozpoznanie do planowanych akcji wysadzenia radiostacji w Raszynie, zniszczenia tzw. pomnika wdzięczności Armii Czerwonej tzw. „czterech śpiących”, które nie doszły do skutku.

Urodzona 06.07.1925 w Zwierzyńcu nad Wieprzem, w metryce chrztu wskazano jednak Częstochowę.

Felicja Bańkowska Felicja, Krystyna Kabzińska: "Dziewczęta ze Stalagu VI C Oberlangen", Encyklopedia Powstania Warszawskiego t V