Data urodzenia:
1901-05-05
Miejsce urodzenia:
Hołuzja, powiat Sarny, Wołyń
Imiona rodziców:
Albert - Konstancja z domu Zaleska
Nazwisko panieńskie:
Irena Konopacka
Wykształcenie i praca zawodowa do 1939 r.:
Od 1909 uczyła się w szkole w Moskwie przebywając w internacie dla polskich uczennic. W 1917 r. zmarła jej matka, której po wybuchu rewolucji bolszewickiej, udało się wyjechać do Polski. Ojca - inżyniera władze nie wypuściły z ZSRR, zmarł w 1953 r. W 1919 przyjechała do Polski, zamieszkała w Warszawie przy ul. Elektrycznej, naukę kontynuowała w Gimnazjum H. Gepnerówny, utrzymywała się dając korepetycje z matematyki. W 1920 uzyskała maturę w Gimnazjum H. Gepnerówny w Warszawie. Po maturze wstąpiła na Politechnikę, jednak ze względów finansowych zdecydowała się na studia w Państwowym Instytucie Dentystycznym, które ukończyła 15.12.1925 uzyskując tytuł lekarza dentysty. W latach 1926-1932 była asystentką prof. Alfreda Meissnera w Klinice Chirurgii Stomatologicznej oraz pracowała w prywatnym gabinecie profesora A. Meissnera. Od 1928 do wybuchu Powstania pracowała dodatkowo jako stomatolog w Banku Polskim w Warszawie. W 1927 poślubiła Tadeusza Semadeni, sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie, z którym miała dwóch synów. Od 2.01.1932 do 1.12.1935 była lekarzem wolontariuszem w Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych Uniwersytetu Warszawskiego, pod dyrekcją prof. Adama Czyżewicza. W latach 1936-1939 pracowała w Klinice Położniczej i Oddziale Wewnętrznym Szpitala Wolskiego W Warszawie. Prowadziła także prywatny gabinet przy ul. Żelaznej.
Udział w wojnie obronnej 1939:
Zmobilizowana we wrześniu 1939 r., prawdopodobnie była lekarzem oddziałów polskich na Wołyniu
Praca w latach okupacji 1939-1944:
Od 1940 prowadziła prywatny gabinet dentystyczny we własnym mieszkaniu ul. Noakowskiego 20 m 3 - pracowała wraz z Janiną Krzyżanowską, żoną Aleksandra Krzyżanowskiego.
Pseudonimy:
"Konstancja", "Dr Konstancja"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Żołnierz Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej, jako tzw. "ciotka" opiekowała się cichociemnymi podczas okresu ich kwarantanny w Warszawie. W komórce podległej "cioci Antosi” (Michalina Wieszeniewska) opiekowała się trzynastu skoczkami, m.in. kpt. "Dżulem” (Bohdan Piątkowski).
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Noakowskiego 20 m.3
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - zgrupowanie "Kryska" - Szpital ZUS ul. Czerniakowska 231 róg Rozbrat, następnie w szpitalach polowych: Okrąg 4a, Okrąg 2, Wilanowska 18/20.
Dzielnica:
Górny Czerniaków.
Odniesione rany:
Kontuzjowana 18.09.1944 r. na ul. Wilanowskiej.
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Jej mąż
Tadeusz był sędzią Wojskowego Sądu Specjalnego, ochotnikiem w batalionie "Golski"; poległ 19.08.1944 na terenie Politechniki Warszawskiej, syn
Allan śmiertelnie ranny 19.08.1944 na Politechnice Warszawskiej - zmarł w wyniku odniesionych ran.
Losy po Powstaniu:
Po wycofaniu się z dzielnicy oddziałów AK, dr "Konstancja" poleciła sanitariuszom opuścić szpital, któremu usiłowała nadać charakter szpitala cywilnego - sama pozostała z rannymi. Po opanowaniu budynku przez Niemców oficer SS osobiście przeprowadził egzekucję: zastrzelił kolejno stu dziesięciu rannych, każąc dr "Konstancji" stwierdzać zgon każdej zamordowanej osoby. Udało się jej ocalić siedemnastu, narażając własne życie, orzekła ich zgon, choć byli jedynie ranni. Po przybyciu do szpitala innego oddziału niemieckiego, część rannych została ewakuowana do punktu przy ul. Czerwonego Krzyża zaś dr "Konstancja" wraz z siedmiorgiem najciężej rannych i synem pozostała w szpitalu do 2.10.1944. Po Powstaniu przez krótki czas przebywała w Otrębusach. Potem wraz z synem i teściową mieszkała we wsi Brzuchania koło Miechowa, gdzie prowadziła prywatną praktykę.
Losy po wojnie:
W styczniu 1945 próbowała wrócić do Warszawy, jednak, gdy dowiedziała się, że dom przy Noakowskiego 20 został zburzony, zawróciła. W marcu 1945 zamieszkała w Podkowie Leśnej, gdzie pracowała w gabinecie dr Z. Marczewskiej-Iwanickiej. W lipcu 1945 wyjechała do Gdańska; została adiunktem i kierownikiem Kliniki Chirurgii Stomatologicznej Akademii Lekarskiej, równocześnie pracowała także w szpitalu przy ul. Świerczewskiego oraz prowadziła prywatną praktykę w swoim mieszkaniu przy ul. Batorego 4 - ponownie z Janiną Krzyżanowską. W 1946 została przyjęta na IV rok studiów na Wydziale Lekarskim Akademii Lekarskiej w Gdańsku. 1.10.1949 uzyskała dyplom lekarza; 1.06.1950 obroniła prace doktorką pt. "Schorzenia jamy ustnej w okresie ciąży i połogu”, napisaną pod kierunkiem prof. Henryka Gromadzkiego. 1.09.1950 objęła kierownictwo Kliniki Chirurgii Stomatologicznej Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 29.04.1955 otrzymała tytuł docenta, a 22.11.1961 - tytuł profesora nadzwyczajnego. Pod koniec lat sześćdziesiątych zdrowie jej zaczęło się załamywać. Najcięższym - bo uniemożliwiającym pracę chirurga - było zanikanie nerwów w prawej ręce. W 1969 roku przeszła na faktyczną emeryturę i powróciła do Warszawy. Formalną emeryturę otrzymała w 1971. Była członkiem Gdańskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego i Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.
Odznaczenia:
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych (Londyn, 04.09.1949), Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Armii Krajowej, Złoty Gryf Pomorski, Medal X-lecia PRL.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany przy ul. Żytniej (kw. L-1-3).
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Semadeni Irena, zasób Pokoju Kombatanta MPW, archiwum rodzinne p. Zbigniewa Semadeniego, syna. Krystyna Kabzińska — „Sylwetki kobiet-żołnierzy (II). Służba Polek na frontach II wojny światowej", Biblioteka Fundscji Archiwum Pomorskie AKw Toruniu, Toruń 2006, tom XLVIII, s. 374-378,
Z. Semadeni: Irena Semadeni-Konopacka. S. Bayer, Służba Zdrowia Warszawy w walce z okupantem 1939-1945, MON, Warszawa 1985. B.Urbanek, Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim w 1944, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988; Z. Milewicz Róg: W niemieckich rękach - praca zbiorowa: Drogi cichociemnych, wyd. Bellona, Warszawa 1993. J.Supady: Niezwykła kobieta-profesor Irena Semadeni-Konopacka (1901-1984), Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, 1999, 62, 1-2, Fundacja im. gen. Elżbiety Zawackiej -
Teczka osobowa Ireny Semadeni z d. Konopackiej Dostęp on-line: Kujawsko - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, kpbc.umk.pl;
Archiwum Historii Mówionej: Zbigniew Władysław Semadeni.
