Data urodzenia:
1901-02-23
Funkcja:
lekarz - szef sanitariatu
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 140 Miejsce: 54
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Józef - Helena z domu Strzeszewska
Nazwisko panieńskie:
Hanna Żabińska
Wykształcenie i praca do 1939 r.:
W 1918 ukończyła pensje panny Hewelkówny. W latach 1918-1924 studiowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie 6.12.1924 uzyskała dyplom doktora wszech nauk lekarskich. Praktykowała w Warszawie; od 1925 była lekarzem rejonowym Miejskiej Pomocy Lekarskiej oraz pracowała w Ubezpieczalni Społecznej.
Pseudonimy:
"Rana", "Maria Rana", "dr Rana"
Udział w konspiracji 1939-1944:
Doktor medycyny, od 1940 lekarz fabryczny Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki 1. Równocześnie szef sanitariatu grupy specjalnej PWB/17/s
mjr. "Pełki". Przydział przed godziną "W" - Komenda Główna Armii Krajowej - VII Oddział (Finanse i Kontrola) - Wydział Produkcji Banknotów - PWB-17/s ("Podziemna Wytwórnia Banknotów") - sanitariat.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - Reduta PWPW - oddział PWB-17/s - Szpital Polowy PWPW - szef sanitariatu.
Szlak bojowy:
Stare Miasto. Od chwili zdobycia przez oddziały powstańcze kompleksu PWPW (2.08.1944) zorganizowała w podziemnym schronie szpital polowy, którym kierowała do 28 sierpnia. Wszystkie relacje opisujące działania dr "Rany" zgodnie podkreślają jej niezwykłe poświęcenie. Po wycofaniu oddziałów AK nie opuściła swoich podopiecznych - dobrowolnie pozostała z najciężej rannymi. Przeszła do legendy Powstania Warszawskiego jako jedna z najbardziej bohaterskich jego postaci.
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Jej brat
Jan był dowódcą plutonu w batalionie "Kiliński".
Miejsce (okoliczności) śmierci:
W chwili wtargnięcia niemieckiego oddziału do schronu PWPW wykonywała zabieg chirurgiczny. Na rozkaz odstąpienia od rannego, odpowiedziała po niemiecku, że nie odstąpi dopóki nie dokończy zabiegu. Po tych słowach została zastrzelona z pistoletu. Pozostałych ok. 30 rannych i sanitariuszki Niemcy wymordowali granatami ręcznymi. Do dziś nie ustalono miejsca jej pochowania, istnieje jedynie grób symboliczny.
Odznaczenia:
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1942), Krzyż Virtuti Militari V klasy (pośmiertnie).
Źródła:
J.B.Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej, tom I, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Warszawa 1997; H. Jędrzejewska, Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, tom CXLII, suplement, Warszawa 2006.
