Powstańcze Biogramy - Fryderyk Fryszer

Pseudonim:

"Pilot"

Funkcja:

dowódca plutonu

Stopień:

podporucznik - porucznik (1.10.1944)

Numer legitymacji AK:

12317

Miejsce urodzenia:

Huta Ruda - woj. Lubelskie

Imiona rodziców:

Józef - Józefa z domu Lenicka

Wykształcenie i praca do 1939 r.:

Technik Mechanik. Lata 1938-1939 : Szkoła Podchorążych. Do 1939 r. pracuje w Państwowych Zakładach Inżynierii ( PZInż) w Warszawie. W czasie okupacji w PKP Warszawa Zachodnia.

Nazwisko konspiracyjne:

Sokołowski

Udział w konspiracji 1939-1944:

W konspiracji od stycznia 1940 r. ZWZ-AK Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód "Radwan" - IV zgrupowanie "Gurt" - Działalność konspiracyjną rozpoczął na początku 1940 r. pracując na dworcu Zachodnim. W połowie grudnia 1941 r. dokonano scalenia działających tam grup konspiracyjnych i utworzono IV Zgrupowanie „Gurt”. Od końca 1942 roku - dowódca 193 plutonu

Adres przed Powstaniem Warszawskim:

Warszawa ul. Gibalskiego 2a m.10

Oddział:

Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" - IV zgrupowanie "Gurt" - 1. kompania - pluton 193 - dowódca. 01.08.1944 r. por. Tadeusz Gruszczyński ps. ”Poraj” zwołał na godz. 11 odprawę dowódców plutonów I kompanii. Podał na niej wiadomość o wybiciu godz. „W” oraz miejscu koncentracji kompanii o godz. 16 w domach przy ul. Chmielnej 56 i 58. Fryderyk Fryszer ze względu na wcześniejsze (około godz. 15:30 )rozpoczęcie walk w rejonie jego zamieszkania (adres przed PW : ul. Gibalskiego) nie dotarł na godz. „W” do swojego plutonu, lecz brał udział w zdobywaniu budynków szkolnych przy ul. Okopowej przez Zgrupowanie „Radosław” oraz w walkach w rejonie ulic Żytniej i Karolkowej. Do swojego macierzystego zgrupowania dotarł 04.08.1944 r. Objął też wtedy dowództwo plutonu. Z racji stworzenia z jego plutonu - plutonu szturmowego brał udział we wszystkich niemal walkach w rejonie zgrupowania , a więc w walkach o hotel „Astoria”, w ataku na koszary policji przy ul. Ciepłej, w walkach przy przebijaniu się oddziałów ze Starego Miasta oraz przy próbie zdobywania „Pasty” i In. (Rejon walk: ulice Marszałkowska, Twarda, Królewska, Żelazna, Chmielna, Dworzec Główny) Po reorganizacji oddziałów powstańczych Okręgu Warszawskiego AK : dowódca 3 plutonu w I kompanii III batalionu „Gurt”, 15 Pułku Piechoty "Wilków" AK

Szlak bojowy:

Śródmieście Północ

Odniesione rany:

4 września ranny w oczy - utrata wzroku na ponad dwie godziny.

Losy po Powstaniu:

Niewola niemiecka - jeniec obozu przejściowego w Ożarowie, następnie w stalagu 344 Lamsdorf, od 10.10.1944 r. jeniec Oflagu VII-A Murnau

Numer jeniecki:

102152

Awanse:

Po wyzwoleniu awansowany do stopnia kapitana

Odznaczenia:

Krzyż Walecznych, Order Wojenny Virtuti Militari Kl.V, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Partyzancki, Medal za Warszawę, Medal Wojska po raz 1, 2, 3 i 4, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Odznaka Grunwaldzka, Odznaka Pamiątkowa Akcji Burza

Losy po wojnie:

Do kraju powrócił we wrześniu 1945 r. Do emerytury pracował w Dyrekcji PKP jako urzędnik.

Miejsce śmierci:

Michałowice

Miejsce pochówku:

Cmentarz Bródnowski w Warszawie, kw. 108 G VI 9

Losy rodziny:

Podczas jednej z wpadek w 1941 r. został aresztowany, a następnie wywieziony do KL Auschwitz rodzony brat Fryderyka - Henryk Fryszer ps. „Śmiały”

Źródła:

MPW-baza uczestników PW, kopie dokumetów w zbiorach MPW (MPW-teczka), archiwum rodzinne p. Barbary Ciastek