Data urodzenia:
1906-01-11
Funkcja:
dowódca batalionu - zgrupowania
Stopień:
porucznik rezerwy artylerii - kapitan (18.08.1944)
Miejsce urodzenia:
Majątek rodziców Werba, powiat Włodzimierz Wołyński
Imiona rodziców:
Antoni - Aniela z domu Gasztold
Wykształcenie (w tym wojskowe):
Uczył się w rosyjskim gimnazjum w Żytomierzu, od 1919 w gimnazjum w
Chyrowie, a od 1924 w Gimnazjum Państwowym im. Juliusza Słowackiego w Kowlu i
tam w maju 1927 otrzymał świadectwo dojrzałości. Następnie krótko studiował na
Wydz. Rolniczym SGGW w Warszawie, a w 1929 przeniósł się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Po
ukończeniu Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim
(VIII 1930 - VI 1931) kontynuował studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Naukę przerwał w 1933 r.
i podjął pracę jako urzędnik w Stowarzyszeniu Kupców Polskich w Warszawie.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
We wrześniu 1939 dowódca 1. baterii 28. pułku artylerii lekkiej,
m.in. w obronie twierdzy Modlin. Po kapitulacji twierdzy osadzony w obozie
jenieckim w Działdowie, skąd został zwolniony (zgodnie z umową kapitulacyjną) w połowie października 1939 r. i
powrócił do stolicy.
Nazwisko w konspiracji:
Gustaw Trzaska
Używane pseudonimy:
"Gustaw", "Gustaw Trzaska", "Trzaska"
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 30 października 1939 r. Był współzałożycielem i następnie przywódcą harcerskiej organizacji
"Wigry", od wiosny 1940 podporządkowanej Tajnej Organizacji Wojskowej, a od kwietnia 1941 r. -
Związkowi Walki Zbrojnej (sam zaprzysiężony został przez podpułkownika Karola Jana Ziemskiego
"Wachnowskiego"). Jednocześnie dowódca batalionu "Wigry"
stanowiącego odwód komendanta Okręgu Warszawa Związku Walki zbrojnej - Armii Krajowej, pod pseudonimem
"Trzaska". Od jesieni 1943 członek ścisłej Głównej Kwatery Harcerzy i
Rady Programowej przy Naczelniku Harcerzy. Komendant Centrum Wyszkolenia
Wojskowego "Szarych Szeregów" i Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty
"Agricola" - pod pseudonimem "Gustaw". 11 XI 1943 mianowany
porucznikiem rezerwy Wojska Polskiego rozkazem pułkownika "Montera", komendanta Okręgu
Warszawa Armii Krajowej. Od marca do lipca 1944 r. komendant IV turnusu "Agricoli", od
lipca tego roku organizował Szkołę Niższych Dowódców ("Sonda")
Szarych Szeregów.
Oddział:
W Powstaniu Warszawskim dowódca harcerskiego batalionu
"Wigry" walczącego początkowo w składzie zgrupowania podpułkownika
"Pawła" (Franciszek Rataj), potem majora "Roga" (Stanisław
Błaszczak). W dniach 4-6 VIII 1944 r. szef sztabu zgrupowania "Paweł". Od 27 VIII 1944 dowódca zgrupowania "Trzaska" (skład: batalion "Wigry", I batalion Wojskowej Służby Ochrony Powstania "Dzik") walczącego w ramach Grupy
"Północ". 31 VIII 1944 dowodził lewym skrzydłem oddziałów Grupy
"Północ" podczas przebijania się do Śródmieścia. W czasie tej akcji
ranny, zdołał wraz z grupą żołnierzy z batalionu "Zośka" przedostać się przez Ogród
Saski do Śródmieścia-Północ na odcinku Królewska - Giełda - Zielna. Od 17 IX 1944 na Górnym
Czerniakowie dowódca II rzutu zgrupowania "Radosław".
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - Ogród Saski - ul. Królewska (przebicie) - Śródmieście - Górny Czerniaków
Odznaczenia:
Virtuti Militari V klasy (27 IX 1939), Krzyż Walecznych (31 VIII 1944)
Awanse:
Rozkazem dowódcy Grupy "Północ" L.509/BP z 18 VIII 1944 mianowany kapitanem rezerwy Wojska Polskiego.
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej w niewoli niemieckiej do maja 1945. Przebywał
kolejno w oflagach: Fallingbostel, Bergen-Belsen (gdzie był komendantem tajnego
kursu podchorążych rezerwy piechoty), Gross-Born, Sandbostel i Lubeka.
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu z niewoli służył w II Korpusie Polskim we Włoszech, potem w
Wielkiej Brytanii. Na I Zjeździe Koła Armii Krajowej (15-16 III 1947) w Londynie wybrany zastępcą członka
Zarządu Głównego, wchodził także w skład redakcji "Biuletynu Informacyjnego Koła
AK" wydawanego w Londynie. W 1948 powrócił do Warszawy, gdzie pracował
jako urzędnik w Zrzeszeniu Prywatnego Handlu i Usług.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), kwatera 131, rząd 4, miejsce 24. Pochowany wraz z matką, Anielą z domu Gasztold, I-voto Konopacką, II- voto Michałowską (1882-1949). Treść inskrypcji nagrobnej: EUGENIUSZ
TRZASKA-KONOPACKI, UR. DN. 11.I.1906 R. W WERBIE NA WOŁYNIU, HARCMISTRZ ZHP, KAPITAN ARMII KRAJOWEJ, DOWÓDCA BATALIONU "WIGRY", KOMENDANT "AGRYKOLI", ODZN. KRZYŻEM VIRTUTI MILITARI, KRZYŻEM WALECZNYCH I INNYMI, ZM. DN. 22.X.1954 R. W WARSZAWIE"
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW-zbiory: fotografie: MPW-IN12772, MPW-IN12774, MPW-IN12776, fotografia portretowa sygn. MPW-IK/3199, MPW-IK/368, zbiór Stanisława Kopfa.
Publikacje:
Z. Głuszek, Szare Szeregi. Słownik biograficzny, t. I, Warszawa 2006, s. 148-156, G. Łukomski, Konopacki Eugeniusz (11 I 1906 – 22 X 1954) [w:] Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945, t. 3 (1939), cz. 1, red. nauk. B. Polak, Koszalin 1997, s. 62, A. K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, Warszawa 1987, t. 1, s. 98-99, S. Broniewski, Z. Kańska, Konopacki Eugeniusz, pseud. Gustaw, Trzaska (1906-1954) [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968, z. 5, s. 543-544
