Pseudonim:
"Błękitny Witek"
Data urodzenia:
1924-06-11
Stopień:
starszy strzelec
Pseudonimy:
"Błękitny Witek", "Baśka"
Imiona rodziców:
Stefan - Zofia z domu Górska
Wykształcenie do 1944 r.:
Do 1939 r. uczęszczała do Gimnazjum ss. Urszulanek we Lwowie. Po dwu latach przerwy uczyła się na tajnych kompletach u ss. Nazaretanek w Warszawie, gdzie w maju 1944 r. zdała maturę.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od stycznia 1943 r. w ZWZ-AK
Oddział:
Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" - zgrupowanie "Bartkiewicz" - 100. kompania sztabowa (w okresie konspiracji 101. kompania odwodowa WSOP)
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Została wywieziona na roboty do Niemiec (Zagłębie Ruhry).
Losy po wojnie:
Wiosną 1945 r. powróciła do kraju i podjęła pracę zarobkową, a we wrześniu 1945 r. rozpoczęła studia polonistyczne i romanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Od kwietnia do maja 1947 r. utrzymywała w Warszawie kontakt ze swoim kuzynem Stanisławem Kuczyńskim ps. „August”, kurierem II Korpusu do rtm. Witolda Pileckiego, przybyłym nielegalnie do Polski w celu organizowania przerzutu rodzin oficerów II Korpusu do Berlina. Udzielała mu pomocy, przechowywała w swoim mieszkaniu przywiezione przez niego instrukcje oraz umożliwiła mu nawiązanie kontaktów organizacyjnych. Przed aresztowaniem mieszkała w Otwocku. 28 maja 1947 r. została zatrzymana przez UB w związku ze śledztwem i procesem rtm. Witolda Pileckiego i jego współpracowników pod zarzutem udzielania pomocy Stanisławowi Kuczyńskiemu. Prokuratura Wojskowa wydała nakaz jej aresztowania 7 czerwca 1947 r. Przeszła śledztwo w MBP i na X oddz. przy ul. Rakowieckiej. Wyrokiem WSR w Warszawie z dnia 30 września 1947 r. oraz z dnia 21 października 1948 r. została skazana z art. 5 i 6 MKK na 3 lata więzienia. Od maja 1949 r. była więziona w ZK w Fordonie, skąd po odbyciu kary została zwolniona 7 czerwca 1950 roku. Po zwolnieniu mieszkała w Warszawie. Powróciła na przerwane studia polonistyczne i w 1952 r. uzyskała magisterium na UW. Pracowała w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie, gdzie w 1967 r. uzyskała doktorat, a w 1975 r. habilitowała się, zaś w 1986 r. otrzymała profesurę filologii polskiej. Jest badaczem literatury staropolskiej oraz członkiem Kapituły Honorowej Nagrody im. Danuty Siedzikówny „Inki”. Zaangażowana w działalność środowisk kombatanckich, szczególnie kobiet-więźniów politycznych. Mieszka z rodziną w Warszawie.
Działalność społeczna:
Współredaguje miesięcznik „Nike” Środowiska Fordoniarek Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. W 1992 r. wydała Wiersze więzienne Ireny Tomalakowej. Zebrała, opracowała oraz poprzedziła wstępem zbiór wierszy autorstwa więźniów politycznych Przeciwko złu. Wiersze i piosenki więzienne 1944–1956 (Warszawa 1995), oraz wydała tom I Zawołać po imieniu. Księga kobiet – więźniów politycznych 1944–1958 (Nadarzyn 1999).
Działa w Społecznej Fundacji Pamięci Narodu Polskiego, w której pełni funkcję Kanclerza Orderu „Polonia Mater Nostra Est”. Orderem tym, nadawanym od 1995 r. w kolejne rocznice uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 r., odznaczane są i otrzymują tytuł Kawalera tegoż Orderu, osoby najbardziej zasłużone dla Narodu Polskiego. . Laureatka Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej w 2005 roku.
Odznaczenia:
Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej, dwukrotnie Medal Wojska, Warszawski Krzyż Powstańczy
Źródła:
MPW - baza uczestników PW, IPN - archiwum, akta po Wydziale II Biura „C” MSW Nr 1566/III oraz 5749/III t. II., MPW-zbiory, m. in. fotografia z okresu Powstania Warszawskiego sygn. MPW-IH/2702 oraz MPW-IP/4085 oraz MPW-IH/2702. Autorem zdjęcia jest Stefan Antoni Koper "Nienaski", PSW
