Pseudonim:
"Basia"
Data urodzenia:
1918-06-23
Data śmierci:
2024-08-01
Funkcja:
sanitariuszka
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Paweł - Eugenia z domu Wysocka
Wykształcenie do 1944 r. :
Była studentką Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. We wrześniu 1939 roku miała rozpocząć ostatni semestr nauki.
Udział w konspiracji 1939-1940:
Do konspiracji wstąpiła 25 stycznia 1940 roku do Związku Walki Zbrojnej, późniejszej AK, wprowadzona przez siostrę Zofię Gettel. Przydział: Sanitariat IV Obwodu "Grzymała" (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, jej przełożonym był Szef Sanitarny Obwodu kpt. lek. Jan Zaborowski ps. "Andrzejewski". W okresie okupacji odbyła konspiracyjne kursy pielęgniarskie oraz tajną praktykę szpitalną u dr Janiny Bachańskiej - Kuźniecow ps. Jakub w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. W razie potrzeby pełniła także doraźnie funkcję łączniczki i kolporterki.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Filtrowa 69
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Poliklinika przy ul. Grójeckiej 45, róg Wawelskiej, godz. zbiórki: 14:00.
Oddział:
IV Obwód „Grzymała” (Ochota) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1. Rejon, patrolowa plutonu 404, następnie „Reduta Kaliska". Początkowo w piwnicach domu przy ul. Barskiej 5 prowadziła prowizoryczny lazaret, w którym leżało przynajmniej kilkunastu ciężej rannych Powstańców z ataków na Dom Akademicki i Antonin. Od 2-3 sierpnia działała na terenie tzw. Reduty Kaliskiej współorganizując tymczasowy szpital w piwnicach zdobytego gmachu Polskiego Monopolu Tytoniowego przy ul. Kaliskiej 1, sanitariuszka pod kierunkiem dr. Janiny Bachańskiej - Kuźniecow i dr. Anatola Kuźniecowa. W kolejnych dniach wobec nieustającego ostrzału szpitala powstańczego, który znalazł się w samym centrum zaciętych walk, wraz z sanitariuszkami „Romą” i „Marysią” ewakuowały rannych ze szpitala w Monopolu do mieszkań prywatnych przy ul. Jotejki 6 i 8. Transportowała także opatrunki i leki. Po upadku dzielnicy przebywała w obozie tymczasowym na „Zieleniaku”, skąd została skierowana do Pruszkowa. W drodze z transportu udało jej się zbiec. Dotarła do Milanówka, gdzie ukrywała się, a jednocześnie usiłowała nawiązać zerwany przez wyjście z Warszawy kontakt z macierzystym szpitalem. Około 15 września dotarła do organizującego się w dworku p. Kapuścińskiej w Łuszczewie nowego szpitala polowego. Obsadę szpitala utworzyły sanitariuszki z „Reduty” oraz lekarze, m. in. Jan Dembowski [Zdzisław Askanas - przyp. red.], dr Janina Bachańską-Kuźniecow i jej mąż dr Anatol Kuźniecow. Wkrótce personel szpitalny niósł szeroką opiekę dla rannych żołnierzy „Grupy Kampinos” przywożonych z okolicznych miejscowości przez chłopów. Służbę medyczną zakończyła dopiero w sierpniu 1945 roku.
Szlak bojowy:
Ochota (Reduta "Kaliska”) do 11.08.1944 r. - wyjście z miasta przez "Zieleniak" - Pruszków - Milanówek - ponowna służba w Kampinosie (miejscowości: Łuszczew, Pawłowice, Gawartowa Wola)
Odznaczenia :
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2018), Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Odznaka Weterana Walk o Niepodległość, Odznaka Pamiątkowa Akcji „Burza”
Losy po wojnie:
Mieszkanka Wrocławia. Pracowała w Pafawagu, następnie w Zakładach Energetycznych Okręgu Dolnośląskiego i Zakładzie Energetycznym Wrocław. Do emerytury prowadziła bibliotekę w Ośrodku Informacji Technicznej i Ekonomicznej.
Nazwisko po mężu:
Barbara Sowa - będąc sanitariuszką szpitala w Gawartowej Woli poznała swego przyszłego męża – ciężko rannego żołnierza Stołpecko-Nalibockiego zgrupowania AK por. "Góry" ("Doliny") - Bernarda Sowę ps. Bernard.
Miejsce śmierci:
Wrocław
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW, ankieta uczestnika Powstania Warszawskiego, A. Sowa, Historia daleka, historia bliska w: “Głos pocieszenia. Pismo parafii św. Klemensa Dworzaka we Wrocławiu", nr 3/2018 (124), czerwiec 2018, s. 20-21; archiwum rodzinne p. Barbary Sowy z d. Gettel oraz p. Andrzeja Sowy.
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Barbara Janina Gettel, po mężu Sowa  ps. „Basia”, „Baśka”. Fotografia przedwojenna. Ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa, syn p. Barbary

Barbara Janina Gettel, po mężu Sowa ps. „Basia”, „Baśka”. Fotografia przedwojenna. Ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa, syn p. Barbary

Zdjęcie trójki młodych ludzi z należących do Armii Krajowej, wykonane w Warszawie w okresie okupacji niemieckiej. Widoczni od lewej:  brat Barbary - Edward Gettel ps. Kotek,  w środku  Barbara Gettel ps. Basia, po prawej stronie jest kuzyn Ryszard Radwański ps.  Ryszard. Autorem zdjęcia jest  Zofia Gettel po mężu Nast, ps. Helena, siostra Barbary i Edwarda, również żołnierz AK. Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa.

Zdjęcie trójki młodych ludzi z należących do Armii Krajowej, wykonane w Warszawie w okresie okupacji niemieckiej. Widoczni od lewej: brat Barbary - Edward Gettel ps. Kotek, w środku Barbara Gettel ps. Basia, po prawej stronie jest kuzyn Ryszard Radwański ps. Ryszard. Autorem zdjęcia jest Zofia Gettel po mężu Nast, ps. Helena, siostra Barbary i Edwarda, również żołnierz AK. Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa.

Barbara Gettel (po prawej) i jej siostra Zofię Gettel, po wojnie Nast.  Zdjęcie  wykonane w 1944 roku, przed szpitalem w Gawartowej Woli.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa

Barbara Gettel (po prawej) i jej siostra Zofię Gettel, po wojnie Nast. Zdjęcie wykonane w 1944 roku, przed szpitalem w Gawartowej Woli. Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa

Zdjęcie grupy pacjentów szpitala w Gawartowej Woli. Na schodach siedzą Barbara Gettel i Bernard Sowa ps. Bernard, jej przyszły mąż.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa

Zdjęcie grupy pacjentów szpitala w Gawartowej Woli. Na schodach siedzą Barbara Gettel i Bernard Sowa ps. Bernard, jej przyszły mąż. Fot. ze zbiorów rodzinnych, skan udostępnił p. Andrzej Sowa

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Gettel Barbara Janina, zasób Pokoju Kombatanta MPW

Nasz newsletter