Antoni Władysław Langner

"Douglas", "Pan L", "L", "Wujek", "Wuj"

-

Kolumna: 141 Miejsce: 22

sierżant - podporucznik (pośmiertnie - 1944)

Ostrzeszów

Władysław Antoni Langner - Wiktoria z domu Parzonka

W okresie okupacji niemieckiej prowadził własną firmę transportową. Pod koniec 1941 r. poznał go żołnierz „Wachlarza” Zygmunt Jędrzejewski „Jędras”, który w firmie Langnera dostrzegł możliwości swobodnego przerzutu ludzi i broni na tereny wschodnie, objęte działalnością „Wachlarza”. Akceptację wciągnięcia Langnera do konspiracji wyraził ppłk. Remigiusz Grocholski „Doktor”. Langner został zaprzysiężony wczesną wiosną 1942 r. Wspólnie z „Jędrasem” odbył szereg wypraw na wschód, przewożąc przesyłane przez warszawską centralę terenowym komórkom III Odcinka „Wachlarza” (Brześć - Homel) broń, mapy, materiały wybuchowe, amunicję, a także osoby. W nocy z 11 na 12 kwietnia 1942 r. Antoni Langner uczestniczył w akcji wysadzenia monitora rzecznego na Kanale Królewskim. W dniach 18-19.01.1943 r. jako kierowca brał udział w akcji odbicia z pińskiego więzienia trzech oficerów „Wachlarza”: Alfreda Paczkowskiego „Wanię” (dowódcę III Odcinka), Mariana Czarneckiego „Rysia” i Piotra Downara „Azora”, których przewiózł następnie do Warszawy i ulokował w mieszkaniu swojego ojca przy ul. Zaolziańskiej 33 na Ulrychowie. Za udział w tej akcji został odznaczony Krzyżem Walecznych. Na początku lutego skierowany do akcji odbicia więźniów w Mińsku Litewskim, ostatecznie jednak do akcji nie doszło na skutek "wsypy" w wyniku której Gestapo aresztowało kilkunastu żołnierzy z III i IV Odcinka „Wachlarza”. Po rozwiązaniu „Wachlarza" w marcu 1943 r. został skierowany do Centrali Zaopatrzenia Terenu (CZT - ”Czata„) w Okręgu AK Polesie, gdzie był oficerem transportowym Bazy II (”Zagroda II„, ”Start II„, ”Godzina II„). W lutym 1944 r. został oficerem broni w warszawskiej bazie ”Czaty„ Poleskiego Okręgu AK ”Twierdza".

Warszawa ul. Asfaltowa 14 m. 12.

Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - zgrupowanie "Radosław" - batalion "Czata 49" - kompania "Zgody" - pluton ppor. "Jędrasa".

Wola - Muranów - Stare Miasto - kanały - Śródmieście - Górny Czerniaków

Dwukrotnie ranny 7.09.1944 r. – po raz pierwszy niegroźnie trafiony odłamkiem w ramię, opatrzony w punkcie sanitarnym przy ul. Książęcej 7. Niedługo później ponownie ranny - postrzał lewego płuca i ciężkie uszkodzenie stawu kolanowego. Do punktu sanitarnego przetransportowany został na noszach, w bardzo ciężkim stanie wymagającym przeprowadzenia natychmiastowej operacji, w związku z tym przeniesiono go do Szpitala Polowego przy ul. Mokotowskiej 55, gdzie zespół chirurgiczny dr. Felicjana Lotha amputował mu nogę powyżej kolana.

Zmarł w wyniku odniesionych ran w szpitalu polowym przy ul. Mokotowskiej 55, dn. 07.09.1944 r. Według relacji Zygmunta Jędrzejewskiego ps. Jędras śmierć Langnera nastąpiła o godz. 1 nad ranem, 8.09.1944 r.

Pochowany tymczasowo na prowizorycznym cmentarzyku na posesji Al. Ujazdowskie 37/ Mokotowska 48, vis a vis szpitala. Grób opatrzono krzyżem i napisem: sierż. Antoni Długoszewski. Po wojnie ekshumowany 14.04.1945 r. na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kwatera A 25, rząd 12, grób 10.

Krzyż Walecznych (dwukrotnie - 1942 i 1943), w uzasadnieniu napisano: "Dzięki jego odwadze, zaradności i rozwadze, uwolnieni zostali przewiezieni do Warszawy. Przerzucał materiały wybuchowe oraz ludzi przez granicę, rozwiózł patrole na miejsca ich skoków do wykonania cięć". Krzyż Virtuti Militari V klasy - pośmiertnie (1944) za obronę Szpitala św. Łazarza przy ul. Książęcej. Warszawski Krzyż Powstańczy (legitymacja Nr 10-85-19 K, pośmiertnie, 3 kwietnia 1985), Odznaka Pamiątkowa Organizacji Dywersyjnej "Wachlarz" (1983).

Plutonowy (starszeństwo z dniem 3.05.1942) - sierżant (wniosek z dnia 12.08.1944) - podporucznik (pośmiertnie - 1944). Przedstawiony do awansu na sierżanta we wniosku z 12.08.1944 (Rozkaz Nr. 3 - 13/8 - mjr "Witold"). Wniosek zaakceptował dowódca "Grupy Radosław" mjr "Bolek" i "przedstawił z poparciem" d-cy Grupy "Północ" płk. "Wachnowskiemu"

Jego brat Stanisław również walczył w szeregach batalionu "Czata 49".

Członkowie "Szarych Szeregów" nazywali Antoniego Langnera „Wujkiem” oraz „Wujem” i taki pseudonim podaje w swoich wspomnieniach śp. Sławomir Więcek. W trakcie Powstania Warszawskiego i walk obronnych na terenie Muranowa ok. 15.08.1944 sierż. Antoni Langner "Douglas" na rozkaz ppor. "Jędrasa" wykonał przy pomocy tramwajarzy zatrudnionych w remizie muranowskiej dwa podziemne przejścia pod ulicami Sierakowską i Przebieg, umożliwiające komunikację i łączność z walczącymi oddziałami. 6 września 1944 r. dowodził akcją gaszenia pożaru Szpitala św. Łazarza przy ul. Książęcej, podpalonego przez Niemców miotaczami płomieni.

Muzeum Powstania Warszawskiego, teczki personalne uczestników PW: Langner Antoni "Pan L", "L", "Douglas", "Wujek", "Wuj", rozkaz gen. „Grota” o odznaczeniach nadanych za akcję pińską, opublikowany w Biuletynie Informacyjnym Nr 7 (162), z dnia 18 lutego 1943 r., zaświadczenie weryfikacyjne Komisji Likwidacyjnej b. Armii Krajowej Obszaru Centralnego o służbie ppor. Antoniego Langnera "Douglasa" w AK, Polski Czerwony Krzyż - kartoteka ogólna, Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie - zezwolenie Inspektoratu Sanitarnego w Warszawie z dn. 26.03.1945 roku na ekshumację A. Langnera wydane ojcu poległego, Władysławowi Langnerowi; archiwum rodzinne p. Hanny Langner- Matuszczyk, córki Powstańca.

Cezary Chlebowski: „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie”, Czytelnik, Warszawa 1981, Cezary Chlebowski: „Wachlarz”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1983, Cezary Chlebowski: „Odłamki granatu”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1969, Cezary Chlebowski: „Zagłada IV Odcinka”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1980, Alfred Paczkowski: „Ankieta cichociemnego”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987, Zygmunt Jędrzejewski: „Od września do września”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989, Bartosz Nowożycki: „Batalion Armii Krajowej ”Czata 49„ w Powstaniu Warszawskim”, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2008, Romuald Śreniawa-Szypiowski „Barykady Powstania Warszawskiego 1944”, PWN, Warszawa 1993, Juliusz Kulesza, „W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Wydawnictwo ASKON, Warszawa 2003, Sławomir Więcek ps. ”Dwucentek„, artykuł ”Opowieść o walce„ opublikowany w zbiorze wspomnień wychowanków szkoły Anny Goldman, zatytułowanych ”Warszawskie dzieci„, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2014, s. 91-97.