Andrzej Józef Wolski

"Jur"

dowódca drużyny

sierżant podchorąży

Warszawa

Józef - Irena z domu Fint

W latach 1930-1936 uczęszczał do Publicznej Szkoły Powszechnej nr 186 im. Ksawerego Praussa przy ul. Czerniakowskiej 128 w Warszawie. Od 1936 r. uczeń III Miejskiego Męskiego Gimnazjum i Liceum im. Hugona Kołłątaja przy ul. Śniadeckich 8, gdzie należał do 80. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego. Uczestnik obozów harcerskich w Rytrze, Zakopanem i Wysocku Wyżnym (1937/1938). Do wybuchu II wojny światowej ukończył trzy klasy gimnazjum. W latach okupacji kontynuował naukę na tajnych kompletach , przerabiając czwartą klasę gimnazjum i dwie licealne w b. Gimnazjum im. Tadeusza Rejtana, uzyskując w maju 1943 r. świadectwo dojrzałości. Do lata 1944 r. studiował na tajnej Politechnice Warszawskiej (Technische Hochschule).

We wrześniu 1939 r. podczas obrony stolicy pełni służbę pomocniczą w ramach Wojennego Pogotowia Harcerzy, następnie wraz z firmą ojca ewakuuje się na Wschód, docierając do Kamienia Koszyrskiego za Bugiem. Po inwazji wojsk sowieckich 17 września 1939 r., powraca do Warszawy.

W konspiracji od stycznia 1940 roku - wraz z kolegami z 80. WDH wchodzi do Szarych Szeregów i Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". Uczestniczył w akcjach sabotażowych, malowaniu kotwic Polski Walczącej i znaków "V" (Victory), a namalowany przez niego napis "Polska Zwycięży" - na murze okalającym tory Wyścigów Konnych na Służewcu dotrwał do 1946 roku. Od 1942 r. członek 2. drużyny (CR-200) dowodzonej przez "Felka" (Feliks Pendelski) w Hufcu (plutonie) "Centrum", dowodzonym przez "Zośkę" (Tadeusz Zawadzki). Wraz z CR-200 wszedł w skład warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów, wcielonych do Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej. W GS przeszedł różne szkolenia i uczestniczył w licznych akcjach bojowych. Jesienią 1942 r. uczestniczył w kursie Wielkiej Dywersji (WD), następnie przeszedł szkolenie sapersko-minerskie "Filtry". Od października 1943 r. do maja 1944 r. był elewem II turnusu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agricola" (klasa c-17), którą ukończył w stopniu kaprala podchorążego. 26 marca 1943 r. wchodzi w skład sekcji "Sygnalizacja" podczas akcji "Meksyk II" (akcja pod Arsenałem). W knajpce w pobliżu rogu ul. Długiej i Bielańskiej odbiera telefon z zaszyfrowaną wiadomością, że "Rudy" (Jan Bytnar) wyjechał właśnie policyjną "budą" z siedziby Gestapo w al. Szucha. Informacje przekazuje "Zośce" - dowodzącemu grupą "Atak", a sam od tego momentu stanowi "ubezpieczenie wozu". W nocy 19/20 maja 1943 r. uczestniczy w akcji "Celestynów", jako członek grupy "Więźniarka" dowodzonej przez "Maćka" (Sławomir Bittner) uczestniczył w uderzeniu na wagon więzienny i uwolnieniu więźniów przewożonych z Lublina do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. W akcji "Sieczychy" (20.08.1943) był członkiem grupy "Atak I" dowodzonej przez "Maćka", atakującej strażnicę Grenzschutzpolizei od frontu. W akcji kolejowej "Pogorzel" (23/24.10.1943) dowodził osłoną odwrotu, a w akcji "Rogoźno" (5/6.04.1944) uczestniczył w rozpoznaniu i zaminowaniu przepustu kolejowego. W czerwcu 1944 r. brał udział w akcji "Pol 47" (akcja została zwinięta: uzbrojone patrole z "Zośki" nie napotkały niemieckich samochodów policyjnych). W tym samym miesiącu bierze udział w szkoleniu terenowym pod Wyszkowem (akcja "Par II"). Inne zadania, w których brał udział, to ubezpieczanie ważnych odpraw, transport broni i amunicji do magazynów, ewakuacja "spalonych" lokali. Przydział w lipcu 1944 r. - Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” - III pluton "Felek" - 4. drużyna - dowódca.

Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” - III pluton "Felek” - 4. drużyna - dowódca

Wola - Stare Miasto - ul. Senatorska - Ogród Saski - ul. Zielna ("przebicie") - Śródmieście - Górny Czerniaków. 2 sierpnia 1944 r. na czele swojej drużyny bierze udział w natarciu na koszary niemieckie, urządzone w budynku Szkoły Powszechnej Nr 81 przy ul. Spokojnej 13. Jego drużyna atakuje boczne wejście do szkoły, od strony ul. Kolskiej. Po krótkiej walce szkołę zajęto, zdobywając broń, amunicję, mundury i biorąc do niewoli 26 jeńców. 8 sierpnia bierze udział w kontrnatarciu z Cmentarza Żydowskiego, zakończonym wyparciem Niemców z Cmentarza Ewangelickiego - w tej akcji lekko ranny. W nocy 30/31 sierpnia 1944 r. uczestniczy w przebiciu korytarza ze Starego Miasta do Śródmieścia. Znajduje się w grupie dowodzonej przez por. "Jerzego" (Ryszard Białous), której górą udaje się dotrzeć przez Ogród Saski do pozycji polskich na ul. Zielnej. We wrześniu uczestniczy w walkach batalionu "Zośka" na Górnym Czerniakowie, początkowo przy ul. Czerniakowskiej, następnie w rejonie Solec - Wilanowska. W nocy 22/23 września dowodził ubezpieczeniem z kierunku Mostu Poniatowskiego podczas próby przebicia się resztek batalionu do Śródmieścia. Szpica z por. "Słoniem" (Jerzy Gawin) dostała się w ogień niemiecki i oddział dowodzony przez por. "Jerzego" uległ rozproszeniu. W tej sytuacji "Jur" z kilkoma żołnierzami "Zośki" i grupką "berlingowców" 24 września poddał się Niemcom. Bity i kopany przeszedł na Wolę, gdzie na terenie kościoła św. Wojciecha był przesłuchiwany przez funkcjonariuszy Gestapo.

Ranny w głowę 8.08.1944 r. na ul. Sołtyka. Ponownie ranny - w nogę - we wrześniu 1944 r. na Górnym Czerniakowie.

Krzyż Walecznych (1944), awansowany do stopnia podporucznika rezerwy piechoty (1944).

Niewola niemiecka - jeniec obozu przejściowego w Szymanowie i Skierniewicach, następnie Stalagu X B Sandbostel. Wyzwolony przez wojska brytyjskie 27 kwietnia 1945 r.

221975

Po wyzwoleniu wyjechał do Francji. Wraz z grupą byłych jeńców wojennych zostaje zmobilizowany. Otrzymuje stypendium i zostaje oddelegowany z wojska na studia matematyczne na Uniwersytecie w Grenoble. Do kraju wraca 22 lipca 1946 r. Kontynuuje studia na Politechnice Warszawskiej, pomagając równocześnie rodzicom. Podejmuje pracę w redakcji "Słowa Powszechnego", gdzie po pewnym czasie zostaje redaktorem technicznym. W redakcji pracuje na nocnej zmianie - w dzień uczęszcza na wykłady.

Aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 4.01.1949 r. o godzinie 5 rano i przewieziony do gmachu Ministerstwa na ul. Koszykową 5, po czym przeniesiony na X Pawilon więzienia mokotowskiego przy ul. Rakowieckiej 37. Przechodzi dziewięciomiesięczne, ciężkie śledztwo. Jako "wróg ludu, usiłujący siłą obalić władzę ludową" zostaje skazany z art. 86 § 1 i 2 KKWP na karę 10 lat więzienia, z utratą mienia i praw publicznych. Karę odbywa w więzieniach w Rawiczu, Sieradzu i obozie Łódź-Sikawa. Ponownie sprowadzony na Mokotów w związku z procesem płk. Jana Mazurkiewicza "Radosława", podczas którego zeznaje jako świadek. Na mocy amnestii z 22.11.1952 r. zwolniony z odbywania kary 16 stycznia 1954 r. Łącznie spędził w areszcie i więzieniach ponad 5 lat.

Po odzyskaniu wolności przez rok nie może uzyskać żadnej pracy. Na studia powraca, po licznych problemach, jesienią 1954 r. Studiuje na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej, gdzie w październiku 1959 r. uzyskuje dyplom magistra inżyniera elektroniki. Rozpoczyna pracę na uczelni jako asystent w Katedrze Układów Telekomunikacji. Prowadzi prace badawcze nad układami magnetycznymi. Specjalizując się w tej dziedzinie, w listopadzie 1966 r. broni pracę doktorską, uzyskując stopień doktora nauk technicznych. Jako jedyny z pożądaną specjalizacją w grudniu tego roku wyjeżdża do Zairu. Prowadzi wykłady na Université de Lovanium w Kinshasa. W 1967 r. otrzymuje tytuł profesora. Po roku pracy sprowadza do Zairu żonę Marię - lekarza, z dwojgiem dzieci. Żona zostaje zatrudniona w klinice uniwersyteckiej. Po czterech latach pracy, wskutek szykan ze strony pracowników ambasady PRL w Kinshasa (fałszywe donosy o jego rzekomej wrogiej działalności) decyduje się na wyjazd z rodziną do Kanady, gdzie dociera w sierpniu 1970 r. Rozpoczyna pracę jako profesor na Université de Moncton. Kontynuuje prace naukowe i badawcze. Wyniki swoich prac prezentuje na licznych konferencjach międzynarodowych i sympozjach, m.in. w Londynie, Waszyngtonie, Kyoto i Denver. W 1974 r. przeprowadza się do Montrealu, gdzie zaproponowano mu utworzenie Wydziału Elektronicznego w nowej filii Université de Quebec. Przez 6 lat pełni funkcję dziekana tego Wydziału. W październiku 1980 r. wyjeżdża z żoną do Afryki. Prowadzi działalność naukowo-dydaktyczną w Senegalu i Gabonie. W tym czasie jego żona pracuje w ciężkich warunkach jako lekarz, niosąc pomoc tamtejszej ludności. W Afryce przebywa do 1991 r. po czym wraca do Kanady. Autor 22 prac naukowych, licznych publikacji i artykułów z zakresu elektroniki. Od 1991 r. na emeryturze. Piastuje funkcję Prezesa Polonii Kanadyjskiej, członek Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Montrealu. Utrzymuje stałe kontakty ze Środowiskiem Żołnierzy Batalionu "Zośka" i dawnymi towarzyszami walki, często odwiedza kraj. Autor wspomnień

Montreal - Kanada. 5 września 2011 r. urna z jego prochami została pochowana w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej na Powązkach Wojskowych w Warszawie.