Aleksander Kamiński

"Hubert"

redaktor naczelny "B I"

kapral podchorąży

Warszawa

Jan - Petronella z domu Kaźmierczak

W 1905 r. wyjechał wraz z rodzicami do Kijowa, gdzie ukończył rosyjską 4-klasową szkołę powszechną; w 1914 r. przeniósł się do Rostowa, a dwa lata później do Humania. Trudne warunki materialne (jego ojciec zmarł w 1911) sprawiły, że już od 1916 r. pracował jako goniec w banku. Od stycznia 1918 r. członek 1. Męskiej Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Humaniu. Był tam potem kolejno: zastępowym, przybocznym, od lata 1919 r. drużynowym i przybocznym Hufca, a od maja 1920 r. jednocześnie kierował całym Gniazdem Humańskim (obejmującym drużyny harcerek i harcerzy). Od 1918 r. uczeń polskiej szkoły średniej w Humaniu. Po powrocie do kraju (w marcu 1921) kontynuował naukę w Gimnazjum Kazimierza Kulwiecia w Warszawie, otrzymując tu w czerwcu 1922 r. świadectwo dojrzałości. Następnie studiował historię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego i w styczniu 1928 r. uzyskał dyplom magistra. W czasie studiów nadal pracował zarobkowo: od 1922 r. był pomocnikiem wychowawcy, wychowawcą, potem kierownikiem Bursy RGO im. 3 Maja w Pruszkowie, od 1929 r. nauczycielem historii w Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie, a w latach 1930-1931 r. kierownikiem Bursy Związku Osadników Wojskowych dla młodzieży szkół zawodowych przy ul. Młocińskiej. Współzałożyciel i następnie członek władz Związku Zawodowego Wychowawców.

Rozkazem Naczelnictwa ZHP z 3.10.1922 r. mianowany przodownikiem z zaliczeniem służby od sierpnia 1921 r., rozkazem z 30.06.1924 r. został mianowany podharcmistrzem. Po zmianie nazw stopni harcerskich (grudzień 1927) - harcmistrz. Od 1923 r. był drużynowym 1. Pruszkowskiej Drużyny Harcerzy im. Stefana Czarnieckiego (przez siebie założonej) i 3. Pruszkowskiej Drużyny Harcerzy im. Tomasza Zana. Pełnił również obowiązki zastępcy komendanta Pruszkowskiego Hufca ZHP. Prowadził stałą rubrykę pt. "Życie harcerskie" w lokalnym piśmie "Echo Pruszkowskie". W latach 1925-1927 był komendantem Pruszkowskiego Hufca ZHP, a od jesieni 1928 r. do grudnia 1929 r. komendantem Chorągwi Mazowieckiej ZHP. Jednocześnie od września 1928 r. do czerwca 1929 r. drużynowy 6. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. Od 1931 r. kierownik referatu drużyn mniejszościowych w Głównej Kwaterze Harcerzy, był także przewodniczącym KC Związku Żydowskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych. Twórca metodyki zuchowej (przy współpracy z Jadwigą Zwolakowską). Autor opowiadań, stanowiących równocześnie podręczniki metodyczne dla instruktorów zuchowych w Organizacji Harcerzy ZHP: "Antek Cwaniak" (1932), "Książka wodza zuchów" (1933) i "Krąg rady" (1935). Kierownik Wydziału Zuchów w Głównej Kwaterze Harcerzy, funkcję pełnił do września 1937 (z przerwą od kwietnia do września 1933). Od września 1933 r. jednocześnie komendant Szkoły Instruktorów Zuchowych w Nierodzimiu na Śląsku Cieszyńskim, a od maja 1937 r. aż do wybuchu wojny kierownik Ośrodka Harcerskiego w pobliskich Górkach Wielkich koło Skoczowa (do tego ośrodka włączono Szkołę Instruktorów Zuchowych) i kierownik Wydziału Kształcenia Starszyzny Harcerskiej w Głównej Kwaterze ZHP. W lipcu 1934 r. prowadził międzynarodowy kurs zuchowy w Brennej (Beskid Śląski), a w lipcu 1938 r. stanął na czele polskiej delegacji na międzynarodową konferencję instruktorów zuchowych w Gilwell (Wielka Brytania). Uczestnik Jamboree: w Wielkiej Brytanii (1929), na Węgrzech (1933) i w Holandii (1937) oraz Międzynarodowej Konferencji Zuchowej w lipcu 1939 r. w Edynburgu (następna taka konferencja miała odbyć się już w Polsce).

Po wybuchu wojny ewakuowany we wrześniu 1939 ze Śląska, około 12 września przybył do Warszawy i wszedł w skład Komendy Wojennego Pogotowia Harcerzy, a po kapitulacji stolicy kierował prowizorycznym domem dziecka dla dzieci osieroconych podczas oblężenia Warszawy.

"Dąbrowski", "J. Dąbrowski", "Fabrykant", "Faktor", "Juliusz Górecki", "Hubert", "Kamyk", "Kaźmierczak", "Bambaju"

Aleksander Kędzierski

W konspiracji od października 1939 r., członek ścisłej Kwatery Głównej ("Pasieka") Szarych Szeregów. Od tegoż miesiąca czynny także w Służbie Zwycięstwu Polski i sukcesywnie ZWZ-AK. Inicjator, organizator i następnie redaktor naczelny "Biuletynu Informacyjnego" ("B I" wydawano od 5.11.1939 r. początkowo jako tygodnik Okręgu Warszawa-Miasto SZP-ZWZ-AK, a od wiosny 1941 r. był centralnym organem prasowym Komendy Głównej ZWZ-AK, będąc najważniejszym pismem konspiracyjnym w okupowanej Polsce - nakład do 47.000 egz.). Używał tu pseudonimu "Kaźmierczak", a od listopada 1942 r. "Hubert", a także "Fabrykant" i "Kamyk". W latach 1939-1944 był autorem większości artykułów wstępnych "Biuletynu Informacyjnego". Jednocześnie od kwietnia 1941 r., po kpt. Zygmuncie Hemplu, szef BiP (Biuro Informacji i Propagandy) Komendy Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej, następnie Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej pod pseudonimem "Faktor", a od listopada 1942 r. "Fabrykant". W BiP OW utworzył komórkę "Sztuka", zajmującą się w środowisku artystycznym inicjowaniem dzieł, rozprowadzanych lub wystawianych już w czasie okupacji (teatr kukiełkowy, karykatury, poezja, piosenki). Zorganizował i następnie nadzorował prace Komisji Propagandy (KOPR), firmującej od wiosny 1942 r. całość produkcji wydawniczej BiP Komendy Okręgu Warszawa AK. Szefem BiP Komendy Okręgu Warszawa AK pozostawał do czerwca 1944 r. Równocześnie od 1941 r. do wybuchu Powstania Warszawskiego pod ps. "Hubert" był referentem Kontrwywiadu Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczy) sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK. Twórca koncepcji, założyciel i od grudnia 1940 r. pod pseudonimem "Dąbrowski" komendant główny Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". W tym czasie napisał artykuł "Mały sabotaż" ("Biuletyn Informacyjny", 1.09.1940). Najbardziej znane i widoczne efekty działalności "Wawra" to m.in. rysunki "kotwicy" - znaku Polski Walczącej i litery "V" ("Victory"), antyniemieckie napisy w miejscach publicznych, kolportaż ulotek, gazowanie kin, akcje plakatowe i megafonowe. Osobiście uczestniczył w pierwszej serii takich akcji - w wybijaniu witryn wystawowych fotografów, eksponujących zdjęcia umundurowanych Niemców (5.12.1940). Autor najgłośniejszej książki okupowanej Polski: "Kamienie na szaniec". Opowiadanie o Wojtku i Czarnym" (lipiec 1943 - lipiec 1944), wydanej pod pseudonimem "Juliusz Górecki", opartej częściowo na wspomnieniu Tadeusza "Zośki" Zawadzkiego o Janie "Rudym" Bytnarze, a także "Wielkiej Gry" (wydanie I w 1942 r. na rozkaz Komendy Głównej AK zostało zniszczone jako dekonspirujące metody walki konspiracyjnej, wydania II nie zdążono rozkolportować z powodu wybuchu Powstania Warszawskiego, wydanie III - Warszawa 1981) i "Przodownika. Podręcznika dla kierowników oddziałów Zawiszy" (cz. 1-2, grudzień 1942, wyd. II 1943, wyd. III 1944).

Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy) - redakcja "Biuletynu Informacyjnego" - redaktor naczelny.

Śródmieście Północ. W dniach Powstania Warszawskiego był nadal redaktorem naczelnym "Biuletynu Informacyjnego" (od 2.08.1944 r. wydawanego jawnie jako dziennik) aż do ostatniego powstańczego numeru z 4.10.1944 r. Powstańczy "B I" pod jego redakcją, dzięki sieci korespondentów PSW (Prasowy Sprawozdawca Wojenny) wysyłanych do wszystkich dzielnic, publikował bieżące informacje z ogarniętej Powstaniem Warszawy. W "B I" ukazywały się także rozporządzenia Komendanta Okręgu Warszawskiego AK płk. "Montera" (Antoni Chruściel) oraz Delegata Rządu RP na Kraj "Sobola" (Jan Stanisław Jankowski) - publikowane czasami jako dodatki nadzwyczajne. Dzięki zorganizowanej sieci łączników-kolporterów "B I" docierał także kanałami (w ograniczonych ilościach) do dzielnic odciętych od Śródmieścia kordonem wojsk niemieckich.

30.09.1944 szef BiP KG AK płk Jan Rzepecki ps. "Prezes", wystąpił z wnioskiem o awansowanie go do stopnia podporucznika czasu wojny.

Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną.

Od maja 1945 r. do 1950 r. asystent przy katedrach Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu Łódzkiego. W 1947 r. uzyskał stopień doktora filozofii po obronie rozprawy "Metoda harcerska w wychowaniu i nauczaniu szkolnym". Nadal czynny w ZHP: od stycznia 1946 r. był członkiem Komisji Ideologicznej oraz Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego. Zarządzeniem z 12.01.1946 r. został powołany w skład Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej, a od marca 1946 r. był II Wiceprzewodniczącym ZHP. W 1947 r. pozbawiono go tego stanowiska, a w styczniu 1949 r. usunięto z przyczyn ideologicznych z ZHP. Z początkiem 1950 r. został usunięty także z Uniwersytetu Łódzkiego. Do 1956 r. był pod obserwacją funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Do pracy harcerskiej powraca w 1956 r.. Wydarzenia październikowe 1956 r. przyniosły "odwilż" i nadzieję na demokratyczne przemiany w kraju. Kamiński uczestniczył w rozmowach na temat sytuacji w harcerstwie i możliwości reaktywowania ZHP. M.in. 26 listopada tego roku spotkał się z grupą instruktorów reprezentujących środowisko krakowskie finalizujące reaktywowanie ZHP. Ci jednak odmówili mu wsparcia w realizacji jego ówczesnej koncepcji reaktywowania działalności harcerskiej w ramach OHPL (Organizacja Harcerska Polski Ludowej). Przedstawiając swoje stanowisko (i dowody), że jedynym prawidłowym rozwiązaniem jest reaktywowanie ZHP (co zresztą uczynili 4 grudnia). Wówczas, na początku grudnia odbył spotkania z 25 instruktorami przedwojennego ZHP. Udał się z nimi na naradę działaczy OHPL w Łodzi, która przekształcała się w "Ogólnopolską Naradę Działaczy Harcerskich" (Krajowy Zjazd Działaczy Harcerskich). Wybrano go w skład Naczelnej Rady Harcerskiej, został wybrany Przewodniczącym NRH. Na stanowisku przewodniczącego RN Kamiński funkcjonował jednak niespełna półtora roku. Ustąpił pod naciskiem sił, które zmierzały do podporządkowania ideologicznego ZHP Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1958 r. powrócił do pracy na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie od kwietnia 1962 r. kierował Katedrą Pedagogiki Społecznej. W 1959 r. habilitował się na podstawie pracy "Prehistoria polskich związków młodzieży", a w marcu 1969 r. nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego. Czynny działacz Związku Nauczycielstwa Polskiego i Polskiego Związku Higieny Psychicznej, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych i Psychologicznych PAN. Po przejściu na emeryturę, w 1972 powrócił do Warszawy.

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (21.02.2008, pośmiertnie), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (25.07.1944), Krzyż "Za Zasługi dla ZHP" (1992, pośmiertnie), Medal "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata" (1992, pośmiertnie).

"Antek Cwaniak" (1932), "Książka wodza zuchów" (1933), "Andrzej Małkowski" (1934), "Krąg rady" (1935), "Wielka Gra" (wydanie I w 1942 na rozkaz KG AK zostało zniszczone jako dekonspirujące metody walki konspiracyjnej, wydania II nie zdążono rozkolportować z powodu wybuchu powstania warszawskiego, wydanie III - Warszawa 1983

Warszawa