Pseudonim:
"Grajdołek"
Data urodzenia:
1926-06-17
Data śmierci:
2008-02-16
Funkcja:
-
stopień :
strzelec - starszy strzelec - plutonowy (?)
Numer legitymacji AK:
182543
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Władysław - Maria z domu Sobczak
Wykształcenie i praca do 1944 roku:
W 1940 roku ukończył siedmioklasową szkołę powszechną, następnie rozpoczął pracę jako uczeń ślusarski w PKP Warszawa-Praga.
Udział w konspiracji 1939 - 1944:
W konspiracji od kwietnia 1941 roku (według części dokumentów od kwietnia 1942 roku), w Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej, przydział I Obwód "Radwan" - IV zgrupowanie "Gurt" - 3. kompania - pluton 144. Zaprzysiężony w czerwcu przez por. Bolesława Lebensteina ps. Bolek podczas jednego ze spotkań w mieszkaniu przy ul. Wileńskiej 5. Jego dowódcami byli: inż. Wacław Łukasik ps. Groźny, st. sierż. Zbigniew Kisewetter ps. Pożel i por. Bolesław Lebenstain (Lebensztajn) ps. Bolesław. Kolegami z oddziału byli: Henryk Drabiński ps. Neddy, Edward Parapura ps. Byk, Henryk Okorski, Henryk Włodarczyk ps. Grot, Jerzy Kołodziej ps. Marko (Marco), Ryszard Wacławek ps. Rejtan i inni. W tym czasie odbył przeszkolenie z zakresu małego sabotażu, kolportował prasę podziemną oraz brał udział w zabezpieczaniu transportów broni i amunicji.
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Modlińska 2
Oddział :
I Obwód "Radwan" - IV zgrupowanie "Gurt" - 3. kompania - pluton 144
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Odniesione rany:
Ciężko ranny w głowę w Śródmieściu - przywalony gruzem. Skutki tej poważnej kontuzji odczuwał do końca życia.
Losy po Powstaniu:
Wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec, zatrudniony w przemyśle cukrowym (w Zuckerfabrik AG Haynau na Dolnym Śląsku, obecnie gmina Chojnów, pow. Złotoryja).
Odznaczenia :
Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska, Odznaka Grunwaldzka (1957 r.), Krzyż Partyzancki, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta)
Losy po wojnie:
Po wojnie pracował jako ślusarz. Inwalida wojenny - III grupa. Należał do Związku Powstańców Warszawskich i Środowiska Żołnierzy IV Zgrupowania AK Gurt przy Zarządzie Okręgu ZBoWiD.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Bródnowski w Warszawie
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
Młodszy brat Adolfa Jan Pursa ps. Wiktor (1928-1944) także był żołnierzem 3. kompanii w IV zgrupowaniu "Gurt". Zginął z rąk Niemców wraz z ojcem Władysławem 1 sierpnia 1944 r. w egzekucji na ul. Modlińskiej 2. Najstarszy z braci - Henryk Pursa (1921-2008) od 1940 roku przebywał na robotach przymusowych w Niemczech w miejscowości Einbeck w Dolnej Saksonii.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego, Archiwum Środowiska Gurt, kopia deklaracji dla ZBoWiD, nekrolog w prasie data emisji 20.02.2008. Urząd ds Kombatantów i Osób Represjonowanych - zaliczony okres służby do 4.10.1944 r. Oświadczenia świadków: Ryszarda Leonarda Wacławka ps. Rejtan oraz Jerzego Kołodzieja ps. Marko (Marco), Komisja Weryfikacyjna B. Żołnierzy AK w Londynie: arkusz ewidencyjny, życiorys. <>
Uwagi:
Uwaga! Maciej Kledzik w swej książce „Smak Głodu - III Batalion AK "Gurt" po kapitulacji Powstania Warszawskiego", Warszawa 1996, wyd. Bico, podaje błędną informację, że Adolf Pursa ps. „Grajdołek„ w Powstaniu Warszawskim nie brał udziału. Kledzik podaje, że Pursa, rzekomo odcięty 1 sierpnia na Pradze został wywieziony na roboty przymusowe do Rzeszy. Tymczasem sam Adolf Pursa w arkuszu ewidencyjnym/deklaracji dla ZBoWiD podawał że podczas Powstania walczył w 144 plutonie 3. kompanii IV Zgrupowania ”Gurt" - 3. Rejon Śródmieście i był ranny - zasypany gruzem, leczony w szpitalu przy ul. Złotej 22. Posiadał uprawnienia kombatanckie z tytułu udziału w konspiracji i Powstaniu Warszawskim (od 1941 do 5.10.1944). Odznaczony został Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
Adolf Pursa Pseudonim: "Grajdołek" Zobacz grób
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

st. strzelec Adolf Pursa ps. Grajdołek (1926-2008). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

st. strzelec Adolf Pursa ps. Grajdołek (1926-2008). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Na rewersie dedykacja dla młodszego brata, Jana Pursy ps. Wiktor, datowana na 13 [stycznia?] 1943 roku. Jan zginął z rąk Niemców wraz z ojcem, 1.08.1944 na ul. Modlińskiej.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Na rewersie dedykacja dla młodszego brata, Jana Pursy ps. Wiktor, datowana na 13 [stycznia?] 1943 roku. Jan zginął z rąk Niemców wraz z ojcem, 1.08.1944 na ul. Modlińskiej. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia przedwojenna wykonana w Krakowie około 1936 roku - Maria i Władysław Pursowie z synami, Adolfem (Adolkiem) - na zdjęciu z lewej i młodszym Janem (z prawej, bliżej ojca). W tle Kaplica Zygmuntowska na Wawelu. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia przedwojenna wykonana w Krakowie około 1936 roku - Maria i Władysław Pursowie z synami, Adolfem (Adolkiem) - na zdjęciu z lewej i młodszym Janem (z prawej, bliżej ojca). W tle Kaplica Zygmuntowska na Wawelu. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia przedwojenna wykonana około 19398 roku - Maria i Władysław Pursowie z synami, Janem (z lewej) i Adolkiem (z prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia przedwojenna wykonana około 19398 roku - Maria i Władysław Pursowie z synami, Janem (z lewej) i Adolkiem (z prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej, Adolf Pursa "Grajdołek" (idący w środku) wraz z kolegami. Praga,  skrzyżowanie ulic Targowej i Wileńskiej, w tle widoczny modernistyczny budynek Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych  przy ul. Targowej 74, projektu Mariana Lalewicza (z lewej) oraz parterowy budynek Dworca Wileńskiego (po prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia z okresu okupacji niemieckiej, Adolf Pursa "Grajdołek" (idący w środku) wraz z kolegami. Praga, skrzyżowanie ulic Targowej i Wileńskiej, w tle widoczny modernistyczny budynek Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych przy ul. Targowej 74, projektu Mariana Lalewicza (z lewej) oraz parterowy budynek Dworca Wileńskiego (po prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

 Fotografia powojenna, prawdopodobnie 1945 rok, Cmentarz Bródnowski w Warszawie, miejsce pochowania Jana Pursy (1928-1944) i jego ojca Władysława (1894-1944), pierwsza mogiła z metalowym krzyżem. Przy grobie stoją:  najbliżej krzyża matka chłopców - Marianna Pursa (II-voto Borusiewicz) oraz  Adolf Pursa ps. Grajdołek (pierwszy od prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Fotografia powojenna, prawdopodobnie 1945 rok, Cmentarz Bródnowski w Warszawie, miejsce pochowania Jana Pursy (1928-1944) i jego ojca Władysława (1894-1944), pierwsza mogiła z metalowym krzyżem. Przy grobie stoją: najbliżej krzyża matka chłopców - Marianna Pursa (II-voto Borusiewicz) oraz Adolf Pursa ps. Grajdołek (pierwszy od prawej). Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Kenkarta (karta tożsamości) wystawiona dla Adolfa Pursy w okresie okupacji niemieckiej.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Kenkarta (karta tożsamości) wystawiona dla Adolfa Pursy w okresie okupacji niemieckiej. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Kenkarta (karta tożsamości) wystawiona dla Adolfa Pursy w okresie okupacji niemieckiej.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Kenkarta (karta tożsamości) wystawiona dla Adolfa Pursy w okresie okupacji niemieckiej. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Kopia legitymacji Armii Krajowej wystawionej dla  plutonowego  "Grajdołka" - Adolfa Pursy. Ze zbiorów rodzinnych p. Elżbiety Wysockiej, córki Powstańca

Kopia legitymacji Armii Krajowej wystawionej dla plutonowego "Grajdołka" - Adolfa Pursy. Ze zbiorów rodzinnych p. Elżbiety Wysockiej, córki Powstańca

Zdjęcie z okresu pracy przymusowej w Niemczech.  Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Zdjęcie z okresu pracy przymusowej w Niemczech. Fot. ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Karta pracy (niem. Arbeitskarte) Adolfa Pursy z 1944 r. Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Karta pracy (niem. Arbeitskarte) Adolfa Pursy z 1944 r. Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Polski Czerwony Krzyż - kartoteka

Polski Czerwony Krzyż - kartoteka

Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Ze zbiorów rodzinnych, do wykonania kopii udostępniła p. Elżbieta Wysocka, córka Powstańca. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego w grudniu 2023 r.

Nasz newsletter