Powstańcze Biogramy - Tadeusz Jankowski

Pseudonim:

"Owa"

Funkcja:

-

Stopień:

kapral (1944)

Numer legitymacji AK:

102 Obszar

Miejsce urodzenia:

Warszawa

Imiona rodziców:

Eugeniusz - Kazimiera z domu Gnatowska

Wykształcenie do 1944 roku:

Przed wojną uczęszczał do szkoły powszechnej przy Seminarium Nauczycielskim przy ul. Wareckiej, a następnie do Szkoły Powszechnej przy ul. Zagórnej. W roku szkolnym 1937/1938 rozpoczął naukę w pierwszej klasie Gimnazjum im. gen. Jasińskiego przy ul. Skaryszewskiej na Pradze. W czasie wojny kontynuował naukę na Kursach Przygotowawczych do Szkół Zawodowych Wyższego Stopnia, który ukończył w 1943 roku. Po zdaniu egzaminów rozpoczął studia na tajnej Politechnice Warszawskiej na Wydziale Mierniczym. Zajęcia odbywały się na ul. Koszykowej.

Udział w konspiracji 1939-1944:

W konspiracji od 1942 roku, początkowo w Szarych Szeregach na Grochowie - pluton „Tadka” [? lub „Tolka"? - nieczytelne]. Od września 1943 roku w batalionie kadeckim, a po jego rozwiązaniu w oddziale likwidacyjnym por. Romana Rozmiłowskiego ps. Zawada, podlegającym Wydziałowi II Komendy Obszaru Warszawskiego AK. Bezpośrednim przełożonym Tadeusza Jankowskiego był Stanisław Kuśpit ps. Kruk. Brał udział m.in. w akcjach likwidacyjnych: konfidenta o nazwisku Klusek (Kluska?) w lutym 1944 roku, konfidentki Elżbiety Wilczyńskiej w biurze Gazowni Warszawskiej przy ul. Kredytowej 3 (16 czerwca 1944), konfidenta kpr. Władysława (Mariana?) Więckowskiego w KRIPO przy ul. Koszykowej (15 lipca 1944). Uczestniczył w rozbrojeniu w bramie domu przy ul. Nowy Świat trzech Niemców ze służby lotniczej. Niemcy usiłowali użyć broni i wszyscy zginęli. Zdobyto 2 pistolety maszynowe i pistolet Walter (16.06.1944). Przydział w lipcu 1944: VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1 Rejon - pluton 617

Adres zamieszkania przed Powstaniem:

Warszawa, ul. Tamka 23 m 5

Miejsce koncentracji na godzinę "W":

1 sierpnia 1944 r. oddział por. „Zawady” wszedł w skład Kompanii Sztabowej „Koszta" jako jej 2. pluton

Oddział:

Obszar Warszawski Armii Krajowej - kompania ochrony Sztabu Obszaru Warszawskiego AK "Koszta" - II pluton

Szlak bojowy:

Śródmieście Północ - udział w walkach o PAST-ę, Kościół Św. Krzyża

Odniesione rany:

W sierpniu 1944 r. lekko ranny w prawą dłoń. Ciężko ranny 2.09.1944 r. na ul. Moniuszki 12 (oparzenia znacznej części ciała), leczony w Szpitalu Maltańskim przy ul. Śniadeckich 17 do dnia 23. 09.1944 r. Wyłączony z dalszej walki, jednak na tydzień przed kapitulacją wypisał się na własne życzenie ze szpitala i powrócił do oddziału.

Warszawski Korpus Armii Krajowej (od 20.09.1944):

28. Dywizja Piechoty AK im. Stefana Okrzei - 15. pułk piechoty AK "Wilków

Losy po Powstaniu:

Niewola niemiecka od 3.10.1944 - jeniec obozu przejściowego dla żołnierzy AK w Ożarowie, następnie wywieziony do Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice k. Opola), następnie 11.11.1944 przeniesiony do Stalagu VII B Memmingen. Skierowany do komanda pracy w Monheim (Bawaria). Po wyzwoleniu przez armię amerykańską przedostał się do głównego obozu w Memmingen, skąd żołnierze zostali przeniesieni do Murnau.

Numer jeniecki:

104316

Losy po wyzwoleniu:

Wraz z grupą żołnierzy polskich płk. Sokołowskiego został relokowany do Paryża, skąd oddział miał wyjechać do Anglii. Wobec braku dalszych perspektyw na możliwość wyjazdu do Anglii powrócił na własną rękę do Murnau, gdzie przydzielono go do kompanii szkolnej i gdzie zaczął uczęszczać do zorganizowanej tam szkoły średniej (wiosną 1946 roku ukończył pierwszą klasę liceum). Następnie przez Insbruck dotarł do Włoch i Ancony. Naukę w liceum kontynuował na południu Włoch (miejscowości Barletta - Trani). Tam przyjęty do 2 Korpusu Polskiego PSZ do baterii dowodzenia 12 pułku artylerii ciężkiej. Z 12 pac wyjechał do Wielkiej Brytanii, drogą z Neapolu do Southampton w południowej Anglii. Później przebywał w Szkocji w obozie koło Duns, Aberdeen i innych miejscach. Ostatecznie osiadł na stałe w Stanwell pod Londynem. Przez 28 lat pracował w porcie lotniczym Londyn-Heathrow. W 1967 roku otrzymał obywatelstwo brytyjskie i w tym samym roku po raz pierwszy od zakończenia wojny przyjechał do kraju i żyjącej jeszcze matki.

Miejsce śmierci:

Staines, Wielka Brytania

Miejsce pochówku:

Staines Cemetery, 57 Shortwood Avenue, Staines TW184JX, Wielka Brytania

Informacje dodatkowe - losy rodziny:

Ojciec - Eugeniusz Jankowski, aresztowany przez Niemców zginął najprawdopodobniej w Belsen. Matka przeżyła wojnę, wyszła ponownie za mąż - jej drugie nazwisko to Baran. Mieszkała w Zalesinku.

Źródła:

Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego, Polski Czerwony Krzyż - kartoteka, archiwum prywatne: zdjęcie z 1945 roku i list ze Szkocji do wykonania skanów udostępniła p. Anna Wójcik - Wojakowska, zdjęcie mogiły, notatkę biograficzną z 1992 roku oraz fotografię powojenną przesłał w imieniu rodziny pan Jan Jakub Weber (10/2024)

Uwagi:

W zapisach PCK także jako Jankowski Zygmunt, nr jeńca 104316, Stalag VII B Memmingen