Data urodzenia:
1920-11-07
Miejsce urodzenia:
Grodzisk Mazowiecki
Wykształcenie do 1944 r. :
Ukończyła Państwowe Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Warszawie. Egzamin dojrzałości zdała w 1938 r., a następnie rozpoczęła studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym, studia przerwała po wybuchu II Wojny Światowej.
Praca w czasie okupacji :
W styczniu 1940 r. podjęła pracę w Miejskim Zakładzie Higieny w Warszawie, najpierw jako wolontariuszka, a następnie laborantka.
Udział w konspiracji 1939 -1944:
Początkowo w Szarych Szeregach, a następnie w Sanitariacie Warszawskiego Kedywu.
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - III Obwód "Waligóra" (Wola) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - WSK (Wojskowa Służba Kobiet) - pluton kobiecy - Szpital Karola i Marii ul. Leszno 136. Do jej obowiązków należało w tym czasie zorganizowanie i kierowanie „służbą krwi” w dziecięcym szpitalu Karola i Marii, głównym punkcie opatrunkowym i miejscu postoju szefostwa sanitariatu Kedywu.
Losy po Powstaniu:
Wyjechała z Warszawy z rannymi - ewakuowana została wraz ze Szpitalem Karola i Marii do Włodzimierzowa nad Pilicą. Po Powstaniu prowadziła laboratorium kliniczne szpitala, w którym leczono ambulatoryjnie mieszkańców okolicznych wsi oraz udzielano pomocy oddziałom partyzanckim.
Losy po wojnie :
Po wojnie w 1945 r. przyjechała do Łodzi i rozpoczęła drugi rok studiów biologicznych na powstającym Uniwersytecie Łódzkim. Tytuł magistra filozofii w zakresie mikrobiologii uzyskała w 1947 r. Pierwsza pracę po studiach podjęła w Oddziale Bakteriologii Państwowego Zakładu Higieny w Łodzi, kierując Pracownią Zakażeń Jelitowych. Doktorat pt. „Klasyfikacja serologiczna paciorkowców hemolizujących wyhodowanych z przypadków płonicy” obroniła w 1951 r., rok później rozpoczęła pracę na stanowisku adiunkta w Uniwersytecie Łódzkim w ówczesnym Zakładzie Bakteriologii (późniejszym Instytucie Mikrobiologii), kierowanym przez prof. dr hab. Bernarda Zabłockiego. W Uniwersytecie Łódzkim kolejno uzyskała - w 1961 r. stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pt. „Chemiczne podstawy swoistości serologicznej antygenów O rodzaju Salmonella”, w 1969 r. tytuł profesora nadzwyczajnego i w 1976 r. - profesora zwyczajnego. Prof. Krystyna Kotełko stworzyła łódzką szkołę naukową immunochemii antygenów bakterii. Wykorzystując swoje doświadczenia ze staży naukowych w Oddziale Chemii Antygenów Bakteryjnych w Instytucie Pasteura w Paryżu we Francji i Instytucie Immunobiologii Maxa Plancka we Freiburgu (RFN) zapoczątkowała badania struktury chemicznej i swoistości serologicznej antygenów powierzchniowych. Była autorką 62 prac doświadczalnych, 7 artykułów przeglądowych oraz kilkudziesięciu komunikatów na zjazdach, konferencjach i sympozjach naukowych. Wypromowała 8 doktorów, opiekowała się 7 habilitantami. Opracowała 45 recenzji rozpraw doktorskich i 27 habilitacyjnych oraz 23 wniosków profesorskich, a także 40 superrecenzji dla Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej kadr naukowych. Była promotorem w postępowaniu o nadanie doktoratu honoris causa prof. dr hab. Bernardowi Zabłockiemu oraz recenzentem w dwóch innych takich przewodach.
Zorganizowała od podstaw w 1961 r. Zakład Mikrobiologii Ogólnej, którym kierowała do przejścia na emeryturę w 1991 r. W latach 1977-1984 i 1988-1991 pełniła funkcję dyrektora Instytutu Mikrobiologii. W latach 1969-1972 była Prorektorem ds. Dydaktyki Uniwersytetu Łódzkiego. Była też członkiem Komitetu Mikrobiologii PAN i Przewodniczącą Komisji Immunochemii przy Komitecie Immunologii PAN, została wybrana do International Endotoxin Society i członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów. Przez dwie kadencje była członkiem Centralnej Komisji ds. Kadr Naukowych, a w latach 1972-1978 członkiem Komisji Nagród Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Uniwersytet Łódzki w dowód uznania osiągnięć i dorobku oraz pozycji w nauce uroczyście odnowił w 2001 r. prof. K. Kotełko dyplom doktorski, w 50. rocznicę jego otrzymania. Była współautorką trzech cenionych książek – skryptu „Ćwiczenia z mikrobiologii” oraz podręczników „Mikrobiologia dla farmaceutów” i „Biologia bakterii”. Czynnie zaangażowana w latach 80-tych wraz z powstaniem „Solidarności”, związku zawodowego którego była członkiem. W okresie stanu wojennego swoim autorytetem wspierała działania opozycji, pomagała internowanym i ich rodzinom.
Nazwisko po mężu :
Krystyna Kotełko
Miejsce pochówku :
Została pochowana 20 listopada 2003 r. w Łodzi w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Na Dołach.
Informacje dodatkowe:
Według przekazu rodzinnego siostra Krystyny również brała udział w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka - „Res Sacra Miser”, Krakowskie Przedmieście 62, jednak obecnie brak potwierdzenia tej informacji oraz brak dokumentów w zbiorach MPW świadczących o takim udziale.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, informacje i data zgonu przekazane przez siostrzenicę. Fot.: materiały prasowe
Publikacje :
Wspomnienie "Profesor Krystyna Kotełko (1920-2003)" na portalu Biotechnologia.pl (biotechnologia.pl) oraz na www.pm.microbiotogy.pl. [autorzy: Antoni Różalski, Zygmunt Sidorczyk]
