Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od jesieni 1939 r. - dowódca Batalionu Saperów Praskich Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej. Wraz ze swoim zespołem uczestniczył w akcji "Wieniec" (7/8.10.1942) przeprowadzonej przez Związek Odwetu. Po utworzeniu Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej dowodził w nim saperskim oddziałem dyspozycyjnym (grupa "Chwackiego"). Pod koniec lipca 1943 r. objął dowodzenie Referatem Saperów "XII-s” w sztabie Okręgu Warszawskiego AK, a jego stanowisko objął cichociemny Ludwik Witkowski „Kosa”
Udział w akcjach zbrojnych :
Józef Pszenny „Chwacki" brał udział w akcji „Wieniec” przeprowadzonej w dniach 7–8 października 1942 na linii kolejowej Warszawa-Siedlce, oraz przeprowadzonej w dniu 19 kwietnia 1943 roku w ramach "akcji Getto" próbie wysadzenia części murów dzielnicy żydowskiej. Zadaniem oddziału Józefa Pszennego „Chwackiego” było uderzenie z zewnątrz na posterunki żandarmerii i policji pilnującej getta, wyburzenie w wyznaczonym miejscu fragmentu muru i zrobienia w nim wyłomu, a następnie ubezpieczenie drogi ewakuacyjnej Żydów w kierunku Żoliborza i Puszczy Kampinoskiej. W rozmowach przeprowadzonych przez przedstawicieli Komendy Okręgu Warszawskiego AK i dowództwa Kedywu z przedstawicielami ŻOB-u uzgodniono, że akcja zostanie przeprowadzona na ulicy Bonifraterskiej, naprzeciwko ulicy Sapieżyńskiej, która stać się miała drogą ucieczki Żydów, a następnie odwrotu grupy osłaniającej. Żydowska Organizacja Bojowa zobowiązała się do ubezpieczenia akcji od strony getta organizując punkty koncentracji grup bojowych i gniazda szczególnego silnego oporu. Główny cel całej operacji, rozbicie muru getta, powierzono sekcji Władysława Babczyńskiego “Pastora”. Wyznaczono bramę jednego domów przy zabiegu ulic Sapieżyńskiej i Bonifraterskiej, w której pod osobistym nadzorem “Chwackiego” minerzy mieli zmontować obie miny. “Młodek” (Eugeniusz Morawski), “Jasny” (Jerzy Postek),“Tygrys” (Włodzimierz Malinowski) i “Marek” (Marian Dukalski) mieli zawiesić na muru zmontowane i zapalone obie miny i jak najszybciej wycofać się. Grupę osłaniać miał - na jednym rogu ulic Sapieżyńskiej i Bonifraterskiej “Pastor” i reszta sekcji, a na drugim “Gajowy” (Mieczysław Zborowicz), “Lotnik” (Bronisław Cholewiński) i Ułan (Stefan Gąsiorowski). Na ich zapleczu w głębi ulicy Sapieżyńskiej “Kruk” (Zygmunt Malinowski) oraz Jarząbek (Tadeusz Zieliński). Odcinek między ulicami Sapieżyńską i Konwiktorska obsadziła sekcja “Kreta” (Zbigniew Młynarski). Odcinek miedzy Sapieżyńską i Franciszkańską ubezpieczał “Chmura” (Józef Łapiński) z “Kujawą” (Jacek Mackiewicz) i “Orlikiem” (Józef Wilk). Punkt dowodzenia “Chwackiego” usytuowano na wylocie ulicy Sapieżyńskiej. Duże siły niemieckie - oddziały SS i policji skoncentrowane na osi ulic Świętojerskiej – Bonifraterskiej – Muranowskiej, rozlokowane na dachach i balkonach okolicznych domów karabiny maszynowe kładły gęsty ogień poza mury getta. Znaczne utrudnienie w tej sytuacji sprawiali przechodnie zgromadzeni wzdłuż Bonifraterskiej. Tłum uniemożliwiał łączność między poszczególnymi sekcjami rozstawionymi na dość znacznej przestrzeni, co utrudniało skoordynowane dowodzenie całością akcji. Po zajęciu stanowisk przez ubezpieczenie sekcja “Pastora” w domu na rogu Sapieżyńskiej i Bonifraterskiej przystąpiła do montowania i uzbrajania min. “Chwacki” z czterema ludźmi zajął stanowisko pomiędzy bramą, w której była przygotowana mina oraz stanowiskiem “Gajowego”.
W momencie, kiedy minerzy wychodzili z bramy, nadjechały trzy samochody ciężarowe pełne żandarmów niemieckich i granatowej policji. Dwa przemieściły się w kierunku ulicy Konwiktorskiej, ostatni zatrzymał się na rogu Sapieżyńskiej. Wówczas niemiecki żandarm dostrzegł “Tygrysa” i innych transportujących minę, wobec czego do wyskakujących z samochodów policjantów otworzyli ogień “Marek” i “Kruk”, a następnie sekcja “Gajowego”. Strzelanina ta stała się sygnałem do podjęcia akcji przez wszystkich uczestników oraz spowodowała panikę i ucieczkę tłumu zebranych osób spod muru. Minerzy zostali zepchnięci przez uciekający tłum o kilka kroków do tyłu i kiedy ulica opustoszała, znaleźli się w dość dużej odległości od muru. Niemcy widząc opustoszałe ulice oraz strzelających ludzi “Chwackiego” skierowali na nich gwałtowny ogień z karabinów i pistoletów maszynowych. Przewaga Niemców była znaczna. “Chwacki”, a za nim Tygrys” chcąc zmniejszyć skuteczność niemieckiego ognia, rzucili granaty za mur getta. Pod tą osłoną ogniową grupa minerów podjęła próbę przeniesienia miny w kierunku muru getta. Jednakże wtedy padają zabici “Młodek” i “Orlik”. Czterech żołnierzy zostaje rannych, jeden bardzo ciężko. Konieczny jest odwrót, przy jednoczesnym pozostawieniu uzbrojonych min na jezdni. Ponieważ Niemcy po pierwszym zaskoczeniu opanowali sytuację i dostęp do muru, kpt. “Chwacki” wydał rozkaz zabrania rannych i wycofania się, następnie odpalił miny i dołączył do wycofującej grupy. Po wybuchu min, grupkami, wzdłuż ulic Sapieżyńskiej, Franciszkańskiej, domami przechodnimi na Świętojerskiej, Nowiniarskiej, Starym Mieście i Placu Zamkowym wycofali się na Krakowskie Przedmieście do domów. Natomiast jesienią 1943 roku kpt. Józef Pszenny „Chwacki” brał udział w kilku akcjach dywersyjnych swego oddziału, jako obserwator z ramienia mjr. „Chuchro„ (Jerzego Lewińskiego). Były to akcje na infrastrukturę kolejową wokół Warszawy, których celem było całkowite zablokowanie ruchu kolejowego w tym rejonie oraz akcje mające na celu przejęcie uzbrojenia z niemieckich transportów kolejowych. W swej relacji z roku 1946 kpt. Pszenny wymienia dwie akcje na Skrudę [obecnie Halinów, stacja na trasie Warszawa – Siedlce, przyp. red.], gdzie przeprowadzono zasadzkę na pociąg ekspresowy oraz zatrzymano pociąg towarowy w poszukiwaniu broni, a także w jednej akcji na Choszczówkę, której celem było wysadzenie pociągu specjalnego przy pomocy min samoczynnych. Z chwilą aresztowania majora ”Chuchro„, 10 XI 1943 roku urwał się czynny kontakt ”Chwackiego" z Kedywem Okręgu Warszawskiego i nastąpił definitywny rozdział między Oddz. Saperów Okręgu, a Kedywem Okręgu. Jednocześnie oddział kpt. "Chwackiego" uległ podziałowi, gdyż część chętnych odeszła do Kedywu.
Odznaczenia:
Order Wojenny Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1986, za zasługi w pracy niepodległościowej i społecznej, zwłaszcza wśród polskich organizacji weterańskich w USA)
Publikacje:
Henryk Witkowski, Kedyw Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej w latach 1943–1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1985, Jerzy Śląski, „Polska walcząca”, PAX, Warszawa 1990, Tomasz Strzembosz: Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983
