Powstańcze Biogramy - Janusz Sawicki

Pseudonim:

"Zabawa"

Funkcja:

-

Pozycja na murze pamięci:

Kolumna: 52 Miejsce: 58

Stopień:

kapral podchorąży

Miejsce urodzenia:

Hrubieszów

Imiona rodziców:

Bohdan Klaudiusz Sawicki - Józefina z domu Malczewska

Wykształcenie (w tym wojskowe):

W roku 1938/1939 kadet w Korpusie Kadetów nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie - 2 kompania. W czasie Powstania Warszawskiego w plutonie „Rygla” walczyło trzech kadetów z ww. Korpusu - byli to: kadet Wiesław Nałęcz- Mroczkowski ps. „Wiesiek”, kadet Janusz Sawicki ps. „Zabawa", kadet Alfred Wróblewski ps. ”Szary"

Udział w konspiracji 1939-1944:

I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - Kedyw Okręgu Warszawskiego AK - Oddział Dywersji Bojowej "DB-3" (Kedyw-3"), od lipca 1944 r. przemianowany na pluton 1147

Oddział:

I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Bartkiewicz" - 4. kompania - II pluton im. por. "Rygla" (dawny 1147 - "DB-3")

Szlak bojowy:

Śródmieście Północ

Odniesione rany:

Zasypany gruzem i ciężko kontuzjowany 6 września 1944 r. Według relacji kolegi, Alfreda Wróblewskiego ps. ”Szary" „Zabawa„ z łączniczką ”Magdą„ podczas nalotu schowali się w garażu przy budynku LOPP-u. Od wybuchającej bomby garaż złożył się jak domek z kart zasypując oboje. Odkopywanie pod ostrzałem z wieży kościoła trwało wiele godzin. Dopiero w nocy odkryto przysypanych. ”Zabawa" w pozycji siedzącej trzymał na kolanach łączniczkę ze zmiażdżoną głową. Nie był ranny, ale w silnym szoku. Po kilkudniowym pobycie w szpitalu wrócił do oddziału, ale nigdy już nie doszedł do równowagi psychicznej."

Odznaczenia:

Krzyż Walecznych

Losy po Powstaniu:

Niewola niemiecka - jeniec Stalagu XI B Fallingbostel, następnie w Stalagu XI-A Altengrabow (lazaret)

Numer jeniecki:

140419

Miejsce śmierci:

Zmarł w szpitalu w obozie Altengrabow - podana przyczyna: gruźlicze zapalenie opon mózgowych. Porównaj także "Uwagi"

Miejsce pochówku :

Spoczywa cmentarzu przyobozowym zniszczonym po wojnie przez Armię Czerwoną, numer grobu 352

Informacje dodatkowe:

Żołnierz Kadeckiego Oddziału Szturmowego ZWZ, później Batalionu Kadeckiego, w którym był dowódcą drużyny. Uczestniczył w wielu akcjach zbrojnych. Po rozwiązaniu Batalionu Kadeckiego we wrześniu 1943 roku przeszedł do Oddziału Dywersji Bojowej (ODB-3). Jako żołnierz ODB-3 brał udział w akcjach dywersyjnych, m. in. w likwidacji Leitgebera i Peschela w dniu 13 VI 1944 (pięcioosobowy patrol bojowy z oddziału „DB-3” Śródmieście zastrzelił wychodzącego z zakładu fotograficznego przy ul. Żurawiej nr 1 Wilhelma [Willy] Leitgebera i Rudolfa Peschela, podoficerów Sicherheitspolizei, odkomenderowanych do I Komisariatu Policji Kryminalnej. Jednocześnie ostrzelano z pistoletów maszynowych stojący na rogu ul. Żurawiej i pl. Trzech Krzyży samochód, w którym siedziało 6 towarzyszących Leitgeberowi funkcjonariuszy Gestapo i policji kryminalnej, oraz rzucono granat, w wyniku czego został lekko ranny funkcjonariusz I Komisariatu Policji Kryminalnej Władysław Urbański, współpracownik Wilhelma Leitgebera i Rudolfa Peschela- przyp. red.]. W Powstaniu wyróżnił się męstwem w pierwszym szturmie na PAST-ę. Po kapitulacji w niewoli niemieckiej, z której nie powrócił. Janusza Sawicki „Zabawa„ wymieniany jest przez przyjaciela z Korpusu Kadetów we Lwowie - Alfreda Wróblewskiego ps. ”Szary„ we wspomnieniach ofiarowanych przez A. Wróblewskiego pani Janinie Nałęcz-Mroczkowskiej, wdowie po Wiesławie Nałęcz-Mroczkowskim ps. Wiesław (MPW-Słownik, skany udostęnione przez p. Janinę Kubicę i p. Marię Bienias). Wymieniany również przez Zdzisława Skwarę ps. ”Zych" w relacji dla Archiwum Historii Mówionej .

Źródła:

MPW-baza uczestników PW. MPW-zbiory - zdjęcia z okresu Powstania Warszawskiego autorstwa Ireny Kummant - Skotnickiej, dane USC w Hrubieszowie: Akt urodzenia nr 100/1927 USC Hrubieszów: ur. 21 czerwca 1925 r., ochrzczony 15.06.1927 w Hrubieszowie [aktualizacja - kwiecień 2014], PCK - kartoteka

Publikacje:

"Księga Pamięci Kadetów II Rzeczypospolitej, Oficyna Wydawnicza RYTM Warszawa, 2001, str 328, Zdzisław Skwara, Z piosenką i pistoletem przez wojnę,Oficyna Wydawnicza Rytm, ISBN: 8373990569

Uwagi:

Na tabliczce nagrobnej podano błędną datę urodzenia 25 IV 1925. Okoliczności śmierci Janusza Sawickiego opisuje Zdzisław Skwara ps. „Zych" w swoich wspomnieniach ”Z piosenką i pistoletem przez wojnę„ - według Skwary przebywającyw obozie jenieckim ”Zabawa„ chciał dostać się do obozowego szpitala, gdzie były lepsze warunki bytowe, m. in. jedzenie. Próbował zatem symulować kilka chorób, niemiecki lekarz nie dał się jednak przekonać. Skwara twierdzi, że Sawicki wpadł wówczas na pomysł, że będzie udawał ”wariata„, przez co na pewno zostanie odesłany do szpitala. Uznany przez niemieckich lekarzy za psychicznie chorego został zakwalifikowany do szpitala, jednak wkrótce jako chory psychicznie został przez Niemców uśmiercony zastrzykiem nasercowym [źr. Zdzisław Skwara, Z piosenką i pistoletem przez wojnę,Oficyna Wydawnicza Rytm, ISBN: 8373990569]

Janusz Bohdan Sawicki

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Janusz Bohdan Sawicki

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter