Pseudonim:
"Joanna Wrzeciono"
Data urodzenia:
1922-07-14
Stopień:
plutonowy - starszy sierżant (5.10.1944 r. - obóz jeńców wojennych AK w Ożarowie)
Pseudonimy:
"Wrzeciono", "Joanna", "Joanna Wrzeciono"
Imiona rodziców:
Eugeniusz Onufry - Janina Aniela z domu Betley
Wykształcenie:
Absolwentka Gimnazjum i Liceum im. Hetmanowej Reginy Żółkiewskiej w Płocku, następnie odbyła dwuletni kurs handlowy w szkole Julii Statkowskiej w Warszawie, zakończony zdaną tajnie maturą. Kurs zootechniki w Julinie koło Warszawy.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od przełomu 1942/1943 w WSK (Wojskowa Służba Kobiet). Przeszła kursy: rekrucki, sanitarny oraz szkolenie ogólnowojskowe, a wiosną 1944 r. rozpoczęła kurs podoficerski - przerwany wybuchem Powstania. Przydział przed godziną "W" - Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód "Radwan" (Śródmieście) - 1. Rejon "Róg" - Wojskowa Służba Ochrony Powstania (WSOP) - batalion "Dzik" - 14. kompania WSOP
por. "Piaskowca" (Kazimierz Barcewicz) - patrol sanitarny.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Trębacka 3
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Szpital Powstańczy nr 1 - gmach PKO (Jasna 9 - róg Świętokrzyska)
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ - Śródmieście Południe. 1 sierpnia przed godziną "W" na punkt wyczekiwania nie dotarł rozkaz por. "Piaskowca" zmieniający zadania kompanii, a do lokalu zgłosiły się jedynie dwie dziewczyny - z kilkunastu przewidzianych. Po wybuchu walk z dziewcząt odciętych od swoich macierzystych jednostek, pod komendą
"Niki" (Janina Kiewlicz) powstał oddział Wojskowej Służby Kobiet podporządkowany szefowi sanitarnemu Okr. Warsz. AK. W sierpniu brała udział w patrolach sanitarnych, następnie była pielęgniarką w szpitalu powstańczym na ul. Jasnej 9 (gmach PKO). Po zbombardowaniu budynku PKO (5.09.1944) wraz z dwiema koleżankami (
"Królik" i
"Anka") została oddana do dyspozycji szefa sanitariatu Okręgu Warszawskiego AK
ppłk. "Bakcyla" (dr Henryk Lenk), i przeszła do nowych kwater Sztabu Okręgu urządzonych tego dnia w Kinie "Palladium" przy ul. Złotej 7/9. Brała udział w ewakuacji zagrożonych szpitali polowych z ul. Chmielnej. W tej akcji pomagali żołnierze oddziału osłony Sztabu Okręgu (Kedyw-"Kolegium B")
por. "Kosy". W drugiej połowie września zachorowała na zakażenie krwi i została przeniesiona przez "Królika", "Ankę" i dr "Siedleckiego" do Śródmieścia Południe. Przebywała z oddziałem m.in na ul. Lwowskiej 11.
Rodzina w Powstaniu Warszawskim 1944 r.:
Ojciec, Eugeniusz, prawnik - notariusz, zagarnięty przez Niemców w grupie ludności cywilnej z domu przy ul. Trębackiej 3, został zamordowany w jednej z masowych egzekucji na terenie Teatru Wielkiego 7 lub 8 sierpnia 1944 r. Siostra
Janina ps. "Urszula" była referentką WSK w Śródmieściu Północ, kuzyni cioteczni:
Wojciech Brzozowski ps. "Krzysztof" - żołnierz AK, walczył w Grupie Bojowej "Krybar" na Powiślu,
Jan Andrzej Betley - żołnierz NSZ - jego powstańczy przydział pozostaje nieznany.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - od 5 października 1944 r. jeniec obozu przejściowego dla żołnierzy AK w Ożarowie, następnie do połowy listopada w Stalagu XI B Fallingbostel, po czym wysłana do obozu koncentracyjnego KL Bergen-Belsen, w którym w kilku barakach utworzono filię Stalagu XI B Fallingbostel. Dnia 22 grudnia przeniesiona z grupą kobiet-jeńców do Stalagu VI C Oberlangen, w którym została wyzwolona 12 kwietnia 1945 r. przez kombinowany patrol rozpoznawczy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.
Odznaczenia:
Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska, Medal Zwycięstwa, Medal Pro Memoria oraz odznaczenia brazylijskie: Medalha Tenente Max Wolff i Medalha Tenente Ary Rauen
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu służyła w II Korpusie Polskim we Włoszech. Tam też rozpoczęła studia weterynaryjne na Uniwersytecie w Bolonii, przerwane demobilizacją i przeniesieniem do Anglii. Po rozwiązaniu Korpusu wyemigrowała do Brazylii. Pracowała razem z mężem w dużym gospodarstwie rolnym wychowując jednocześnie czwórkę dzieci. Następnie podjęła pracę administracyjną (dokumentacja medyczna i statystyki ) w Szpitalu Ewangelickim w Londrinie (Brasil, Parana). Jednocześnie pisywała do pism - głównie emigracyjnych ("Dziennik Żołnierza" w Londynie, "Wiadomości" - Londyn, "Lud", "Curitiba" i innych), a także do Radia Wolna Europa (dział "Listy egzotyczne"). Wydała książki: "Kronikę dwu światów", "Wiele lat minęło..." - wyd. Książnica Płocka im. W. Broniewskiego, "Seleções Polonesas" - w języku portugalskim, wyd. Vicentina Curitiba
Nazwisko po wojnie:
Płoska - Łosiowa
Miejsce pochówku:
Londrina - Brazylia
