Pseudonim:
"Doktor Tulski"
Data urodzenia:
1893-06-14
Funkcja:
kierownik pracowni pirotechnicznej
Miejsce urodzenia:
Niepołomice
Imiona rodziców:
Antoni - Julia z domu Seppi
Wykształcenie i działalność do 1939 r. :
W latach 1896-1904 mieszkał w Innsbrucku, gdzie ukończył szkołę powszechną. Młodość spędził we Lwowie, ucząc się w tamtejszym gimnazjum realnym (matura w 1912). W latach 1912–1914 odbył służbę w austriackiej marynarce wojennej, po czym walczył w wojnie światowej. W roku akademickim 1917/1918 rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej. Jednocześnie do 1920 pracował jako chemik we lwowskiej Fabryce Wód Mineralnych i Mydła. Następnie służył w Wojsku Polskim w stopniu starszego kanoniera. W 1922 został przyjęty na pierwszy rok studiów w Lwowskiej Akademii Weterynaryjnej. W 1925 przeniósł się do Warszawy, gdzie kontynuował studia weterynaryjne i chemiczne na UW, a w 1927 zaczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym tej uczelni. W 1927, na dwa lata przed uzyskaniem dyplomu lekarza weterynarii, u prof. Stanisława Przyłęckiego (kierownika Zakładu Chemii Fizjologicznej Wydziału Weterynaryjnego) rozpoczął owocne badania nad enzymami grupy esteraz. W 1932 otrzymał stopień doktora filozofii w dziedzinie chemii na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UW, w październiku 1933 odbyło się jego kolokwium habilitacyjne, a w 1934 otrzymał zatwierdzenie habilitacji. W tymże roku zaczął samodzielnie kierować Zakładem Chemii Ogólnej i Fizjologicznej Wydziału Weterynarii UW. W 1937 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego. Na kilka lat przed II wojną światową przestawił się na badania w dziedzinie metabolizmu prątków gruźlicy, pracując w Miejskim Sanatorium w Otwocku.
Okres okupacji niemieckiej:
Podczas II wojny światowej od 1 III 1940 do 1 IV 1941 pracował w Chemiczno-Farmaceutycznych Zakładach Przemysłowo-Handlowych Leona Nasierowskiego, od 1 IV 1941 do lipca 1944 pełnił funkcję kierownika działu chemii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. Od 1940 w ZWZ, w latach 1942–1945 w Armii Krajowej (AK). Brał udział w tajnym nauczaniu na Wydziale Farmaceutycznym UW. Prowadził produkcję materiałów wybuchowych, zapalających, paliw, a także toksyn bakteryjnych dla AK. Awansowany na podporucznika czasu wojny.
Oddział:
Armia Krajowa - I Obwód Śródmieście - Grupa Bojowa "Krybar". Wymieniany jako kierownik pracowni pirotechnicznej u zbiegu Foksal i Nowego Światu przez podległą mu Marię Uszycką-Jeffery, zaś Kazimierz Satora podaje, że inż. Ernest Sym pracował w wytwórni granatów typu "filipinka" mieszczącej się w szkole przy ul. Konopczyńskiego.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
Losy po Powstaniu:
Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, 5 września 1944 wywieziony został do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulagu 121). Udało mu się zbiec z transportu. Początkowo ukrywał się w Grodzisku Mazowieckim, od grudnia 1944 do stycznia 1945 w Iłży. Od 7 lutego 1945 był organizatorem Katedry Chemii Nieorganicznej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UW. Od marca 1945 w Łodzi, gdzie współorganizował tamtejszy uniwersytet (powstały 24 V 1945), stworzył Zakład Chemii Lekarskiej, był kierownikiem Katedry Chemii Ogólnej i Fizjologicznej Wydziału Lekarskiego. Od 1 marca do 1 VIII 1945 był także kierownikiem działu chemii Państwowego Zakładu Higieny (przeniesionego czasowo do Łodzi).
Losy po wojnie:
Od 14 lutego 1946 profesor zwyczajny. W październiku 1946 przeniósł się do Gdańska, gdzie do 1950 był profesorem chemii na dwóch uczelniach: Politechnice Gdańskiej (przejął kierownictwo Zakładu Chemii Spożywczej, stworzonego przez Wacława Szybalskiego) oraz na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Lekarskiej). Był też kierownikiem działu naukowego Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej. W 1950 przeniósł się do Warszawy, by objąć utworzoną dla niego 5 maja 1950 Katedrę Chemii Ogólnej w Akademii Medycznej. W 1950 otrzymał Państwową Nagrodę Naukową II stopnia w dziedzinie nauk lekarskich za prace z zakresu biochemii, ważne dla zwalczania gruźlicy. Jego drugą żoną była Janina z domu Langer (1918–1981). Syn Antoni Jan (1946–2021), był profesorem nauk fizycznych UW.
Miejsce (okoliczności) śmierci :
Zginął w wypadku samochodowym podczas podróży do Gdańska wypadając na zakręcie z samochodu prowadzonego przez prof. Jerzego Morzyckiego.
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), kwatera 132, rząd 6, grób 18.
Informacje dodatkowe:
Był synem Polaka, leśnika Antoniego Syma i Austriaczki, Julianny Anny Seppi. Jego bratem był gwiazdor filmowy Igo Sym, który za współpracę z okupantem został skazany przez Wojskowy Sąd Specjalny ZWZ na karę śmierci. Materiały Ernesta Syma znajdują się w Archiwum PAN, syg. III-40.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, SYM ERNEST ALEKSANDER, profesor Politechniki Gdańskiej i Akademii Medycznej - Genadopedia - Encyklopedia Gdańska, wymieniany w Archiwum Historii Mówionej w relacji Marii Uszyckiej-Jeffery ps. Patrycja, Warszawa, 7 grudnia 2006 roku
Literatura:
Kazimierz Satora, Podziemne zbrojownie polskie 1939-1944, Wyd. Bellona; Ciemnołoński Janusz, Kamiński Zbigniew, Sym Ernest Aleksander Teofil (1893–1950), w: Ludzie Akademii Medycznej w Gdańsku, t. 2, Gdańsk 2004, s. 122–131.
