Pseudonim:
"Laubet" | "Lambet"
Data urodzenia:
1921-10-16
stopień :
starszy strzelec
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Antoni - Stefania z domu Zembłowska
Wykształcenie do 1944 r. :
W 1936 roku rozpoczął naukę w Prywatnym Gimnazjum Handlowym Towarzystwa "Koła Prażan" przy ul. Brzeskiej 9 w Warszawie, a następnie - od 1940 r. uczył się w Prywatnym Liceum Kupieckim przy ul Senatorskiej 11, które ukończył w 1942 roku.
Praca w czasie okupacji:
Od maja 1942 roku do sierpnia 1944 pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej przy ul. Małej 2 jako sekretarz Dzielnicy Praga.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji początkowo w TAP (Tajna Armia Polska), jako sekcyjny i zastępca dowódcy drużyny, następnie w Armii Krajowej - VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu AK - 2 Rejon
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. 11 Listopada 72
Oddział:
VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2 Rejon
Losy po Powstaniu:
27 sierpnia 1944 aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen - komando Linz III.
Według pisemnej relacji p. Mariana Bartosińskiego, więźnia KL Mauthausen, numer obozowy 93.154 z roku 1973 przebywający z nim na pododdziale w Linz Edward Machnicki został w połowie października 1944 r. wybrany przez komisję lekarską SS do niedozwolonych eksperymentów medycznych, gdzie był poddawany doświadczeniom z zastrzykami z tyfusem plamistym. W początku marca 1945 roku Edward Machnicki został skierowany do szpitala obozowego w Linz III, gdzie leżał do 4 maja 1945. Wyzwolony przez Amerykanów, umieszczony został najpierw w szpitalu miejskim a następnie szpitalu polskim w mieście Linz. W październiku 1945 roku wyjechał w pociągu sanitarnym w transporcie do kraju. Po wojnie sprawa poddania E. Machnickiego eksperymentom pseudo-medycznym była rozpatrywana przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce - przy udziale przedstawicieli Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża oraz ZG ZBoWiD, ale "w związku z brakiem obiektywnej dokumentacji o przeprowadzaniu eksperymentów z tyfusem plamistym jesienią 1944 r. w obozie koncentracyjnym Mauthausen" Komisja postanowiła nie nadawać sprawie dalszego biegu.
Losy po wojnie:
W 1945 roku powrócił z obozu koncentracyjnego do kraju. Po podleczeniu się w lipcu 1946 roku rozpoczął pracę w Polskim Związku Byłych Więźniów Politycznych w Warszawie - Koło Praga. Od 1950 roku pracował w Dyr. B. S. R "Motozbyt"
Odznaczenia :
Medal Wojska po raz 1, 2 i 3, Warszawski Krzyż Powstańczy
Informacje dodatkowe - losy rodziny :
Syn Antoniego Machnickiego, działacza PPS, zesłanego za walkę z caratem jako więźnia politycznego na Syberię. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Antoni Machnicki powrócił w 1918 roku do kraju (Wilno), gdzie podjął pracę jako robotnik. Był członkiem Związku Inwalidów Wojennych RP i Stowarzyszenia Byłych Skazańców Politycznych. Kontynuował także wcześniejszą działalność w PPS-ie (Polska Partia Socjalistyczna) - aż do śmierci w marcu 1939 roku. Żona Antoniego, Stefania Machnicka była przy mężu, nie pracowała zawodowo. Żona Edwarda - Halina Machnicka z domu Hajduk w czasie okupacji została aresztowana wraz z siostrami przez Niemców, więziona na Pawiaku, a następnie wywieziona do KL Ravensbrück. W obozach koncentracyjnych przebywała od 1942 do 1945 roku. Po wyzwoleniu poznała swego przyszłego męża Edwarda, z którym miała dwie córki.
Uwagi:
W dokumentach spotykane różne zapisy pseudonimu: Laubet, Lambet, Lambert
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW.
Archiwum Arolsen. Fot. z archiwum rodzinnego udostępniła p. Dorota Grabowska-Kozarzewska, dokumenty z archiwum rodzinnego, kopie oświadczeń świadków, kopia korespondencji Polskiego Czerwonego Krzyża. MPW-kontakt, p. Monika Stańczak
