W Berlinie obchody 60. rocznicy Powstania Warszawskiego

Gazeta Wyborcza: Od spotkania "Za wolność waszą i naszą " rozpoczął się w poniedziałek w Berlinie cykl imprez poświęcony obchodzonej w tym roku 60. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Akademię Ewangelicką oraz Ambasadę RP w Berlinie zajęli się oceną wojskowego i politycznego znaczenia powstania oraz stanem wiedzy o zbrojnym zrywie Polaków w niemieckim społeczeństwie. Dyskutowano także o przeprowadzonym przez niemieckich oficerów 20 lipca 1944 roku zamachem na Hitlera. Zdaniem Ludwiga Mehlhorna z Akademii Ewangelickiej, pamięć o powstaniu zdominowała zbiorową pamięć kilku pokoleń Polaków i była dla nich bodźcem do stałych zabiegów o niepodległość. Historyk Christoph Klessmann przypomniał o hitlerowskiej propagandzie, która widziała w powstańcach "bandytów i terrorystów". W powojennej RFN zainteresowanie powstaniem było niewielkie. Natomiast komunistyczna NRD przejęła ocenę forsowaną przez oficjalną historiografię polską o powstaniu jako "zbrodniczej awanturze". Do popularyzacji wiedzy o powstaniu w Niemczech przyczyniła się wizyta prezydenta RFN Romana Herzoga w Polsce w 1994 roku. Herzog poprosił wówczas o przebaczenie za zbrodnie popełnione przez Niemców w czasie powstania. Kilka miesięcy wcześniej prezydent RFN pomylił w wywiadzie dla jednego z niemieckich tygodników Powstanie Warszawskie z powstaniem w Warszawskim Getcie. Brytyjski historyk Norman Davies powiedział, że błędem jest ograniczanie historii II wojny światowej do konfliktu z faszyzmem. To była - jego zdaniem - walka mocarstw demokratycznych z krajami totalitarnymi, Niemcami i Rosją. Brytyjski historyk wskazał na nieznajomość historii Powstania Warszawskiego w krajach zachodnich, przede wszystkim w USA. Wielu Amerykanów słyszało o holocauście i powstaniu w Warszawskim Getcie, ale nigdy nie słyszało o Powstaniu Warszawskim. Na niemieckim rynku ukazała się właśnie książka Daviesa o wydarzeniach z sierpnia 1944 roku. Głównym wydarzeniem berlińskich obchodów 60. rocznicy wybuchu powstania będzie wystawa "Stolica wolności" ukazująca losy Warszawy w II wojnie światowej. Otwarcie wystawy zaplanowano na 4 października. Oprócz tego odbędą się koncerty, konferencje naukowe, pokazy filmów i nabożeństwa. Na centralne uroczystości 1 sierpnia w Warszawie polskie władze zaprosiły kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera.