6 marca w Centrum Dokumentacji Nazizmu w Kolonii odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Powstanie Warszawskie 1944”. To kolejny raz, gdy ekspozycja zagościła w ważnym dla historii II wojny światowej miejscu – tym razem jest to budynek będący w latach 1935–1945 siedzibą centrali kolońskiego Gestapo.
Centrum Dokumentacji Nazizmu w Kolonii (NS-DOK) jest największym lokalnym miejscem pamięci ofiar narodowego socjalizmu w Republice Federalnej Niemiec. Od 1988 roku mieści się w budynku, w którym od grudnia 1935 roku do marca 1945 roku działała centrala kolońskiej Tajnej Policji, czyli Gestapo. Budynek nazywany jest Domem EL-DE. Nazwa pochodzi od pierwszych liter imienia i nazwiska inwestora, katolickiego kupca Leopolda Dahmena, który wynajął Gestapo dom w stanie surowym. Gestapo rozbudowało gmach dla swoich celów, tworząc w piwnicy dziesięć cel więziennych. W ostatnich miesiącach wojny na wewnętrznym dziedzińcu stracono kilkaset osób, w tym zagranicznych robotników przymusowych. Nazwa EL-DE Haus stała się synonimem terroru nazistowskiego w Kolonii, ale dziś oznacza także miejsce, które rozprawia się z nazistowską przeszłością miasta.
Kolonia to kolejne miasto w Niemczech, gdzie będzie można obejrzeć wystawę poświęconą Powstaniu Warszawskiemu. Ekspozycja jest efektem udanej współpracy między Polską a Niemcami, szczególnie ważnej w kontekście przybliżania Niemcom naszej historii. Cieszę się, że wystawa zostanie otwarta w tak symbolicznej przestrzeni jak Centrum Dokumentacji Nazizmu, gdzie dawniej mieściło się kolońskie Gestapo. Nie ma lepszego miejsca do zaprezentowania niemieckiej publiczności opowieści o najistotniejszych wydarzeniach dla najnowszej historii Polski – powiedział Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wystawa jest kontynuacją rozpoczętego w 2014 roku projektu, powstałego z okazji 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. W 2014 roku wystawa gościła w Berlinie, w Centrum Dokumentacyjnym Topografia Terroru – przez trzy miesiące obejrzało ją ponad 280 000 osób. W 2015 roku wystawa była pokazywana w Centrum Dokumentacji Nazizmu w Monachium, gdzie ekspozycję zwiedziło ponad 35 000 osób. Na przełomie 2016 i 2017 roku z wystawą można było zapoznać się w Fundacji Miejsce Pamięci Prezydenta Friedricha Eberta w Heidelbergu, a od 1 lipca 2017 do 7 stycznia 2018 roku – w Muzeum Historyczno-Technicznym w Peenemünde. Do tej pory wystawę „Powstanie Warszawskie 1944” obejrzało łącznie ponad 380 000 osób, co dowodzi faktu, że ów polsko-niemiecki projekt jest istotnym wydarzeniem we współczesnych relacjach między naszymi krajami.
Na stworzonej przez Muzeum Powstania Warszawskiego wystawie ukazana jest historia Warszawy od 1918 roku – tętniącego życiem miasta, którego rozwój brutalnie przerwała II wojna światowa. Szczególny nacisk położony został na fenomen 63 dni walk Powstania Warszawskiego, a także na cenę, jaką przyszło zapłacić Warszawie i Polsce za pragnienie wolności. Opowieść kończy odrodzenie miasta po latach totalitarnego zniewolenia – obraz dynamicznej metropolii, która przezwyciężyła wydany na nią wyrok
fot. Jörn Neumann
fot. Jörn Neumann
fot. Andrzej Dudziński
fot. Andrzej Dudziński
fot. Jörn Neumann
fot. Jörn Neumann
Wystawa adresowana jest przede wszystkim do młodego pokolenia. Elementy uzupełniające ekspozycję to: interaktywna strona internetowa przystosowana do oglądania na urządzeniach mobilnych oraz katalog w języku niemieckim i angielskim, dystrybuowany w Muzeum Historyczno-Technicznym w Peenemünde.
Koncepcja wystawy: Muzeum Powstania Warszawskiego
Gospodarz wystawy: Centrum Dokumentacji Nazizmu w Kolonii
Współorganizator: Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii
Za wsparcie przy realizacji projektu dziękujemy:
Fundacji Topografia Terroru w Berlinie
Volkswagen AG w Wolfsburgu
Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej
Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość w Berlinie
Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec
Instytutowi Polskiemu w Berlinie
Wystawa czynna do 29 kwietnia 2018 roku
Więcej informacji:
