Trzecim laureatem Medalu Kuriera z Warszawy jest Anders Fogh Rasmussen, duński polityk, który swoimi działaniami i postawą wpisuje się w realizację celów i ideałów przyświecających Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu – wolności, demokracji, bezpieczeństwa, w tym przede wszystkim wzmacniania więzi wewnątrz NATO oraz między USA a Europą.
Anders Fogh Rasmussen pozostaje od trzech dekad w centrum europejskiej i globalnej polityki, będąc czołowym duńskim parlamentarzystą, mającym za sobą funkcje ministra gospodarki i premiera Danii oraz Sekretarza Generalnego NATO. Po przekazaniu stanowiska w NATO powołał Rasmussen Global, własną firmę doradztwa strategicznego, która oferuje usługi doradcze w obszarze strategii i geopolityki. Jest przewodniczącym Fundacji Sojuszu Demokracji, organizacji non-profit, zaangażowanej w światowy rozwój demokracji i wolnego rynku.
Jako premier Danii aktywnie wspierał rozszerzenie Sojuszu Północnoatlantyckiego na Wschód, był także zwolennikiem wzmacniania wschodniej flanki NATO. Kierując Sojuszem, doskonale rozumiał zagrożenie ze strony Rosji, podkreślał też kluczowe znaczenie Polski dla bezpieczeństwa w tym regionie Europy. Jednoznacznie potępia napaść Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, przewodniczy Międzynarodowej Grupie Roboczej do spraw Integracji Ukrainy z NATO, której celem jest wypracowanie projektu przyszłego bezpieczeństwa Ukrainy. Wielokrotnie podkreślał znaczenie Polski na wschodniej flance NATO, które rosło wraz z coraz agresywniejszą polityką Rosji. „Polska wykazuje się silnym przywództwem w tych trudnych czasach” – mówił nasz laureat.
Głos zabrał także laureat nagrody, Anders Fogh Rasmussen.
Laudację po przyznaniu Medalu Kuriera z Warszawy wygłosił Paweł Kowal.
Anders Fogh Rasmussen pozostaje od trzech dekad w centrum europejskiej i globalnej polityki, mając za sobą funkcje Sekretarza Generalnego NATO, premiera i ministra gospodarki Danii oraz czołowego parlamentarzysty tego kraju.
Już w 1978 roku, w wieku 25 lat, uzyskał mandat poselski, będąc tym samym najmłodszym członkiem duńskiego parlamentu. W 1987 roku objął stanowisko ministra ds. podatków a następnie ministra gospodarki prowadząc w imieniu Danii negocjacje Traktatu z Maastricht.
Po przejściu Liberalnej Partii Danii do opozycji w 1993 roku przewodził opozycji politycznej i objął stanowisko przewodniczącego tej partii w 1998 roku. W kolejnych wyborach, które odbyły się w 2001 roku, poprowadził swoje ugrupowanie do historycznego zwycięstwa, przez co Socjaldemokracja Danii (duń. Socialdemokraterne) po 80 latach przestała być największą partią w duńskim parlamencie. Obejmując urząd premiera, uformował swój pierwszy rząd tworząc koalicję Partii Liberanej (duń. Venstre) z Konserwatywną Partią Ludową (duń. Det Konservative Folkeparti).
Sprawując rządy jako premier Danii usprawnił system podatkowy i emerytalny, co zapewniło rosnącej duńskiej gospodarce historyczny wzrost podaży pracy. Równocześnie, aby przygotować Danię na wyzwania płynące z globalizacji, jego rząd skupił swoje działania na edukacji, rozwoju nauki i innowacji. Pozostając zwolennikiem porządku międzynarodowego opartego na zasadach oraz wartościach liberalnych, Anders Fogh Rasmussen zaangażował Danię w misje o charakterze globalnym, dołączając do krajów promujących demokrację i walkę z terroryzmem. Obejmował stanowiska premiera Danii w kolejnych wyborach w 2005 i 2007 roku, do czasu przyjęcia stanowiska Sekretarza Generalnego NATO w kwietniu 2009 roku.
Anders Fogh Rasmussen pełnił tę funkcję jako 12. Sekretarz Generalny Sojuszu Północnoatlantyckiego do 30 września 2014 roku. Podczas swojej kadencji nadzorował szczyt operacyjnych działań Sojuszu, z czego sześć rozgrywających się na trzech kontynentach (Afganistan, Kosovo, Libia), jak i działania skierowane przeciw piratom wzdłuż wybrzeża Somalii, misje szkoleniowe w Iraku i operacje zwalczania terroryzmu w basenie Morza Śródziemnego.
W czasie sprawowanej funkcji Sekretarza Generalnego, przyczynił się do zasadniczej zmiany działania Sojuszu. Opracowana przez niego nowa koncepcja strategiczna wyznaczyła kluczowe priorytety dla Sojuszu na nadchodzące lata. Podczas najpoważniejszego kryzysu gospodarczego w ostatnich czasach, dzięki zwiększeniu międzynarodowej współpracy, zaproponowany przez Andersa Fogha Rasmussena program inteligentnych systemów obronnych NATO („Smart Defense”), pomógł państwom skuteczniej zarządzać swoimi zasobami. W wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę, zaproponował „plan gotowości” (ang. Readiness Action Plan), zaaprobowany przez głowy państw członkowskich, podczas historycznego szczytu w Walii, w celu wzmocnienia kolektywnej obrony do poziomu niespotykanego od czasu zakończenia zimnej wojny. Był reformatorem, dzięki któremu Sojusz zaczął działać skuteczniej. Zawierana i poszerzana współpraca z kolejnymi państwami na świecie sprawiła, że NATO stało się organizacją skupiającą sieć międzynarodowych sojuszy na rzecz bezpieczeństwa.
Po odejściu z Sojuszu, Anders Fogh Rasmussen założył Rasmussen Global, firmę doradztwa strategicznego, która świadczy usługi z zakresu doradztwa strategicznego i geopolitycznego w szerokim obszarze porad dotyczących bezpieczeństwa międzynarodowego, relacji transatlantyckich, spraw europejskich, sztucznej inteligencji, bezpieczeństwa w sieci i rynków wschodzących. Wśród klientów znajdują się światowe banki inwestycyjne, firmy doradcze i IT, organizacje gospodarcze oraz rządy państw (w 2016 roku Anders Fogh Rasmussen został doradcą prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki). W kwietniu 2020 roku, objął funkcję starszego doradcy w Citygroup na Europę, Bliski Wschód i Afrykę, odpowiadając w szczególności za kraje nordyckie.
Poza działalnością komercyjną, w 2017 roku Anders Fogh Rasmussen został założycielem Fundacji Sojuszu Demokracji (Alliance of Democracies Foundation), organizacji non-profit, zaangażowanej w światowy rozwój demokracji i wolnego rynku. Poprzez możliwość spotkania na strategicznym forum oraz dyskusji na wysokim szczeblu, znakiem rozpoznawczym Fundacji stała się organizowana corocznie w Kopenhadze konferencja (Copenhagen Democracy Summit) poświęcona umacnianiu demokratycznych rządów. W gronie dotychczasowych uczestników znaleźli się między innymi, były premier Wielkiej Brytanii Tony Blair, prezydent USA Joe Biden czy amerykański Sekretarz Stanu Michael. R. Pompeo.
Przy strukturze kopenhaskiego szczytu, Anders Fogh Rasmussen wraz z Michaelem Chertoffem powołali transatlantycką komisję integralności wyborów (ang. Transatlantic Commission on Election Integrity), której członkami zostali John Kerry, Nick Clegg, Toomas Ilves i Felipe Calderón. Zadaniem komisji jest wzmacnianie obrony państw demokracji Zachodu przed zewnętrzną ingerencją.
Anders Fogh Rasmussen urodził się w 1953 roku. Tytuł magistra ekonomii obronił na Uniwersytecie w Aarhus w 1978 roku. Z żoną, Anne-Mette Rasmussen, mają trójkę dorosłych dzieci.
Fot. Katarzyna Stefanowska i Michał Zajączkowski/Muzeum Powstania Warszawskiego
