72. rocznica akcji "Kutschera"

1 lutego 1944 r. został wykonany wyrok śmierci na Dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski (SS-Brigadeführera und Generalmajora der Polizei) Franzu Kutscherze. Kutschera był zbrodniarzem niemieckim odpowiedzialnym za terror i egzekucje uliczne w Warszawie. Zamach na „kata Warszawy” przeprowadził Oddział Dywersji „Agat” Szarych Szeregów AK. Rozkaz zgładzenia Kutschery wydał dowódca Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej AK pułkownik August Emil Fieldorf „Nil”.

W akcji wzięło udział 12 osób: Bronisław Pietraszewicz „Lot”, Stanisław Huskowski „Ali”, Zdzisław Poradzki „Kruszynka”, Michał Issajewicz „Miś”, Bronisław Hellwig „Bruno”, Kazimierz Sott „Sokół”, Marian Senger „Cichy”, Zbigniew Gęsicki „Juno”, Henryk Humięcki „Olbrzym”, Maria Stypułkowska-Chojecka „Kama”, Elżbieta Dziębowska „Dewajtis”, Hanna Szarzyńska-Rewska „Hanka”. Operacja rozpoczęła się kilka minut po godz. 9.00. Zamach był przeprowadzony w rejonie skrzyżowania ul. Piusa XI i Alei Ujazdowskich oraz ul. Szopena. Skuteczna akcja trwała 1 minutę i 40 sekund.

Po raz pierwszy żołnierzom Polskiego Podziemia udało się zabić dygnitarza niemieckiego o tak wysokiej randze. Podczas akcji zostało zabitych lub ranionych co najmniej kilku niemieckich policjantów i żołnierzy. Po początkowych represjach w odwecie za akcję (zamordowanie 100 zakładników), w połowie lutego 1944 r. Niemcy zaprzestali publicznych egzekucji w Warszawie.

Al. Ujazdowskie między ul. Piusa XI a ul. Chopina. Miejsce w którym dokonano zamachu na Kutscherę.

Wejście do siedziby Kutschery w Al. Ujazdowskich.

Miejsce, gdzie został wykonany wyrok na Franza Kutscherę (róg Al. Ujazdowskich i Pięknej).

Franz Kutschera w trumnie.
 

PL. Saski. Kondukt pogrzebowy Franza Kutschery.

Tablica poświęcona pamięci Zbigiewa Gęsickiego ps. "Juno" z batalionu "Parasol", który zginął po akcji na Kutscherę. Tablica znajduje się w Piastowie.

Posłuchaj więcej o "akcji Kutschera" w audycji Naukowy Zawrót Głowy Programu 1 Polskiego Radia >