Fotografia z Powstania Warszawskiego. Gruzy getta w sąsiedztwie Starego Miasta
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/183Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: M P W
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Widok z okna domu przy ulicy Muranowskiej 4 w kierunku płd.-wsch. Po lewej na pierwszym planie dom na rogu Przebieg i Muranowskiej, w dole mur i gruzy getta. Po prawej w tle kompleks budynków kościoła i szpitala św. Jana Bożego oraz klasztoru bonifratrów.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/184Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: M P W
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Widok z okna przy ulicy Muranowskiej 4 (?) w kierunku płd.-wsch. Na pierwszym planie gruzy getta, dalej kompleks budynków kościoła i szpitala św. Jana oraz klasztoru bonifratrów. W tle słup dymu nad Starówką.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/185Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: M P W
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Górne kondygnacje domów przy Franciszkańskiej (?). W tle wieże kościoła popijarskiego przy Długiej.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/186Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: M P W
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Dwóch ludzi na dachu płonącego domu przy Franciszkańskiej (?).
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/187Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: M P W
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Janina Marisówna-Tomiak z ojcem, Adamem Tomiakiem, przed plakatem "Do broni!" przy ulicy Muranowskiej, Stare Miasto.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/1Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Dwóch powstańców siedzących na parapecie, ujęcie z wnętrza pokoju. Stare Miasto.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/3Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Rejon Starówki. Zniszczony budynek.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/65Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Kościół i klasztor ss. sakramentek przy Rynku Nowego Miasta.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/66Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Barykada przegradzająca Kościelną na wysokości Rynku Nowego Miasta. Po prawej dom przy Rynku Nowego Miasta 10 róg Kościelnej. W tle wieża kościoła NMP.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/67Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego.Stare Miasto. Kościół garnizonowy przy Długiej.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/68Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Stare Miasto. Kościół i klasztor ss. sakramentek przy Rynku Nowego Miasta.
Nr inwentarzowy: MPW-IP/4945/69Data wykonania: sierpień 1944Autor zdjęcia: Edward Tomiak Źródło: MPW
Edward Tomiak w czasie Powstania miał 21 lat. Rodzina Tomiaków pochodziła z Poznania, gdzie ojciec, Adam Tomiak prowadził drukarnię „Atom”. W roku 1939 zostali przez Niemców wysiedleni na tereny Generalnego Gubernatorstwa. Zamieszkali wówczas w Warszawie, przy ulicy Muranowskiej 4. Z okien tego budynku Edward Tomiak dokumentował sceny Powstania, rozgrywające się przy murze zniszczonego getta. Po Powstaniu wraz z bratem prawdopodobnie opuścił miasto z ludnością cywilną, przechodząc przez obóz przejściowy w Pruszkowie. Stamtąd zostali przewiezieni do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Ostatni list wysłał jesienią 1944 r. z Auschwitz do ciotki w Poznaniu. Później znalazł się w obozie w Melk, filii obozu koncentracyjnego w Mauthausen w górnej Austrii. Jak wynika z dołączonego do albumu oświadczenia byłego współwięźnia, Edward Tomiak zmarł 7 kwietnia 1945 r. w izbie chorych, przypuszczalnie z ogólnego wyczerpania.
Album z ponad stu osiemdziesięcioma zdjęciami z Powstania, zatytułowany „Zagłada Miasta”, został wykonany po śmierci autora przez jego ojca, Adama Tomiaka. Muzeum nabyło album od osoby nie mającej związków z rodziną Tomiaków, a potem nawiązało kontakt z siostrą Edwarda Tomiaka, Janiną Hrosenchik mieszkającą w Stanach Zjednoczonych. W Powstaniu była sanitariuszką. Po wojnie została aktorką, występowała pod pseudonimem artystycznym Janina Maris. Na zdjęcia brata widać ją jako młodą dziewczynę w niemieckiej kurtce wojskowej, tzw. panterce, z opaską z czerwonym krzyżem, stojącą obok ojca przy plakacie "Do broni w szeregach AK". Edward Tomiak fotografował w większości na Starym Mieście. Zdjęcia przedstawiają między innymi zniszczone przez ostrzał i bomby kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny na Nowym Mieście, katedry p.w. św. Jana przy ul. Świętojańskiej czy kamienice na Rynku Starego Miasta. Wstrząsające są obrazy ofiar, rozerwanych przez wybuch bomby, czy przysypanych pod zburzonymi budynkami. Liczną grupę stanowią odbitki pokolorowane na czerwono, zabieg wykonany przez ojca, Adama Tomiaka, zapewne jako mający podkreślić atmosferę grozy i pożarów trawiących Starówkę. Nie wiadomo, w jaki sposób negatywy zostały zachowane po Powstaniu. Stopień degradacji filmu widoczny na fotografiach, wskazuje, że musiały ulec uszkodzeniu jeszcze przed naświetleniem odbitek. Interesujący element stanowią staromiejskie panoramy, komponowane z kilku odbitek.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie