Data urodzenia:
1922-11-29
Stopień:
kapral podchorąży - podporucznik (1944) - pułkownik (15.04.2010 - pośmiertnie)
Miejsce urodzenia:
Łasin koło Grudziądza
Imiona rodziców:
Emilian - Maria z domu Szpitter
Wykształcenie (w tym wojskowe) do 1944 r.:
W 1939 r. zdał w Gimnazjum oo. Jezuitów w Gdyni-Orłowie tzw. "małą maturę”. Od sierpnia 1939 r. mieszkał w Toruniu, dokąd został wysłany wraz z matką i siostrami przez ojca. Udało mu się tam ukończyć pomyślnie egzamin na prawo jazdy. Po rozpoczęciu wojny cała rodzina ruszyła na wschód. Podczas okupacji zamieszkał w Warszawie, gdzie kontynuował naukę na tajnych kompletach. Najpierw był uczniem Liceum im. Adama Mickiewicza a następnie w Szkoły Budowlanej II stopnia (Nowy Świat 72) oraz Kursów Rysunku Technicznego Jagodzińskiego. W tym czasie wstąpił do konspiracji. Po skończeniu kursu dla niższych dowódców został skierowany na zajęcia Szkoły Podchorążych ("Belweder"), którą ukończył z numerem 1030 w dniu 30 grudnia 1942 r.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od stycznia 1940 roku - Związek Walki Zbrojnej następnie Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 3. kompania "Szare Szeregi" - "Junior" ("Sępy") - pluton Stefana Nasta "Orlicza”
Pseudonimy:
"Zbych", "Prawdzic"
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Grzybowska 47
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 3. kompania "Szare Szeregi" - "Junior" ("Sępy")
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ. 1 i 2 sierpnia 1944 r. brał udział w atakach na gmach Poczty Głównej przy pl. Napoleona. 20 sierpnia uczestniczył w ataku na gmach PAST-y przy ul. Zielnej. Po zakończeniu walki został wytypowany, wraz ze strzelcem Teodorem Karczewskim "Orem” oraz strzelcem Stanisławem Zielaskowskim "Wiązem”, do umieszczenia na szczycie gmachu biało-czerwonej flagi narodowej. Sam tak to wspominał:
"Trudna to była droga - początkowo posuwaliśmy się bardzo szybko schodami znajdującymi się w części wysokościowej gmachu od strony placu Grzybowskiego, potem coraz wolniej i ostrożniej przy niesamowitym upale wśród dogasających zgliszcz i kapiącej czasami roztopionej cyny ze spalonych urządzeń telefonicznych. Po przedostaniu się na taras PAST-y przymocowaliśmy flagę w pozycji pionowej do przewodu wentylacyjnego na środku tarasu. Zamocowana flaga wyglądała okazale, tym bardziej że rozwijał ją lekki wiatr. W czasie mocowania flagi reporterka z BiP-u zrobiła kilka zdjęć. Gdy podeszliśmy do murku okalającego taras, zostaliśmy ostrzelani z broni maszynowej z Ogrodu Saskiego. Całe szczęście, że seria była niecelna. Zeszliśmy w dół tą samą drogą."
Później brał udział m.in. w zdobywaniu lokalu "Cristalu” oraz "Cafe Club” oraz w obronie obronie linii Nowego Światu.
Odniesione rany:
Ranny 8.09.1944 r. w trakcie obrony kina "Colosseum” przy ul. Nowy Świat 19. Trafił najpierw do punktu ratowniczo-sanitarnego na ul. Brackiej 23, a po kilku dniach do szpitala polowego przy ul. Śniadeckich 17.
Odznaczenia:
Krzyż Virtuti Militari V klasy, Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu IV-B Mühlberg, a po nim Stalagu XI-A Altengrabow. Wyzwolony w dniu 2.05.1945 r. przez Brytyjczyków.
Losy po wojnie:
Po przeniesieniu się do amerykańskiej strefy okupacyjnej podjął służbę jako dowódca kompanii polskich oddziałów wartowniczych przy armii USA. Po powrocie do Polski rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Toruńskiego, które ukończył w 1952 r. Pierwszą pracę podjął w zakładach farmaceutycznych na warszawskim Tarchominie. Został jednak po niedługim czasie zwolniony ze względu na swoją konspiracyjną przeszłość. Podobnie było w kilku kolejnych miejscach, aż do czasu znalezienia pracy w Centralnym Laboratorium Chemicznym przy ul. Wspólnej i w zakładzie w alei Marsa w Rembertowie oraz w "Inco", gdzie był dyrektorem w zakładach chemicznych. W 1980 r. został przewodniczącym Środowiska Żołnierzy Batalionu AK "Kiliński”. Był współzałożycielem Związku Powstańców Warszawskich i członkiem prezydium jego Zarządu Głównego, związany z dwoma komitetami Budowy Pomnika Powstania Warszawskiego oraz od 26.09.2008 r. członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. Był też współzałożycielem Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Jako członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari i sekretarz Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari został zaproszony przez Kancelarię Prezydenta RP do wzięcia udziału w obchodach 70 rocznicy mordu katyńskiego. Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie rządowego samolotu Tu-154M na lotnisku Smoleńsk-Siewiernyj. W katastrofie zginęła 7-osobowa załoga samolotu i osiemdziesięciu dziewięciu pasażerów, w tym prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Lech Kaczyński z żoną Marią. Był jednym z dwóch powstańców warszawskich, którzy zginęli tragicznie w katastrofie w Smoleńsku - wraz z nim zginął
Stanisław Komornicki "Nałęcz". 22 kwietnia pułkownik Dębski został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Archiwum Historii Mówionej:
