Data urodzenia:
1927-01-07
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Spirydon - Stanisława
Wykształcenie do 1944 r.:
W czerwcu 1939 r. ukończyła 6 klasową Szkołę Rodziny Wojskowej w Warszawie. W latach okupacji kontynuowała naukę na tajnych kompletach Gimnazjum J. Popielewskiej i J. Roszkowskiej przy ul. Bagatela 15.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od września 1941 roku, przez koleżanki z tajnych kompletów wprowadzona do 44. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerzy im. J. Kasprowicza. Przyrzeczenie złożyła w marcu 1942 r. W tym samym roku została zastępową sześcioosobowego zastępu "Dębów" w Drużynie "Leśnych Ludzi" w Hufcu "Wichry". Uczestniczyła w akcjach małego sabotażu. W latach 1943/1944 brała udział w szkoleniach z terenoznawstwa, ogólnowojskowym i łączności.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Miedziana
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 6. kompania "Wawer" - ochotniczka, do oddziału dołączyła 2 sierpnia 1944 r. z grupą koleżanek.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ. Uczestniczyła w akcjach w rejonie ul. Wareckiej, Nowy Świat, Brackiej, al. Jerozolimskich, a potem na ul. Zielnej, podczas walk o broniony przez Niemców budynek PAST-y , następnie w rejonie placu Grzybowskiego i ul. Królewskiej przy Marszałkowskiej.
Swoje przyjęcie do oddziału po latach tak wspominała:
2 sierpnia wyruszyłam wraz z koleżankami: Teresą Getter, ps. "Teresa" i Lilianą Skorel "Dzidką" na poszukiwanie naszego zgrupowania. Chciałyśmy pójść do szkoły, naiwnie licząc, że będzie tam dla nas jakaś wiadomość. Ten pomysł był czystym szaleństwem, zważywszy, że ul. Bagatela znajdowała się w dzielnicy niemieckiej, której powstańcy nie mieli szans zdobyć. Nam chyba nie przyszło to wtedy do głowy. Całe szczęście, że idąc ulicą Sienną, w okolicy gmachu Polskiego Radia, zostałyśmy zatrzymane przez powstańczy patrol (jak się później okazało z "Kilińskiego"). Chłopcy nie chcieli nas przepuścić, tłumacząc, że Marszałkowska i Aleje Jerozolimskie są pod ostrzałem. Któryś z nich poszedł po rozum do głowy i zaprowadził nas do swojej kompanii. Zostałyśmy przyjęte z otwartymi ramionami przez komendantkę łączniczek, Bognę Domańską, ps. "Bogna" i pozostałyśmy w batalionie już do końca Powstania.
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Losy po Powstaniu:
Pod koniec Powstania zachorowała, dlatego nie wyszła do niewoli ze swoim oddziałem, lecz z ludnością cywilną. Wywieziona na roboty do Niemiec, przez siedem miesięcy pracowała niewolniczo w Zakładach C.G. Haenel Waffenbabrik w Shul.
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu wyjechała w grupie Polek do Włoch, gdzie została wcielona do PWSK (Pomocnicza Wojskowa Służba Kobiet) przy II Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa. W celu kontynuowania nauki została skierowana do polskiego Liceum działającego w miejscowości Porto San Giorgio i tam zdała maturę. W 1946 r. wraz z Korpusem została ewakuowana do Wielkiej Brytanii, z której po demobilizacji powróciła do kraju pod koniec 1947 roku. W lipcu 1949 r. poślubiła
Zbigniewa Martyńskiego ps. "Gruda", powstańca z 2. Harcerskiej Baterii Artylerii Przeciwlotniczej "Żbik". W latach 1947-1951 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Higieny Psychicznej na Wydziale Psychologii Klinicznej. Po ukończeniu studiów uzyskała tytuł psychologa klinicznego. Pracę zawodową podjęła w 1963 roku - po urodzeniu trójki dzieci, pracowała w Poradni Społeczno-Wychowawczej TPD przy ul. Ogrodowej w Warszawie. Od 1 września 1965 r. do końca grudnia 1971 r. pracowała w Szkole Podstawowej Specjalnej nr 147 w Warszawie przy ul. Rogalińskiej. Równocześnie w 1967 r. rozpoczęła drugi kierunek studiów; na Wydziale Psychologii i Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego (studium zaoczne). Po ukończeniu tych studiów przeszła w 1971 r. do pracy w Państwowym Instytucie Higieny - Instytucie Naukowo-Badawczym, w Dziale Oświaty Zdrowotnej. Początkowo pracowała na etacie inżynieryjno-technicznym, a od sierpnia 1973 r. na etacie starszego asystenta. W okresie od 1 lipca 1987 r. do 31 marca 1990 r., tj. momentu przejścia na emeryturę była kierownikiem pracowni Wychowania Zdrowotnego w Zakładzie Wychowania Zdrowotnego i Higieny Szkolnej. W okresie od kwietnia 1990 r. do czerwca 1991 r. pracowała w Zakładzie na pół etatu. Była członkiem Sekcji Oświaty Zdrowotnej przy Zarządzie PCK. Nigdy nie należała do żadnej partii politycznej.
Nazwisko po mężu:
Milena Martyńska
Miejsce śmierci:
Warszawa
Publikacje:
Wspomnienie - GW Białystok nr 191, wydanie z dnia 16/08/2004 POŻEGNANIA, str. 6 oraz GW - strony lokalne Poznań miasto nr 266, wydanie z dnia 17/11/2014 Gazeta Poznań, str. 10
