Pseudonim:
"Kołczan"
Data urodzenia:
1920-11-10
Data śmierci:
1944-08-08
Funkcja:
dowódca plutonu
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 182 Miejsce: 24
Stopień:
podharcmistrz - porucznik
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od listopada 1939 roku, do wybuchu wojny harcerz - drużynowy 42. Warszawskiej Lotniczej Drużyny Harcerzy im. Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury, na początku okupacji wszedł wraz z drużyną do Szarych Szeregach (Okręg Południe - Hufiec Mokotów Dolny). Od 1940 r. uczestniczył w akcjach "Małego Sabotażu", prowadzonych w ramach porozumienia zawartego pomiędzy Szarymi Szeregami a Organizacją Małego Sabotażu "Wawer". Wiosną 1941 r. warszawskie Gestapo wykonało serię kilku celnych uderzeń skierowanych w członków 42. Drużyny: 1 kwietnia aresztowano Ludwika Rymarza - przedwojennego komendanta Szczepu; 8 maja Gestapo wdarło się do mieszkania "Ryśka" (Ryszard Jaworowski) przy ul. Rudawskiej, skąd zabrało: Hieronima Sabałę, Edmunda Pollaka i Zatońskiego (zginął w KL Auschwitz). "Rysiek" i "Kołczan" zdołali uciec przez okno. Sprawcą serii aresztowań okazał się jeden z harcerzy - konfident Gestapo: Mieczysław Wiącek. Po tym wydarzeniu "Kołczan" postanowił wyjechać z Warszawy i przedostać się do Wojska Polskiego na Zachodzie. Został ujęty na terenie Rzeszy i wysłany na roboty przymusowe, z których w niedługim czasie uciekł. Ponownie zatrzymany - tym razem na obszarze Generalnej Guberni - zostaje wysłany do obozu przejściowego warszawskiego Arbeitsamtu przy ul. Skaryszewskiej, skąd wkrótce także udaje mu się zbiec. Pozostaje w Warszawie; zmienia mieszkanie i odnawia zerwane kontakty, włączając się ze swoją grupą ponownie do działań Szarych Szeregów i "Wawra". Jesienią 1942 r., po reorganizacji Szarych Szeregów i powołaniu do życia ich Grup Szturmowych, zostaje dowódcą 3. drużyny ("SAD 300") Hufca Południe (PD - "SAD" - "Sabotaż i Dywersja") w Oddziale Specjalnym (Szturmowym) "Wisła" (OS "Wisła" - OS "Jerzy") Chorągwi Warszawskiej. OS "Wisła", zgodnie z porozumieniem zawartym pomiędzy Naczelnikiem Szarych Szeregów, a przedstawicielem Komendy Głównej Armii Krajowej, zostaje wojskowo podporządkowany Kedywowi KG AK. W okresie 1942-1943 "Kołczan", tak jak pozostali dowódcy drużyn i plutonów, przechodzi intensywne szkolenie wojskowe i dywersyjne (kursy "Wielkie Dywersji" - WD). 2 lutego 1943 r. wraz z zespołem "Zośki" (Tadeusz Zawadzki) uczestniczył w opróżnianiu skrytek w mieszkaniu przy ul. Brackiej 23, należącym do phm. Jana Błońskiego "Suma", działacza organizacji PLAN, aresztowanego przez Gestapo w listopadzie 1942 r. Do lipca 1944 r. "Kołczan" wziął udział w następujących działaniach zbrojnych oddziału: akcja "Meksyk II" (26.03.1943 r. do historii przeszła jako "akcja pod Arsenałem") - członek sekcji "Sten I" w grupie "Atak"; akcja "Schultz" - 6.05.1943 r., strzelec Stena, ubezpieczenie głównego wykonawcy; akcja "Celestynów" - 19/20.05.1943 r. celowniczy rkm; akcja "Sieczychy" - 20.08.1944 r. dowódca grupy "Atak II", atakującej strażnicę Genzschutz od frontu; akcja "Wilanów" - 26/27.09.1943 r., dowódca grupy "Posterunek I"; akcja "T-U" (Tłuszcz-Urle) - 27/28.04.1944 r. - dowódca akcji. Po reorganizacji OS "Jerzy", przeprowadzonej w sierpniu 1943 r., oddział przeformowano w batalion Grup Szturmowych Szarych Szeregów "Zośka"; a pchor. "Kołczan" objął dowodzenie II plutonem "Alek" w 2. kompanii "Rudy". Od maja 1944 r. uczestniczył w przygotowaniu i realizacji szkolenia leśnego 2. kompanii (akcja "Par I") przeprowadzonego w lasach pod Wyszkowem, w tzw. "Bazie Leśnej".
Miejsce koncentracji przed Godziną "W":
Wola, fabryka "Telefunken", ul. Mireckiego.
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2 kompania "Rudy" - II pluton "Alek"
Szlak bojowy:
Wola. 1 sierpnia 1944 r. od godz. 16:00 pluton "Alek", dowodzony przez "Kołczana" ubezpieczał miejsce koncentracji "Brody 53" w fabryce "Telefunken" oraz w jej najbliższym otoczeniu. Około godziny 16:40 wystawione czujki usiłowały zatrzymać niemiecki ciągnik lotniczy, który nadjechał ul. Karolkową. Dopiero obrzucenie pojazdu granatami zatrzymało pojazd, a niemiecka załoga zbiegła na pobliski cmentarz. Chwilę później przed bramę fabryki podjechał kolejny niemiecki samochód wojskowy. Po oddaniu serii z M.P. pojazd opanowano i wprowadzono na fabryczny dziedziniec. Te przedwczesne potyczki zaniepokoiły dowództwo "Brody 53" i batalionu "Zośka". Dowódca batalionu por. "Jerzy" wydał dowódcy 2. kompanii pchor. "Andrzejowi Morro" rozkaz obsadzenia patrolami bojowymi skrzyżowania ul. Mireckiego i Okopowej. Zadanie to otrzymuje "Kołczan". Po chwili ul. Okopową nadjeżdża odkryty samochód Bereitschaft des Überfallkommando (zmotoryzowane pogotowie policji ochronnej). "Kołczan" rozkazuje swoim żołnierzom otworzenie ognia. Niemiecki oddział w krótkiej walce zostaje rozbity, część policjantów zginęła, pozostali uciekli w kierunku getta. "Kołczan" nakazuje budowę pierwszej barykady. Po godzinie 17-tej pluton "Alek" obsadza Cmentarz Żydowski, a wieczorem "Kołczan' wysyła patrole w celu rozpoznania pobliskiej "Gęsiówki", która w części przylegającej do ul. Okopowej została opuszczona przez Niemców. Osobiście bierze do niewoli oficera SS - zastępcę komendanta "Gęsiówki", którego znalazł w przyobozowym bunkrze. 5 sierpnia 1944 r. dowodzi plutonem "Alek" podczas zakończonej sukcesem akcji zdobycia tego obozu. W ciągu kolejnych dni pluton "Alek" ubezpiecza zgrupowanie od strony getta, oraz uczestniczy w walkach na cmentarzach wyznaniowych: 6 sierpnia o godzinie 18:05 "Kołczan" prowadzi pluton z Cmentarza Żydowskiego do przeciwnatarcia na Cmentarz Ewangelicki, z którego po godzinnej walce udało się wyprzeć oddziały niemieckie. 8 sierpnia zostaje alarmowo ściągnięty z ruin getta, aby plutonem "Alek" wzmocnić obronę Cmentarza Ewangelickiego, bronionego do tej pory przez plutony batalionu "Parasol". Wobec znacznej przewagi po stronie niemieckiej w wykorzystanych środkach bojowych i przy braku dostatecznej ilości amunicji, pluton po ciężkiej walce zostaje odrzucony z cmentarza, tracąc poległych i ciężko rannych. W tym boju poległ też dowodzący plutonem "Kołczan".
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (dwukrotnie, 1943, 1944), Krzyż Virtuti Militari V klasy (1944).
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Poległ w pobliżu ul. Młynarskiej, podczas obrony Cmentarza Ewangelickiego.
Miejsce pochówku:
Jego ciało zostało przeniesione przez kolegów do bramy fabryki „Telefunken” przy ul. Mireckiego róg Karolkowej, jednak pod naporem nieprzyjaciela Powstańcy musieli się wycofać. Po wojnie nie odnaleziono ciała „Kołczana”. Jego nazwisko zostało uwiecznione na Mogile Symbolicznej tzw. „Barykadzie” w kwaterze batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Eugeniusz Koecher (1920-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego - batalion "Zośka"

Eugeniusz Koecher (1920-1944). Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego - batalion "Zośka"

Nasz newsletter