Przygotowaliśmy bogatą ofertę edukacyjną dla uczniów wszystkich rodzajów szkół. Zapoznaj się z opisami lekcji i wybierz najbardziej interesujący.
Co to jest Muzeum Powstania Warszawskiego?
Co można zobaczyć w muzeum? Kto w muzeum pracuje? Czym są pamiątki i jak o nie dbać? Na te pytania odpowiemy podczas pierwszej części zajęć. W trakcie lekcji porozmawiamy o Muzeum Powstania Warszawskiego, a także zastanowimy się nad tym, czym jest wojna i dlaczego Polacy walczyli o swoją stolicę. Podczas krótkiego spaceru po muzeum obejrzymy pamiątki z okresu Powstania Warszawskiego i dowiemy się, jak zbudowana jest ekspozycja. W trakcie zajęć przyswoimy takie pojęcia jak: muzeum, pamiątka, ekspozycja, eksponat, muzealnik czy gablota. Na koniec zajęć wykonamy pracę plastyczną, która pozwoli nam utrwalić zdobytą wiedzę.
UWAGA! Zajęcia dla klas I, które uczestniczą w lekcji po raz pierwszy
Nasze symbole
Podczas lekcji zastanowimy się, co to są symbole narodowe, gdzie można je spotkać oraz kiedy i jak ich się używa. Poznamy znak Kotwicy i powstańczą biało-czerwoną opaskę. Dowiemy się, które symbole były zakazane w czasie II wojny światowej. W trakcie krótkiego spaceru po muzeum spróbujemy odnaleźć polskie symbole narodowe oraz powstańcze i zastanowimy się nad ich znaczeniem w trudnym momencie walki. Przyswoimy takie pojęcia jak: symbol, flaga, godło, hymn, znak Polski Walczącej czy opaska powstańcza. Na koniec zajęć wykonamy pracę plastyczną, która pozwoli nam utrwalić zdobytą wiedzę.
Kim byli konspiratorzy?
Na lekcji dotyczącej przede wszystkim czasów okupacji zapoznamy się z podstawowymi faktami związanymi z tym okresem, ponadto dowiemy się, kim byli konspiratorzy i w jaki sposób walczyli z okupantem. Poznamy konspiracyjne skrytki, poćwiczymy zmysł obserwacji. Zastanowimy się nad tym, czy każdy mógł zostać konspiratorem i czemu służyło przyjmowanie pseudonimów. Ujrzymy pracę konspiratorów jako przygotowanie do walki w Powstaniu Warszawskim. Zwiedzimy też część ekspozycji muzealnej, a następnie utrwalimy sobie zasady i metody konspiracji m.in. poprzez naukę tajnego szyfru.
Kim byli Powstańcy?
Na zajęciach poznamy podstawowe fakty dotyczące okresu okupacji i Powstania Warszawskiego. Poprzez rozmowę oraz rozwiązywanie łamigłówek i zadań poszukamy odpowiedzi na pytania: kim byli Powstańcy? Jakimi umiejętnościami musieli się wykazywać? Jakich zasad musieli przestrzegać? Na ekspozycji muzealnej przyjrzymy się ekwipunkowi i ubiorom Powstańców, zastanowimy się nad ich różnorodnymi zadaniami i poznamy elementy codziennego życia żołnierzy. W utrwaleniu zdobytej wiedzy pomogą nam specjalne zadania.
Kim byli Zawiszacy?
Podczas zajęć poświęconych najmłodszym harcerzom Szarych Szeregów poznamy symbole, którymi posługiwali się Zawiszacy, i zadania, jakie wypełniali w okresie okupacji. Porozmawiamy o ich najważniejszej misji, czyli Harcerskiej Poczcie Polowej, która działała na terenie stolicy w trakcie Powstania Warszawskiego. Poprzez rozmowę, lekturę oryginalnych listów powstańczych oraz zwiedzanie ekspozycji muzealnej dowiemy się, jak wówczas funkcjonowała poczta, jakie były zasady korespondencji i jak wielka odpowiedzialność spoczywała na barkach małych łączników. Pod koniec lekcji utrwalimy zdobytą wiedzę, rozwiązując specjalne zadania.
Symbole Polskiego Państwa Podziemnego
Podczas lekcji porozmawiamy o znaczeniu symboli narodowych, których używanie w okresie okupacji było zakazane. Następnie poznamy znaki i terminy związane z Małym Sabotażem oraz walką konspiracyjną, takie jak Kotwica czy Żółw. Po tych zajęciach bez problemu będziemy potrafili rozpoznać i omówić symbole stosowane w Powstaniu Warszawskim, czyli biało-czerwoną opaskę, czerwony krzyż oraz lilijkę harcerską. Na ekspozycji muzealnej poszukamy symboli, a następnie odkryjemy ich znaczenia i sposoby użycia. Nie zabraknie też zadań plastycznych.
Dzieci walczącej stolicy
Na zajęciach zapoznamy się z losem dzieci w trakcie okupacji i podczas Powstania Warszawskiego. Porozmawiamy o trudnej sytuacji naszych rówieśników z 1944 roku, omówimy warunki ich życia, poruszymy takie tematy, jak utrata dzieciństwa i zmiana ról. Dowiemy się, jakie zadania stawiały przed dziećmi okupacja i Powstanie Warszawskie; poznamy temat służby w Poczcie Polowej, gaszenia pożarów oraz służby łącznościowej. Zastanowimy się nad tym, dlaczego najmłodsze dzieci były szczególnie chronione w czasie walk. Zdobywanie wiedzy ułatwią nam pogadanki, rozmowy i twórcza praca w grupach.
Harcerska Poczta Polowa
Szare Szeregi i ich najmłodsi członkowie – Zawiszacy to główny temat tej lekcji. Na zajęciach dowiemy się, czym było tajne harcerstwo i jak funkcjonowało w czasie okupacji. Poznamy też działalność Harcerskiej Poczty Polowej w okresie Powstania Warszawskiego, a w szczególności zasady jej funkcjonowania oraz reguły powstańczej korespondencji. Atrakcją, a zarazem znakomitym uzupełnieniem omawianego zagadnienia będzie lektura oryginalnych listów z Powstania.
Konspiracja, Mały Sabotaż
Podczas lekcji poznamy najważniejsze fakty dotyczące okresu okupacji i odkryjemy różnorodne sposoby walki Polaków z wrogiem. Dowiemy się, czym było i jak funkcjonowało Polskie Państwo Podziemne. Ponadto zastanowimy się nad tym, kim byli konspiratorzy – jakie zadania wykonywali, jak radzili sobie z niebezpieczeństwem i jak ukrywali swoją pracę. Na koniec zajęć utrwalimy sobie zasady i metody konspiracji m.in. poprzez naukę tajnego szyfru.
Powstanie Warszawskie – bój o niepodległą Polskę ⇨ NOWOŚĆ!
Na początku zajęć omówimy okoliczności wybuchu II wojny światowej. Następnie dowiemy się, czym było Polskie Państwo Podziemne i jak wyglądały działania Rządu Polskiego na Uchodźstwie. Kolejny temat, który poruszymy, to akcja „Burza”. Porozmawiamy także o przebiegu, zakończeniu i skutkach Powstania Warszawskiego.
Powstańczy dzień powszedni
W temat lekcji wprowadzi nas omówienie wybuchu II wojny światowej i okresu okupacji. Po tym wstępie przejdziemy do głównego zagadnienia – życia codziennego Powstańców i ludności cywilnej w czasie walk powstańczych. Z zajęć dowiemy się, jak wyglądało uzbrojenie walczących, jak radzono sobie z brakiem żywności, gdzie się ukrywano, jak się porozumiewano i jak wyglądała kwestia religii czy kultury w trakcie Powstania Warszawskiego. Na koniec, pracując w grupach, będziemy zajmować się powstańczymi fotografiami, co pozwoli nam utrwalić zdobytą wiedzę.
Stolica w ruinach
Podczas zajęć porozmawiamy o zniszczeniu stolicy w trakcie Powstania Warszawskiego i po nim. Dzięki filmom i zdjęciom poznamy Warszawę przedwojenną, okupacyjną oraz tę z okresu powstańczych walk. Porównamy wygląd miasta przed wojną i po 1945 roku na przykładzie konkretnych miejsc i budynków. Ważnym elementem lekcji będzie praca w grupach i korzystanie z powstańczych fotografii.
UWAGA! Sugerujemy, aby nie wybierać tego tematu na pierwszą lekcję w muzeum
63 dni niepodległej Polski
Podczas lekcji faktograficznej omówimy okoliczności wybuchu Powstania Warszawskiego oraz najważniejsze wydarzenia z tego okresu. Dowiemy się, że podczas zaciętych walk w Warszawie ujawniły się struktury niepodległego państwa polskiego. Wiedza będzie przekazywana za pomocą rozmowy nauczającej lub wykładu. Przewidziana jest też dyskusja oraz praca w grupach.
Barwa i broń – lekcja o uzbrojeniu i umundurowaniu powstańczym
Na zajęciach poświęconych uzbrojeniu Powstańców Warszawskich poznamy ważniejsze rodzaje powstańczej broni oraz typy umundurowania. Dowiemy się także, w jaki sposób Powstańcy zdobywali bądź samodzielnie konstruowali środki bojowe. Ponadto omówimy powstańcze wozy pancerne. Na koniec lekcji wykonamy specjalne zadanie, pracując indywidualnie lub w grupach, co pozwoli nam utrwalić zdobytą wiedzę.
Kim byli? Poznajemy bohaterów Powstania
Podczas zajęć poznamy walczących w Powstaniu Warszawskim następców bohaterów „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego, czyli kontynuatorów działań „Rudego”, „Alka” i „Zośki”. Poszukamy odpowiedzi na pytania: kim byli Powstańcy? Co przeżywali? W jakich sytuacjach się znajdywali? Jakich zadań się podejmowali, wykorzystując indywidualne zdolności i talenty jako sanitariusze, łącznicy, żołnierze, harcerze? Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie różnorodnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak prezentacja multimedialna, pogadanka i praca w grupach.
UWAGA! Lekcja przeznaczona dla uczniów, którzy są po lekturze „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego
Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim
Na lekcji problemowej poświęconej sytuacji ludności cywilnej w Powstaniu Warszawskim dowiemy się, jakie straty ponieśli warszawiacy podczas walk w stolicy, i porozmawiamy o dramacie polskich rodzin. Rozważymy także dylemat, czy i na ile władze wojskowe mogą narażać życie bezbronnych cywilów. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie różnorodnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca, praca w grupach z tekstami źródłowymi i dyskusja.
Niezłomni z Powstania
Podczas zajęć poświęconych losom Powstańców Warszawskich po II wojnie światowej dowiemy się, jakie było stanowisko władz komunistycznych wobec żołnierzy i tradycji Polski Podziemnej. Poznamy przykłady prześladowania Powstańców przez komunistyczne służby bezpieczeństwa oraz zanalizujemy sposoby propagandowego oczerniania patriotycznej działalności. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak pogadanka i praca w grupach.
Poeci walczącej stolicy
Na lekcji poznamy poezję upamiętniającą troski, obawy oraz nadzieje polskich autorów tworzących w okresie okupacji i Powstania Warszawskiego. Omówimy wybrane utwory najważniejszych poetów tego czasu, dzięki czemu nauczymy się analizować i interpretować teksty literackie jako źródła historyczne.
Polska tradycja insurekcyjna
Podczas lekcji poświęconej tradycji walki o niepodległość Polski od końca XVIII do XX wieku przypomnimy sobie historię kolejnych powstań narodowych, by móc zestawić je z Powstaniem Warszawskim. Zajęcia oparte na pracy w grupach z użyciem kart pracy będą okazją do syntetycznego porównania poszczególnych insurekcji oraz do rozmowy o roli Warszawy w tych wydarzeniach.
Powstańczy dzień powszedni
Na lekcji poznamy życie codzienne żołnierzy i ludności cywilnej w walczącej Warszawie. Dowiemy się, jakie były warunki bytowe i potrzeby życiowe warszawiaków. Zanalizujemy sytuację rodzin i rolę kobiet w Powstaniu Warszawskim. Omówimy uroczystości religijne i wydarzenia kulturalne odbywające się w stolicy w sierpniu i wrześniu 1944 roku. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie różnorodnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca, praca nad tekstami źródłowymi oraz kreatywne zadania, np. tworzenie powstańczych pamiętników.
Stolica w ruinach
Lekcja omawiająca temat zniszczenia stolicy Polski w trakcie II wojny światowej oparta będzie przede wszystkim na pracy w grupach i na pracy z materiałami źródłowymi. Oglądając filmy i fotografie, poznamy Warszawę przedwojenną, okupacyjną oraz tę z okresu powstańczych walk. Dzięki temu dostrzeżemy etapy zniszczeń i straty, jakie wówczas poniosła stolica.
Śladami batalionów „Zośka” i „Parasol”
Szlak powstańczy dwóch harcerskich batalionów „Zośka” i „Parasol” będzie pretekstem do tego, byśmy poznali przebieg walk w niektórych dzielnicach Warszawy. Podczas zajęć dowiemy się, czym były i jak działały Szare Szeregi w okresie okupacji oraz Powstania Warszawskiego. Ponadto zastanowimy się nad tym, jaka jest geneza batalionów „Zośka” i „Parasol”, a także poznamy losy wybranych bohaterów tamtych zdarzeń. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie różnorodnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak prezentacja multimedialna, pogadanka i praca w grupach.
Sprawa polska – Polacy na frontach II wojny światowej ⇨ NOWOŚĆ!
Na lekcji poświęconej wkładowi Polaków w walkę z Niemcami na fontach II wojny światowej poznamy szlak bojowy polskich żołnierzy od kampanii wrześniowej po zdobycie Berlina. Dowiemy się, w jakich formacjach walczyli i jakie sukcesy militarne odnosili. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak wykład lub rozmowa nauczająca z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej i kart pracy.
Świadectwo czasów
Podczas zajęć o pamiętnikarstwie, satyrze i czasopismach z okresu Powstania Warszawskiego będziemy pracować z różnego rodzaju tekstami źródłowymi. Poznamy ciekawe zapisy z pamiętników i dzienników świadków Powstania oraz ważniejsze tytuły prasy powstańczej. Dowiemy się także, jak to było z poczuciem humoru Powstańców.
63 dni niepodległej Polski
Podczas lekcji faktograficznej omówimy okoliczności wybuchu Powstania Warszawskiego oraz najważniejsze wydarzenia z tego okresu. Dowiemy się, że podczas zaciętych walk w Warszawie ujawniły się struktury niepodległego państwa polskiego. Wiedza będzie przekazywana za pomocą rozmowy nauczającej lub wykładu. Przewidziana jest też dyskusja oraz praca w grupach.
Akcje bojowe Powstania Warszawskiego
Na zajęciach poświęconych najważniejszym operacjom militarnym przeprowadzonym przez Powstańców Warszawskich porozmawiamy o różnych sposobach działań Polaków przeciw wrogowi. Nie tylko poznamy heroiczne czyny, ale także zastanowimy się nad indywidualnymi odczuciami, emocjami i obawami Powstańców. Wiedza będzie przekazywana za pomocą rozmowy nauczającej i prezentacji multimedialnej. Przewidziana jest też praca w grupach.
Barwa i broń
Lekcja dotycząca uzbrojenia walczących w Powstaniu Warszawskim stron pozwoli zapoznać się z najważniejszymi rodzajami powstańczej broni i typami umundurowania. Na zajęciach dowiemy się także, w jaki sposób Powstańcy zdobywali środki bojowe. Poznając wyposażenie armii niemieckiej, uświadomimy sobie dysproporcje sił między walczącymi stronami. Wiedza będzie przekazywana za pomocą rozmowy nauczającej lub wykładu. Finałem lekcji będzie quiz sprawdzający wiedzę uczniów.
Bić się czy nie bić?
Podczas lekcji problemowej o przyczynach i skutkach Powstania Warszawskiego poznamy okoliczności wybuchu, przebieg i rezultaty wydarzeń z sierpnia i września 1944 roku. Spróbujemy też odpowiedzieć na pytanie, czy warto było wtedy podejmować walkę w Warszawie. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca, praca w grupach oraz dyskusja.
Bohaterowie Powstania
Podczas zajęć poznamy losy wybranych Powstańców Warszawskich i dokonamy ich charakterystyki. Zastanowimy się także nad tym, jakimi cechami osobowymi odznaczali się Powstańcy, i porozmawiamy o tym, które z nich mogą być aktualne dzisiaj. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca, praca w grupach oraz dyskusja.
Dwa powstania
Na zajęciach poświęconych sytuacji Polaków i Żydów pod okupacją hitlerowską porozmawiamy o zbieżności celów oraz współpracy polskiego i żydowskiego podziemia. Poznamy także różne postawy Polaków wobec tragedii Żydów i prześledzimy losy wybranych bojowników getta w Powstaniu Warszawskim. Przyswoimy takie pojęcia jak: getto, szmalcownik, „Żegota”, Shoah, Żydowska Organizacja Bojowa czy Żydowski Związek Wojskowy. Na koniec lekcji, pracując w grupach, porównamy oba wolnościowe zrywy.
Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim
Podczas lekcji problemowej dotyczącej sytuacji ludności cywilnej w Powstaniu Warszawskim dowiemy się, jakie straty ponieśli warszawiacy podczas walk w stolicy, i porozmawiamy o dramacie polskich rodzin. Zastanowimy się także nad tym, czy i na ile władze wojskowe mogą narażać życie bezbronnych cywilów. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie różnorodnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca, praca w grupach z tekstami źródłowymi i dyskusja.
Niezłomni z Powstania
Podczas zajęć poświęconych losom Powstańców Warszawskich po II wojnie światowej dowiemy się, jakie było stanowisko władz komunistycznych wobec żołnierzy i tradycji Polski Podziemnej. Poznamy przykłady prześladowania Powstańców przez komunistyczne służby bezpieczeństwa oraz zanalizujemy sposoby propagandowego oczerniania patriotycznej działalności. Zastanowimy się też nad trudnymi wyborami i dylematami żołnierzy niepodległościowych w okresie powojennym. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak rozmowa nauczająca i praca w grupach.
Poeci walczącej stolicy
Na lekcji poznamy poezję upamiętniającą troski, obawy oraz nadzieje polskich autorów tworzących w okresie okupacji i Powstania Warszawskiego. Omówimy wybrane utwory najważniejszych poetów tego czasu, dzięki czemu nauczymy się analizować i interpretować teksty literackie jako źródła historyczne.
Polska tradycja insurekcyjna
Podczas lekcji poświęconej tradycji walki o niepodległość Polski od końca XVIII do XX wieku przypomnimy sobie historię kolejnych powstań narodowych, by móc zestawić je z Powstaniem Warszawskim. Zajęcia oparte na pracy w grupach z użyciem kart pracy będą okazją do syntetycznego porównania poszczególnych insurekcji oraz do rozmowy o roli Warszawy w tych wydarzeniach.
Polskie państwo podczas II wojny światowej
Na zajęciach omówimy organizację polskiego państwa po przegranej wojnie 1939 roku. Dowiemy się, w jaki sposób działało polskie państwo w sytuacji utraty niepodległości. Poznamy struktury Rządu RP na Uchodźstwie, Polskiego Państwa Podziemnego oraz polskich władz w Powstaniu Warszawskim. Zdobywanie wiedzy ułatwi praca z tekstami źródłowymi.
Powstanie w dzielnicach
Podczas lekcji poświęconej działaniom militarnym w poszczególnych dzielnicach Warszawy w sierpniu i wrześniu 1944 roku opracujemy przebieg Powstania Warszawskiego w zajętych przez Powstańców rejonach stolicy, zwracając uwagę na strategię działania hitlerowców i sposoby obrony Powstańców. Dzięki pracy w grupach z wykorzystaniem kart pracy nauczymy się samodzielnie zdobywać informacje i wykorzystywać opisy z ekspozycji muzealnej.
UWAGA! Aby móc wziąć udział w zajęciach, uczniowie powinni znać topografię Warszawy
Sprawa polska – międzynarodowa sytuacja Polski podczas II wojny światowej ⇨ NOWOŚĆ!
Na zajęciach poznamy najważniejsze wydarzenia ukazujące zmiany sytuacji Polski podczas II wojny światowej. Prześledzimy wypowiedzi polityków i zanalizujemy dokumenty Polskiego Państwa Polskiego, władz angielskich, amerykańskich oraz sowieckich, które miały wpływ na sytuację międzynarodową. Zwrócimy szczególną uwagę na dramatyczną zmienność biegu historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Zdobywanie wiedzy ułatwi zastosowanie efektywnych formuł prowadzenia lekcji, takich jak wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej oraz praca na tekstach źródłowych.
Stolica w ruinach
Lekcja omawiająca temat zniszczenia stolicy Polski w trakcie II wojny światowej oparta będzie przede wszystkim na pracy z materiałami źródłowymi i na pracy w grupach. Oglądając fotografie i filmy, w tym film „Miasto ruin”, poznamy Warszawę przedwojenną, okupacyjną oraz tę z okresu powstańczych walk. Dzięki temu dostrzeżemy etapy zniszczeń i straty, jakie wówczas poniosła stolica.
Świadectwo czasów
Podczas zajęć o pamiętnikarstwie, satyrze i czasopismach z okresu Powstania Warszawskiego będziemy pracować z różnego rodzaju tekstami źródłowymi. Poznamy ciekawe zapisy z pamiętników i dzienników świadków Powstania oraz ważniejsze tytuły prasy powstańczej. Dowiemy się także, jak to było z poczuciem humoru Powstańców.
